Van’da bulundu: Urartu arkeolojisinde bir ilk
Van’ın Gürpınar ilçesinde Urartu Krallığı’nın en parlak periyodunda yaptırılan Çavuştepe Kalesi’nde yürütülen hafriyat ve onarım çalışmaları devam ediyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Arkeoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Rafet Çavuşoğlu başkanlığında antropolog, arkeolog, kent plancısı, sanat tarihçisi ve restoratörlerden oluşan takım tarafından yürütülen hafriyatlarda yeni bulgular ortaya çıkarıldı.
Kalede depo yapılarının olduğu kısımda ağırlaştırılan çalışmalarda yumurta büyüklüğünde sapan taşları tespit edildi. Yığıntı halinde bulunan sapan taşlarının Urartu Krallığı periyodunda savaşların yanı sıra kale savunmasında ve avcılıkta da kullanıldığı bedellendiriliyor.
“URARTU ARKEOLOJİSİNDE BİR İLK”
Prof. Dr. Çavuşoğlu, bu yıl 1 Temmuz prestijiyle başladıkları hafriyat çalışmalarını 30 kişilik uzman grupla sürdürdüklerini söyledi.
Bu yıl kaledeki hafriyatları depo binaları ile uç kale ortasındaki yerlerde ağırlaştırdıklarını belirten Çavuşoğlu, “Bulunmuş olduğumuz yerde orta çıkardığımız yerlerin duvarlarını muhafaza altına alıyoruz…”
“Hedefimiz, yerlerin ayakta kalabilmesini sağlamak. Bunun için Urartuların yaptığı ölçülerde kerpiç döküyoruz. Urartular nasıl inşa etmişse birebir halde bir müdafaa önlemi alıyoruz. Gayemiz, yerlerin daha anlaşılabilir olmasını sağlamak.” diye konuştu.
Kazılarda çok sayıda çanak çömlek, bronz ok uçları, aletler ve hayvan kemikleriyle karşılaştıklarını anlatan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
“Bu yıl bizi şaşırtan en kıymetli bulgu, öteki Urartu merkezlerinde bazen tek tek bulunan sapan taşlarının yığıntı halinde bulunması. Dört numaralı oda diye isimlendirdiğimiz en yüksek noktadaki yapıda sapan taşı yığınıyla karşılaştık…”
“Sura yakın bir kısımda yer alıyor. Bu taşların Urartularda birinci kere bulunması bizim için çok pahalı zira şimdiye kadar tek tek bulunan taşlar sapan taşı olarak değerlendirilmemişti…”
“Şimdi bulduğumuz yığıntı ise hem dere yataklarından toplanmış çakıl taşları hem de kilden yumurta büyüklüğüne yakın sapan taşlarından oluşuyor. Sapan taşlarının sura yakın olması, savaş esnasında kullanıldığını gösteriyor. Bizim için kıymetli olan sapan taşlarının adeta cephanelik halinde bir köşede yer alması…”
“Filistin Sapanı olarak da geçiyor. İki eşit ipin ortasına bir hazne bağlanır. İpin bir ucu bileğe dolanır, başka ucu hür bırakılır. Ortaya da sapan taşı bırakılarak daire formunda çevrildikten sonra amaç alınarak düşmana atılır.”
Çavuşoğlu, sapan taşlarının savaşlarda tesirli silah olarak kullanıldığını söz ederek, “Bununla 200 metreye kadar isabetli atışlar yapılabiliyor lakin menzili 400 metreye kadar gidebiliyor…”
“Zırh delici olarak da biliniyor. Sapan taşlarının Neolitik Çağ’dan beri kullanıldığını biliyoruz. Burada yığıntı olarak karşımıza çıkıyor. Çavuştepe Kalesi’nde sapan taşlarının yığıntı olarak bulunması, Urartu arkeolojisinde bir birinci.” dedi.
