‘Ya İstiklal ve ya ölüm’le kazandık Çanakkale dirilişi: Atatürk’ün askeri dehası

Tarihçi muharrir Turgut Özakman’ın kelamıyla “Çanakkale başarısı, yalnızca bir askerî zafer değil, Türk milletinin dirilişinin başlangıcıdır” Aslında Kurtuluş Savaşımızın öncülü de Çanakkale savaşları oldu ve orada, Atatürk tarihe yani milletin mukadderatına istikamete verdi… Böylelikle Kurtuluş Savaşı’ndaki liderliğinin de temelini attı.

18 Mart Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma Günü… Türk milletinin emperyalizme diz çökmediği, bağımsızlık için başkaldırdığı ve “Türklerin istilacılara asla boyun eğmeyeceğini” bütün dünyaya gösterdiği savaşın yıl dönümü… Temel olarak İngiltere ve Fransa’yla savaştık… 200 binin üzerinde şehit verdik.

Bu mevzuda derin araştırmalar yapmış, “Diriliş: Çanakkale 1915” ve “Şu Çılgın Türkler” kitabının muharriri Turgut Özakman, bu savaşın tarihî yeriyle birlikte Atatürk’ün orada oynadığı rolün değerini tahlil eden tarihçi bir isim. Anlatımlarını gerçek evraklara, harp raporlarına ve tanıklıklara dayandırdı. Atatürk’ün rolünü abartılı bir kahramanlık öyküsü olarak değil, serinkanlı bir komutanın bilimsel ve insani yaklaşımı çerçevesinde ele aldı.

YALNIZCA ASKERİ ZAFER DEĞİL…
Özakman, Çanakkale muvaffakiyetini yalnızca bir askerî zafer değil, Türk milletinin dirilişinin başlangıcı olarak yorumladı. “Çanakkale’de, üstün kuvvetlere ve ateş gücüne karşı bir avuç Mehmetçik ve başlarında Mustafa Kemal vardı. Orada gösterdiği komutanlık dehası ve kahramanlık olmasaydı, bu destan yazılamazdı.” tespitini yaptı.

KRİTİK ANLARDA LİDERLİK VE KARARLILIK
Özakman, Atatürk’ün 25 Nisan 1915 Arıburnu çıkarması sırasındaki müdahalesini, savaşın dönüm noktası olarak saptadı. Mustafa Kemal Atatürk’ün, buyruk beklemeden inisiyatif alarak 57. Alay’ı cepheye sürmesine dikkat çekti. Askerlerine tarihe geçen “Ben size taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!” kelamını söylemesini, onun liderlik yüreğini ve sorumluluk şuuru gösterdi. 57. Alay’ın neredeyse tamamının şehit olmasına karşın, Atatürk’ün direnişi sürdürmekteki kararlılığı, Türk ordusunun “ölümüne direnme” ruhunu simgeledi. Bu atılım, İtilaf kuvvetlerinin ilerleyişini durdurdu ve Çanakkale direnişinin ruhunu şekillendirdi.

ASKERÎ DEHA VE STRATEJİK ÖNGÖRÜ
Yazar Özakman, Conkbayırı ve Anafartalar muharebelerinde, Atatürk’ün düşmanın zayıf noktalarını sezme yeteneğini kıymetle vurguladı. Bilhassa 9-10 Ağustos 1915 tarihlerindeki Anafartalar Zaferi’nde, askerlerini gece taarruzu için organize ederek sürpriz bir atak düzenlemesi, onun stratejik zekâsının bir ispatı olarak aktardı.
Turgut Özakman, Atatürk’ün “Savaş alanını bir satranç tahtası üzere okuması” ve risk alabilme cüretini, zaferin anahtarı olarak yorumladı.

ÇANAKKALE VATAN SAVUNMASI VE DEVAMI
Özakman’ın da vurguladığı üzere Çanakkale Savaşı, Türk milletimin emperyalistlere karşı vatan savaşının başlangıcıdır. Kurtuluş Savaşımız da tıpkı düşmana karşı verilmiştir, münasebetiyle bu savaşların devamıdır. Atatürk’ü Çanakkale Savaşı’nda sembol bir asker olarak kahramanlaştı, buradaki önderliği ve başarısı Kurtuluş Savaşı’nın lideri olmasına zemin hazırladı.

Ayrıca, Atatürk’ün 1934’te savaştığımız ülkelerin Çanakkale’de ölen askerlerine hitaben “Onlar, bu topraklarda canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır” sözleri onun insanlık barışına verdiği ehemmiyeti gösterdi.