Zihni Erdem’in ‘CHP’nin Üzerindeki Eller’ kitabı raflarda

Başkent Ankara’nın siyasi muhabirlerinden gazeteci Zihni Erdem’in yaklaşık üç yıllık bir çalışmanın ürünü olan hacimli kitabı “CHP’nin Üzerindeki Eller” İmge Yayınları’ndan piyasaya çıktı.

Sol siyasetin son 25 yılına mercek tutan Fazilet; bilhassa 1 Mart 2003 tezkere süreci ve sonrasında CHP’ye yönelik siyasi kuşatmayı irdeliyor. 2025’te Ekrem İmamoğlu operasyonları sonrası içinden geçilen direniş sürecine ait de kitabın finalinde kıymetli tespitler yer alıyor. Fazilet yaşananları, CHP üzerindeki elleri kısaca, “teslim alınma” ve bu ellere verilen yansıyı de “direniş” olarak nitelendiriyor.

Özellikle 1 Mart tezkere süreci ve sonrasında CHP’ye yönelik operasyonları sarsıcı bir üslupla irdeleyen Zihni Erdem’in kitabı okuyucuya, “Yahu biz bunların hepsini yaşadık mı?” sorusunu sorduruyor.

Kitabın kronolojik akışında Bülent Ecevit, Deniz Baykal, Kemal Kılıçdaroğlu ve Özgür Özel, “lider profili” olmalarının ötesinde kendi periyotlarındaki icraatları ve karşı karşıya kaldıkları problemler ve bu problemlere yönelik tavırlarıyla irdeleniyor. Bu bakış açısı da, “bir kişiyi yahut periyodu kendi öznel şartları içinde pahalandırmak gerekir” çerçevesindeki hakkaniyetli tavrı destekliyor. Kim ne demişse yahut o periyoda ait yapılan yayınlar kaynağından yapılan yüzlerce alıntı ile desteklenerek hem bilimsel bir metod izleniyor hem de bir bellek/hafıza tazelenmesine yol açılıyor.

Ancak benim kanımca Kemal Kılıçdaroğlu devrine tutulan projektör, aktarilan evraklar ve titizlikle başvurulan alıntılar hem “Teslimiyetçi Genel Başkan” silüetinin net bir halde ortaya çıkmasına yol açıyor; hem de “eksen kayması” ve “sağa sapma” üzere telaffuzlara haklılık kazandırıyor.

Bu çerçeveden bakıldığında genelde Türk siyaseti üzerindeki, özelde ise CHP üzerindeki ellerin/kuşatmaların dış etmenler kadar “içteki” yardımcı figürlerle de ikmal edildiği ortaya çıkıyor. Kılıçdaroğlu devrindeki “sağdan devşirme siyasetçiler/danışmanlar” kısmı başlı başına, “Siyasetin tabiatı gereği istemli/istemsiz yer yer hareketler olabilir. Fakat bu kadar da yalpalama olmaz, olamaz” dedirten cinsten nitekim.

Merak edenler için kitabın içeriğine yönelik kimi başlıkları/bölümleri şöyle sıralayabilirim:

1 MART’A GÖTÜREN SÜREÇ

2002 yılında Irak’ı işgal kararı alan ABD, evvel ekonomik krizlerle zayıf düşen ama buna rağmen işgale karşı direnen Bülent Ecevit’in koalisyon hükümetinden kurtuldu. Erken seçime sürüklenen Türkiye’de ABD’ye takviye kelamı veren Recep Tayyip Erdoğan’ın partisi AKP iktidar oldu.

AKP İKTİDAR OLDU: AKP iktidar olur olmaz ABD’nin işgal ile ilgili talepleriyle karşılaştı. ABD işgalde Kuzey’den açacağı cephe için 62 bin şahıstan oluşan birliklerini, Türkiye’nin en hassas bölgesi olan Güneydoğu Anadolu’ya yerleştirmeyi planlıyordu. Lakin ABD askerlerinin Türkiye’ye girişi TSK’daki Atatürkçü subaylar, TBMM’deki muhalefet ve AKP’nin kendi içindeki vicdanlı itirazlara takıldı. Tarihi 1 Mart tezkeresi ret edildi. ABD de planını değiştirdi. Maliyeti artmasına karşın Irak’ı işgalden de geri durmadı. Ancak Türkiye’de kendisine karşı direnenleri de hiçbir vakit unutmadı! TSK içindeki Atatürkçü subaylar ile CHP idaresini tasfiye kararı aldı.

TEZKERE İNTİKAMI TASFİYELER

ABD’nin takviyesi, Recep Tayyip Erdoğan-Fethullah Gülen paydaşlığıyla, TSK içindeki Atatürkçü subaylar “vesayetçi rejim”, “darbecilerle hesaplaşma” üzere telaffuzlar ve Ergenekon-Balyoz üzere operasyonlarla gaye alınarak tasfiye edildi. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal da AKP ve Cemaatin ortak rol aldığı bir kaset kumpası ile devreden çıkarıldı.

BİTMEYEN TÜZÜK HENGAMELERİ KILIÇDAROĞLU’NA YARADI

Genel Lider Baykal ile Genel Sekreter Lider Sav ortasında tüzük konusundaki ayrılık da bir bakıma CHP’de Genel Lider değişikliğinin gerçekleştirilmesini kolaylaştırdı. Sav’ın dayanağı ile Genel Lider olan Kemal Kılıçdaroğlu, CHP’yi ABD ve AB’nin istediği çizgiye çekmeye çalıştı. TESEV ile düzenlediği toplantılarda partinin mevcut siyasetlerini ve çizgisini sorgulamaya başladı…

“YENİ CHP” SÖYLEMİ VE REDDİ MİRAS

Bu çalışmaların sonucunda “Yeni CHP” telaffuzunu benimsedi. “1930’ların CHP’si değiliz” diyerek reddi miras yaptı. Kılıçdaroğlu, silah bırakmadığı halde MİT üzerinden de olsa PKK ile masaya oturulmasına karşı çıkmadı. Tahlil kapsamında, Anayasa’dan “Türk Milleti” kavramının çıkarılmasını istedi. Bu devirde Ermeni argümanları için de “Büyük felaket” tabiri kullanıldı…

FETHULLAH HOCA EFENDİ ‘FETÖ’ OLDU

Kılıçdaroğlu’nun söylemi ile “CHP’nin en büyük dönüşümünü” yaşadığı bu periyotta, AKP ise iktidara düzgünce yerleşti. 2010’daki Anayasa değişiklikleriyle yüksek yargıyı “tam kontrol” eden bir yapı oluşturdu fakat ortağı Gülen Cemaati ile ortasında dershanelerle başlayan sıkıntılar çıktı. Karşılıklı hesaplaşmaya dönüşen bu hengamede, Kılıçdaroğlu idaresindeki CHP Cemaatin yanında durdu. İktidar hengamesini kaybedeceğini anlayan Cemaat de 15 Temmuz 2016’da silahlı darbeye kalkıştı. Bu teşebbüs Fethullah Gülen Cemaatinin (halen de devam eden) devletten tasfiyesiyle sonuçlandı.

CHP’DE ÖZGÜR ÖZEL VE DİRENİŞ DÖNEMİ

14 -28 Mayıs 2023 seçimlerine Millet İttifakının adayı olarak giren Kılıçdaroğlu ikinci tura kalan seçimi kaybedince sonrasındaki kurultayda genel başkanlığı da kaybetti. Yeni genel lider Özgür Özel’in idaresinde bir yıl sonra yapılan lokal seçimlerde CHP büyük bir muvaffakiyet ile 1989’dan sonra ilk kez 1. parti oldu. Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Antalya, Bursa, Mersin, Aydın, Balıkesir, Denizli, Manisa üzere birçok büyükşehirde belediye başkanlıklarını kazandı.

YUMUŞAMA/SİLKELEME

Cumhurbaşkanı Erdoğan, yeni devirde Özel ile temasa geçerek kendisinin tekrar seçilmesini öngören bir Anayasa değişikliğine yeşil ışık yakıp yakmayacağı noktasında nabız yokladı. CHP’den beklediği cevabı alamayan Erdoğan, CHP’ye karşı sertleşti. İktidar bürokrasisine CHP’nin elindeki belediyelerin “silkelenmesi” talimatı verdi. Bu talimatın yalnızca belediyelerin mali olarak sıkıştırma manasına gelmediği kısa bir mühlet sonra ortaya çıktı.

İMAMOĞLU OPERASYONLARI

AKP iktidarı yargı marifetiyle CHP’nin gelecek seçimlerdeki potansiyel cumhurbaşkanı adayı İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun önce diplomasını iptal etti ve sonra tutuklayarak misyondan aldı. Bununla da kalmadı, Özgür Özel’in seçildiği kurultayda “şaibe” olduğu gerekçesiyle iptali için dava açıldı.

OPERASYON ORTAĞI BAHCELİ

CHP’yi diz çökertmeye ve teslim almaya dönük dönük bu teşebbüslere ve kendisine yönelik “Ankara’da makamında otur” tehditlerine karşı Özel “direniş” bildirisiyle karşılık verdi.

Baykal’a yönelik operasyonu Gülen Cemaati ile birlikte gerçekleştiren AKP iktidarı, İmamoğlu’nun cumhurbaşkanlığını önlemek için CHP’ye diz çöktürmeye çalıştığı son operasyonunu Cumhur İttifakı ortağı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin tam dayanağı ile gerçekleştirdi.

DEM TAKVİYELİ YENİ AÇILIM

Dem Parti’yi tarafsızlaştırmak için “Terörsüz Türkiye” ismiyle yeni bir tahlil süreci buzdolabından çıkarıldı. ABD ve Batı için Rusya-Ukrayna ve İsrail-İran savaşlarından sonra tekrar stratejik kıymeti keşfedilen Türkiye’ye “PKK’ya silah bıraktırma” kelamı verildi. Bu gayeyle “kurucu önder” denilerek Abdullah Öcalan tekrar devreye sokulurken, CHP yalnızlaştırılmaya çalışıldı. İmamoğlu’na yönelik operasyon öncesinde ABD Başkanı Donald Trump’ı bilgilendiren Erdoğan idaresi, Dem-Parti’ye karşı yumuşarken CHP’ye düşman hukuku ile diz çöktürmeye çalışıyor…

A. Rezzak Oral