Turhan Çömez ifşa etti, Odatv arşivi açtı: Güney Kore tek değil… Adli vakaya karışan diplomatlar

Çömez’in toplumsal medya platformu X’te yaptığı paylaşıma nazaran, Türkiye’nin Seul Büyükelçiliği’nde vazifeli birinci müsteşar pozisyonundaki bir diplomat, iki kadeh şarap ve yarım kadeh viski içtikten sonra direksiyon başına geçti. Diplomatın, kullandığı araçla bir taksiye arttan çarpıp olay yerinden kaçtığı, akabinde kendisini takip eden taksi sürücüsünü darp edip telefonunu aldığı öne sürüldü.

Çömez’in savına nazaran diplomat, yakalandıktan sonra alkol testi yaptırmayı reddetti ve “Diplomatik dokunulmazlığım var, bana bir şey yapamazsınız” diyerek Güney Koreli yetkilileri tehdit etti.

Turhan Çömez argümanlar hakkında öteki açıklamada bulunmadı. Odatv olarak arşivi taradık, yapay zekadan yardım aldık.

Son 5 yıl içinde yurt dışında vazife yapan ve isimleri isimli olaylarla anılan diplomatların listesini çıkardık.

UGANDA (Temmuz 2018) – PROTOKOL İHLALİ VE ETİK DIŞI DAVRANIŞ

2018 yılında Uganda’da Türkiye Büyükelçisi olarak vazife yapan Sedef Yavuzalp, ülkenin bağımsızlık günü resepsiyonuna Osmanlı periyodu kostümüyle katıldığı için diplomatik protokolü ihlal etmiş sayıldı. Olay, konut sahibi ülke Uganda tarafından reaksiyonla karşılandı ve basına yansıyınca Türkiye Dışişleri Bakanlığı büyükelçinin uygunsuz kıyafet tercihi nedeniyle özür diledi ve Yavuzalp merkeze çağrıldı/geri çekildi.

Bakanlık yetkilileri, diplomatik misyon şeflerinin konut sahibi ülkenin kültürel hassasiyetlerine hürmet göstermek zorunda olduğunu vurgulayarak benzeri olayların tekrarlanmaması için gereken adımların atılacağını belirtti

İSVİÇRE (Aralık 2017; Yargı Süreci 2020) – SUİKAST/ADAM KAÇIRMA TEŞEBBÜSÜ

2017 yılının sonunda İsviçre’de ortaya çıkan ve sonraki yıllarda yargı süreci ilerleyen bu olayda, Türkiye’nin Bern Büyükelçiliğinde vazifeli iki diplomatın, bir Türk vatandaşı muhalif iş insanını ilaçla bayıltarak Türkiye’ye kaçırma planı yaptığı tez edildi. Olay, İsviçre makamları tarafından Aralık 2017’de gerçekleştiği öne sürülerek ortaya çıkarıldı. Planın, maksat alınan kişinin FETÖ ile bağlı olduğu gerekçesiyle hazırlandığı ileri sürüldü. Tezlere nazaran, Türk diplomatlar yasadışı bir halde uyuşturucu husus temin etmeye çalışırken İsviçre istihbaratı tarafından tespit edildi. Olayın akabinde kelam konusu diplomatlar diplomatik dokunulmazlık zırhını kullanarak İsviçre’yi terk etti.

İsviçre Federal Savcılığı 2018-2019 yıllarında mevzuyla ilgili soruşturma başlattı ve 2019 sonunda olaya karışan Türk diplomatlardan ikisi hakkında resmen hata duyurusunda bulundu.

2020 yılında İsviçre basınında çıkan haberlere nazaran, kaçırma planına karışan diplomatlar hakkında İsviçre’de gıyabında ceza davası açıldı ve yakalama kararı çıkarıldı.

Dışişleri Bakanlığı ise iddiaları reddederek diplomatların rastgele bir cürüm işlemediğini savundu; fakat İsviçre makamlarının talebi üzerine olaya ismi karışan işçinin bir daha İsviçre’de görevlendirilmediği belirtildi.

(NOT: Yapay zeka haberin kaynağına erişimde sorun yaşandığını belirtti)

LATİN AMERİKA (2020) – CİNSEL TACİZ SAVI

2020 yılında Latin Amerika’daki (basına yansıyan bilgilere nazaran ülke ismi belirtilmeyen) bir Türk büyükelçilikte vazifeli üst seviye bir diplomat hakkında cinsel taciz tezi gündeme geldi. Büyükelçilikte çalışan mahallî bir bayan çalışanın, Türkiye’nin o ülkedeki büyükelçisinin kendisine uygunsuz davranış ve tacizde bulunduğunu üst makamlara bildirdiği öne sürüldü. Argümanlar diplomatik toplulukta hızla yayılınca Dışişleri Bakanlığı konuyu incelemek üzere bir iç soruşturma başlattı. Soruşturmanın selameti açısından ilgili büyükelçi 2020 yılı sonunda merkeze çekilerek Ankara’ya geri çağrıldı.

Taciz argümanıyla suçlanan diplomat, mesken sahibi ülkede yargı muafiyeti (dokunulmazlık) olduğu için hakkında o ülkede isimli bir süreç yapılmadı. Ancak Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, “konunun ciddiyetle ele alındığını” ve gerekirse disiplin cezaları uygulanacağını açıkladı. Olay hakkında resmi bir kamu açıklaması sonlu tutulurken, basına sızan bilgiler taciz argümanının doğrulanması halinde ilgili diplomatın meslekten ihraç edilebileceği tarafındaydı.

TANZANYA (2021) – BÜYÜKELÇİLİKTE MALİ YOLSUIZLUK VE KAYIP PARA İDDİASI
2021 yılında Afrika’daki bir Türk büyükelçiliğinde önemli bir mali usulsüzlük savı ortaya atıldı. Basında çıkan haberlere nazaran, Tanzanya’nın Darüsselam Büyükelçiliğinde elçilik bütçesine ilişkin yüklü bir meblağ paranın kaybolduğu tespit edildi.

İddialar, büyükelçilik hesaplarında milyonlarca dolar meblağında açık oluştuğunu ve bu paranın zimmete geçirilmiş olabileceğini öne sürüyordu. Bu gelişme üzerine Dışişleri Bakanlığı teftiş kurulu, ilgili büyükelçilikte inceleme ve kontrol başlattı.

Soruşturma kapsamında Tanzanya Büyükelçisi Ankara’ya çağrılarak merkeze alındı ve yerine süreksiz bir atama yapıldı. Bakanlık yetkilileri, olayla ilgili gerekli türel ve idari süreçlerin başlatıldığını duyurdu. Tanzanya makamları da durumdan haberdar edilerek işbirliği talep edildi.

Soruşturma sonucunda ilgili diplomatın usulsüzlükten sorumlu olduğunun belirlenmesi halinde hakkında isimli yargılama açılabileceği ve diplomatik mesleğinin sonlandırılabileceği belirtildi.

YUNANİSTAN/RODOS (Aralık 2020) – CASUSLUK SORUŞTURMASI

Aralık 2020’de Yunanistan’ın Rodos adasında Türk Başkonsolosluğu ile ilişkili bir casusluk olayı ortaya çıktığı sav edildi. Rodos’taki Türkiye Başkonsolosluğu’nda sürücü olarak misyon yapan bir mahallî çalışan (Yunanistan vatandaşı), Yunan makamlarınca askeri tesisler hakkında bilgi topladığı argümanıyla tutuklandı. Soruşturma sırasında bu kişinin, Türk konsolosluğunda vazifeli bir diplomatın talimatıyla hareket ettiği ve adadaki Yunan donanması gemileri hakkında fotoğraf/istihbarat sağladığı öne sürüldü.

Bu gelişme üzerine Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, olaya adı karışan Türk diplomatı istenmeyen kişi (persona non grata) ilan ederek ülkeyi terk etmesini talep etti. Türkiye ise argümanları reddederek, tutuklanan kişinin konsoloslukta sırf sürücü olarak çalıştığını ve diplomat statüsünde olmadığını, münasebetiyle casusluk faaliyetinin resmi bir vazife kapsamına girmediğini açıkladı.

Dışişleri Bakanlığı, Yunanistan’ın diplomatı sınır dışı etme kararına karşı diplomatik kanallardan teşebbüste bulundu, lakin karar değiştirilmedi.

URUGUAY (Nisan 2022) – BOZKURT İŞARETİ VE DİPLOMATİK GERGİNLİK

Nisan 2022’de Uruguay’da yaşanan ve diplomatik gerginliğe yol açan olayda, Türkiye’den resmi bir ziyaret için ülkeye giden dönemin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Montevideo’daki Türk Büyükelçiliği açılışı sırasında toplanan protestoculara hakikat “Bozkurt” işareti olarak bilinen el işaretini yaptı.

Her ne kadar Çavuşoğlu bir diplomat değil bakan statüsünde olsa da, olay Uruguay kamuoyunda reaksiyonla karşılandı ve etik dışı bir davranış olarak yorumlandı. Uruguay Dışişleri, olay nedeniyle Türkiye’nin Montevideo Büyükelçisini bakan adına uyararak resmi memnuniyetsizliğini iletti.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı ise konunun abartıldığını belirterek, bakanın protestoculara yönelik rastgele bir berbat niyetinin olmadığını savundu. Bu olay sonucunda Uruguay ile Türkiye ortasında kısa müddetli bir diplomatik gerginlik yaşansa da büyükelçi seviyesinde kalıcı bir yaptırım uygulanmadı.