Uçaklara yeni yasak Powerbank tehlikesi
Güney Kore’de bir yolcu uçağında çıkan yangının taşınabilir şarj aygıtından kaynaklandığı belirlendi. Yangının akabinde kimi havayolu şirketleri powerbank taşınmasına yönelik yeni yasaklar getirdi. Milliyet gazetesinden Çiğdem Yılmaz’ın haberine nazaran uzmanlar, düşük kaliteli powerbanklerin uçuş güvenliği açısından büyük risk oluşturduğunu vurguluyor.
YANGININ NEDENİ POWERBANK
Güney Kore’nin Gimhae Milletlerarası Havalimanı’nda 28 Ocak’ta Air Busan’a ilişkin Airbus A321 model yolcu uçağında yangın çıktı. Baş üstü bagaj bölmesinde başlayan alevler kısa müddette kabin içinde yayıldı. Üç yolcunun hafif yaralandığı olayın akabinde başlatılan soruşturmada, yangının taşınabilir bir şarj aygıtının batarya izolasyonunun bozulması nedeniyle meydana gelmiş olabileceği tespit edildi.
POWERBANK’E YENİ YASAKLAR
Olay sonrası Air Busan, yolcuların powerbankleri el bagajlarında taşımalarını yasakladı. Singapur, Çin ve Tayland’daki kimi havayolu şirketleri de emsal kararlar aldı. Güney Kore hükümeti ise 28 Şubat’ta aldığı kararla, powerbanklerin baş üstü bagaj bölmesine konulmasını yasakladı ve yolcuların bu aygıtları yanlarında taşımalarını mecburî hale getirdi.
“YANMA ORANI YÜKSEK”
Türkiye Yangından Korunma ve Eğitim Vakfı (TÜYAK) Yönetim Kurulu Üyesi ve Yangın Güvenlik Uzmanı Levent Yasa:
“Bu powerbanklerde kullanılan piller, dizüstü bilgisayarlarımızda ve cep telefonlarımızda da var. Lakin powerbank’lerde üretim kalitesi her vakit tıpkı olmuyor. Kimilerinin üretim kaliteleri düşük olabiliyor. Powerbanklerin üretim kalitesinden emin olamadıkları ve yanma oranı biraz daha yüksek olduğu için yasaklama yoluna gittiler. Uçaktaki gereçler elbette daha geç tutuşan, yangına daha sağlam. Ancak uçağın içinde powerbanklerle bir arada sokulan çantalar, çantaların içindeki kıyafetler, başka materyaller yanıcı olduğundan ötürü risk yaratıyor”
“EL BAGAJINDA TAŞINMALI”
Elektronik ve Elektrik Mühendisi Reha Şen:
“Powerbankler, yüksek kapasiteli lityum iyon bataryalar içerir. Yanlış kullanım, hasar yahut üretim kusuru durumunda bu bataryalar kısa devre yapabilir, çok ısınabilir ve yangına sebep olabilir. Termal kaçak, pilin iç sıcaklığının denetimsiz bir halde artmasına neden olarak yanıcı gazların açığa çıkmasına ve yangına sebebiyet verebilir. Bu nedenle milletlerarası havacılık standartları, powerbank’lerin check-in bagajında taşınmasını yasaklamaktadır.
Bu aygıtlar sırf el bagajında taşınmalıdır. Havayollarında 100 Wh’ye kadar olan powerbankler özel bir müsaade gerektirmeden taşınabilir. 100-160 Wh ortasındakiler için havayolu şirketinin onayı gerekir. 160 Wh üzeri bataryalar ise muhakkak taşınamaz. Bilhassa düşük kaliteli yahut hasar görmüş powerbankler güvenlik risklerini daha da artırır. Uçak içindeki basınç ve sıcaklık değişimleri, şarj edilen aygıtın çok ısınmasına neden olabilir”
“ÇANTADA TAŞIRKEN DİKKAT EDİLMELİ”
Elektronik ve Elektrik Mühendisi Reha Şen:
“Powerbankleri çantada taşırken üzerine ağır bir şey koymak, bataryanın ziyan görmesine neden olabilir. Hasar gören batarya kısa devre yaparak çok ısınabilir yahut patlayabilir. Powerbanklerin bilhassa sıcak ortamlarda uzun müddet bırakılması risk taşır. Bilhassa yaz aylarında çantada uzun mühlet yüksek sıcaklığa maruz kalan powerbankler ziyan görebilir.
Aşırı ısınma batarya ömrünü kısaltır ve güvenlik riskini artırır. Ayrıyeten, metal objelerle temas etmesi kısa devreye yol açabilir. Anahtar yahut bozuk para üzere metal objelerle yan yana taşımamak gerekir”
KARGODA LİTYUM BATARYA YASAĞI
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO), 2016 yılında aldığı kararla yolcu uçaklarının kargo bölmelerinde lityum iyon bataryaların taşınmasını yasaklamıştı.
