“Türkiye’nin Düzeni” polemiği: Tweetler havada uçuştu
Eski Adalet Bakanı Abdulhamit Gül boykot edilen kitapçıya giderek Doğan Avcıoğlu’nun Türkiye’nin Tertibi kitabını incelerken fotoğraf çektirip “Kitap: En yeterli dost” bildirisiyle paylaştı.
1960’lı yıllarda ‘Yön’ ve ‘Devrim’ dergilerindeki yazılarıyla Türkiye’nin sosyalist ve Ulusal Demokratik İhtilal birikimine damgasını vurmuş Doğan Avcıoğlu, son devirlerde tekrar gündem olmaya başladı.
Avcıoğlu’nun kapitalizme karşı ekonomik bağımsızlığı savunduğu ‘Türkiye’nin Düzeni’ adlı kitabı bilhassa toplumsal mecralarda sıkça tartışılır hale gelmeye başladı.
Tekin Yayınevi ise ‘Türkiye’nin Sistemi’ni tek ciltlik olarak yine basma kararı aldı.
Yayınevi tarafından yapılan açıklamada “Ülkenin karanlıktan çıkışının yol haritası, Doğan Avcıoğlu’nun 50 yıldır okunan, elden ele çoğaltılan klasik kitabı Türkiye’nin Tertibi… Yeni tek cilt basımı ile…” tabirine yer verildi.
Ancak kelam konusu fotoğraf polemik yarattı…
Tarihçi Emrah Safa Gürkan, Eski Bakan Gül’ün fotoğrafını alıntılayarak, “Doğan avcıoğlu? Nasıl ya…” sözlerini kullandı.
“ŞAŞIRACAK NE VAR Kİ”
Bunun üzerine devreye AKP Bursa Milletvekili Mustafa Varank girdi.
Varank, Emrah Safa Gürkan’ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın elinden ödül aldığı fotoğrafı paylaşarak, “Şaşıracak ne var ki?” diye yazdı.
“NE ALAKA YA”
Tarihçi Gürkan ise Varank’ın bu paylaşımına reaksiyon gösterdi. Gürkan, “Bir insan Doğan Avcıoğlu ile poz veriyorsa neoliberal bir hükümette bakanlık yapması şaşırtan olur” sözlerini kullandı.
Gürkan paylaşımının tamamında şunları yazdı:
“Ne alaka ya? Bu Türkiye Bilimler Akademisi’nin ödül merasimi. Türkiye’nin en üst akademik kurulu bana ödül vermiş. Hatta bir tane değil iki tane vermiş. AKP vermemiş, hükümet vermemiş, bilim adamları vermiş. Ben bunu kimin elinden alacağımı seçemem. Lakin sonra nasıl davranacağımı seçebilirim. Bu mükafatı aldıktan sonra AKP’de, hükümette vazife mi yapmışım? Her sene bir sürü akademisyen bu ve bunun üzere mükafatları alıyor. Tüba ve Tübitak bir ortaydı o sene ve gelmeyen yalnızca bir kişi vardı. Herkes tam tekmil oradaydı. Rektörünü de alıp gelmişti. Koç Üniversitesi full oradaydı mesela; çünkü Tüba ödüllerinde daima çok başarılılar. Orası da mı AKP’li 😉 Bu tip safsataları bırakın kaç yaşında insanlarız. Bir insan Doğan Avcıoğlu ile poz veriyorsa neoliberal bir hükümette bakanlık yapması şaşırtan olur.”
ABDÜLHAMİT GÜL’DEN AÇIKLAMA
Yaşanan tartışmaların akabinde Abdülhamit Gül yeni bir açıklama yaptı.
Gül açıklamasında, “Bir kitabı okumak, o kitabın fikriyatını bütünüyle benimsemek manasına gelmez” sözlerini kullandı.
Açıklamanın devamında ise şunları aktardı:
“Ne var ki siz, okumayı bu türlü gördüğünüz için kendi dar niyet dünyanızın dışına çıkamıyor, toplumun farklı kesitleriyle gerçek bir irtibat kuramıyorsunuz. Biz kitap seçerken raflarda ideolojik ayrım yapmamayı kendimize şiar edindik. Bu sizi şaşırtmış olabilir lakin fikir geleneğimizin damarlarını da farklı bakış açılarını da dikkatle tetkik ederiz. Bu sebeple her kelamı dinler, her fikri anlamaya çaba eder, en doğrusuna ve en hoşuna tâbi oluruz. Sizin yabancısı olduğunuz bu yaklaşım, bizim için sıradan bir okuma ahlakıdır. Boykot daveti yaptığınız o kitapçıda her niyetten, her ekolden eser bulunuyor. Zira fikir çeşitliliği; özgürlükçü, çoğulcu ve uygar bir toplumun işaretidir. Bunu anlamak ise faşizan zihniyetlerin harcı değildir.”
TARİHÇİ GÜRKAN: BU BİR İLETİ YOLLAMAKTIR
Emrah Safa Gürkan ise Gül’ün bu açıklamasını alıntılayarak kelam konusu fotoğrafın ileti içerdiğini sav etti.
Gürkan açıklamasında şunları söyledi:
“Bir kitapla poz vermek onunla bir bildiri yollamaktır. Mensubu olduğunuz hükümetin ekonomik siyasetleri Doğan Avcıoğlu’nun savunduğu siyasetlerle tam tamına aykırı. Bunu şaşırtan bulurlar kusura bakmayın. Size kimse kitabı okumadı demedi, bilgisiz demedi, ‘ne anlar’ demedi. Foto için seçtiğiniz kitap bana değişik geldi. Her şeyden yapay mağduriyetler çıkarmayın.”
DOĞAN AVCIOĞLU KİMDİR?
1926’da Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde dünyaya geldi. Ortaöğrenimini Bursa Erkek Lisesi’nde tamamlayan Avcıoğlu, Fransa’da günümüzdeki ismiyle Paris Siyasi Bilimler Akademisi’nde iktisat ve siyasal bilimler tahsili gördü. Fransa’da olduğu periyotta Türkiye ile Batı ortasındaki gelişmişlik seviyelerini inceledi ve Marksizm’le tanıştı. İktisat bilgisini artırmak ve İngilizcesini geliştirmek için İngiltere’ye giderek Londra İktisat Okuluna kaydoldu.
Türkiye için bir şeyler yapma vaktinin geldiğini düşünerek 1955 yılında dönüş kararı aldı. Paris’ten ayrılırken Abidin Dino’ya “Merak etmeyin, Türkiye’de sosyalizmi kuracağız” diyen Avcıoğlu, “Türkiye nasıl kalkınabilir” sorusu etrafında fikirlerini şekillendirdi. Batılı ülkeler hakkındaki fikirlerini kendi kelamlarıyla “Bizi hor gören bu pezevenklerin düzeyine nasıl geliriz? Türkiye’yi nasıl değiştiririz?” ile tabir etti.
1956’da Türkiye’ye döndü ve Türkiye ve Orta Doğu Amme Yönetimi Enstitüsü’nde yardımcı oldu. 1956’dan itibaren Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) araştırma ofisinde çalıştı ve partinin yayın organı Ulus gazetesinde yazılar yazdı. Ulus dışında haftalık Akis ve Kim mecmualarında de yazılar yazdı; muhalefet-iktidar bağlantılarının uygunca sertleştiği günlerde Akis mecmuasını yönetti.
1968 neslini derinden etkileyen “Milli Demokratik Devrim” fikrini İstikamet ve İhtilal mecmualarında geliştirdi.
4 Kasım 1983’te, mide kanseri tedavisi gördüğü İstanbul’da hayatını kaybetti. Cenazesine Uğur Mumcu, Cemal Madanoğlu, Yaşar Kemal, Mümtaz Soysal, Turgut Kazan, İlhami Soysal ve Lefter Küçükandonyadis üzere isimler katıldı. Vasiyeti üzerine Büyükada’da toprağa verildi.
