Tüketici güven endeksi nisanda düşüşe geçti: Ekonomik belirsizlik ve siyasi gerilim etkisi
Dünya Gazetesi’nden Naki Bakır’ın yazısına göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Merkez Bankası iş birliğiyle hazırlanan Tüketici İnanç Endeksi, nisan ayında %2,3 gerileyerek 83,9 düzeyine indi. Mart ayında 85,9 olan endeks, iç ve dış siyasetteki tansiyonların tüketici psikolojisini derinden etkilediğini gösterdi.
KÜRESEL TİCARET SAVAŞLARI VE SİYASİ TANSİYONUN ETKİSİ
ABD’nin Nisan ayında açıkladığı radikal gümrük tarifeleri ve Türkiye’deki siyasi kovuşturma süreçleri, iktisatta belirsizlik yarattı. Tüketicilerin harcama ve tasarruf eğilimleri, bu süreçten direkt etkilenirken, genel ekonomik beklentiler de karamsar bir tablo çizdi.
TÜKETİCİLER NEDEN KARAMSAR: ALT ENDEKSLERİN ANALİZİ
Hanelerin kendi maddi durumları ve genel ekonomik duruma ait kıymetlendirme ve beklentilerinde karamsarlık nisan ayında arttı. Hanelerin mevcut maddi durum endeksi %2,5 düşüşle 69,1’e geriledi. Gelecek on iki ayda hanenin maddi durum beklentisine ait alt endeks de nisanda yüzde 0,5 düşüşle 84,3’e geriledi.
İşsizlikle ilgili beklentilerde ise karamsarlık azaldı. Gelecek on iki aydaki işsiz sayısına ait alt endeks pahası evvelki aya nazaran yüzde 3,8 artarak 83,9’a çıktı. Ekonomide kötüleşme beklentilerine karşın, işsizlikte azalış öngörülmesi dikkati çekti.
TASARRUF EĞİLİMİ ARTIYOR, HARCAMALAR AZALIYOR
Nisan ayında güçlü tüketim mallarına harcama eğilimi %3,8 düşerken, tasarruf etme eğilimi %7,4 arttı. Tüketiciler, ekonomik belirsizlik nedeniyle harcamalarını kısıp tasarrufa yöneliyor.
SEÇİMLER VE TÜKETİCİ İTİMADI ORTASINDAKİ İLİŞKİ
Tüketici inanç endeksinin seçim devirlerinde yükselişe geçtiği biliniyor. Ancak 2024 yerel seçimleri öncesinde endeksteki sakinlik, siyasi tercihleri de etkiledi. Genel manada tüm seçmenler “tüketici” pozisyonunda bulunurken, 16 milyon dolayındaki emekli kesitin seçim öncesi beklentilerine iktidardan gereğince karşılık bulamamasının kelam konusu seçimde alınan sonuçta hissesi olduğu tabir edildi.
KONUT VE ARABA ALIMINDA TABAN DÜZEYLER SÜRÜYOR
Hanelerin konut satın alma eğilimi endeksi %2,9 artışla 14’e çıksa da bu, 100 bazlı endekste hala kritik düşük düzeyde. Araba alım beklentisi ise %10,6 artışla 25,9’a yükseldi.
ENFLASYON BEKLENTİSİNDE KARAMSAR TABLO
Merkez Bankası’nın sıkı para siyasetine karşın, tüketicilerin enflasyon beklentisi endeksi %6 düşüşle 56 oldu. Bu, fiyat artışı tasalarının sürdüğünü gösteriyor.
