Vergi dairelerinde bir dönemin sonu geldi: Yapay zeka devrede
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan edinilen bilgilere nazaran, Gelir Yönetimi Başkanlığı (GİB) tarafından geliştirilen dijital uygulamalarla, vergisel süreçler vergi dairesine gitmeden internetin olduğu her yerden ve istenilen vakitte yapılabiliyor.
Bu kapsamda, Dijital Vergi Dairesi üzerinden ödeme, dilekçe verme, bildirimde bulunma, beyanname gönderme üzere çok sayıda süreç yürütülüyor. Dijital Vergi Dairesi’ne geçen yıl 362 milyon sefer giriş yapıldı, 12 milyon dilekçe ve bildirim ile 111 milyon beyanname elektronik ortamda verildi. Başkanlık, fatura, hür meslek makbuzu, irsaliye ve dekont üzere bir çok evrakın elektronik ortamda düzenlenebilmesine imkan sağladı ve bu kapsamda 2024 yılında 17,8 milyar doküman düzenlendi. Defter tutmakla yükümlü 4 milyon mükellefin, bu süreçleri e-Defter ve Defter Beyan Sistemi ile yapıldı.
BÜROKRATİK SÜREÇLER AZALTILIYOR
Başkanlık, vergi daireleri tarafından yapılan süreçleri de elektronik ortama taşıyor. Vergi dairelerindeki tahakkuk, tahsilat, haciz, tebligat ve yazışma üzere tüm süreçlerin, elektronik uygulamalar üzerinden yapılması sağlanarak, birçok bürokratik süreç ortadan kaldırıldı.
Vergi daireleri tarafından düzenlenen ve yılda 100 milyondan fazla kağıt evraka tekabül eden ödeme buyruğu, ihbarname, düzeltme fişi, haciz varakası üzere dokümanlar de elektronik ortama taşınacak. Bu kapsamda, birinci olarak ödeme buyruklarının e-belge olarak düzenlenmesi sağlanırken, ihbarnameler de bu yıl içinde e-belge haline getirilecek.
Ayrıca, vergi mükellefleri tarafından Dijital Vergi Dairesi üzerinden talep edilen “mükellefiyet durum yazısı” ile vadesi geçmiş borcu olmayanların talep ettiği borç durum yazılarının, sistem tarafından otomatik karşılıklandırılması sağlandı.
Kesilen cezalara karşı Vergi Usul Kanunu kapsamında talep edilen fakat müddetinde ödeme yapılmaması nedeniyle kullanılamayacak duruma gelen indirim talepleri için ek tahakkuk verilmesi süreci ile mükelleflere bildirim edilen ihbarnamelerden hukuken katılaşanlar için düzenlenmesi gereken tahakkuk fişleri de işçi kullanılmadan büsbütün otomatik düzenleniyor.
YENİ OTOMASYON ÇALIŞMASI
Başkanlık, bu çalışmaları ileriye götürecek yeni bir çalışma daha başlattı. Buna nazaran, vergi dairelerinde gerçekleştirilen kimi süreçler, işçi yerine yapay zeka ya da robotik süreç otomasyonundan yararlanılarak tamamlanacak. Vergi dairesi müdürünün onayı gereken dokümanlar, Vergi Yordam Kanunu’nda yer alan kararlar uyarınca, Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafından imzalanacak.
Bu kapsamda birinci olarak, mükellefler tarafından pişmanlıkla verilen lakin 15 gün içinde ödenmemesi nedeniyle pişmanlık kararlarından yararlanılması imkanı kalmayan beyannamelere yönelik düzenlenmesi gereken düzeltme fişi ile vergi-ceza ihbarnamelerinin, robotik süreç otomasyonu aracılığıyla baştan sona insan müdahalesi olmadan düzenlenmesi sağlandı.
Bu çalışma sayesinde, vergi dairelerindeki işçi tarafından manuel yapılan süreçler, sistem tarafından nizamlı denetim edilerek otomatik sonuçlandırılıyor.
Böylece, süreçlerin süratle tamamlanması, kamu gelirlerine ait tahsil süreçlerin hızlanması ve insan ögesinden kaynaklı ortaya çıkabilecek yanlışların önlenmesi üzere avantajlar elde edildi.
“ÇALIŞMALARA DEVAM EDİLECEK”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Gelir Yönetiminin, vergi dairelerinde yapılan emsal süreç ve süreçleri tahlil ederek, bunların da otomatik yapılabilmesine ait çalışmalara devam edildiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Başkanlığımız, mükellefler tarafından vergi uygulamalarına ait tereddüt edilen bahisler için talep edilen izahatların (özelge) yapay zeka teknolojilerinden faydalanılarak, süratli ve yanlışsız formda karşılıklandırılması konusunda da çalışma yürütüyor. Tüm bu çalışmalarla, mükelleflere verilen hizmetlerin kalitesini artırmayı, bürokratik süreçlerden kaynaklı gecikmelerin ortadan kaldırılmasını ve hudutlu sayıdaki insan kaynağının gerçek ve verimli süreçlerde kullanılabilmesini temin etmeyi hedefliyoruz.”
