Toplu Sözleşme krizi… Kapalı kapılar ardında neler yaşandı… Hükümette zam çatlağı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın 18 Temmuz’da kamuoyuna açıkladığı teklifte, çalışanlara birinci 6 ay için %24, sonraki üç devir için ise “gerçekleşen enflasyon oranında” artırım önerilmişti. Lakin bu teklif, birkaç gün içinde iktisat idaresi tarafından fiilen geri çekildi.
GERÇEKLEŞEN ENFLASYON TARİFİ KRİZE DÖNÜŞTÜ
Süreçteki asıl kriz, “gerçekleşen enflasyon” kavramında başladı. Sendikalar, temmuz ayı prestijiyle %16’yı bulan 6 aylık enflasyonun ikinci devir artırımı olarak uygulanmasını isterken; iktisat idaresi “gerçekleşen” enflasyonu yıl sonu sayıları olarak yorumlayarak, bu düzeyde bir artırımın “enflasyonla uğraş programını” riske atacağını savundu.
Hazine ve Maliye cephesi, bu münasebetle Işıkhan’ın açıkladığı teklifi fiilen rafa kaldırarak, sendikalara gayriresmî biçimde %10-11 ortasında değişen yeni artırım oranları sundu. Bu yaklaşım, kamuoyuna açıklanmış resmi teklifin ardında durulmaması nedeniyle “devletin prestijini zedeleyen” bir atılım olarak nitelendirildi.
TÜRK-İŞ: DEVLET SÖZÜNDEN DÖNEMEZ
TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, teklifin geri çekilmesine karşı sert reaksiyon göstererek, “Açıklanmış teklif geri çekilemez” dedi. Genel Lider Yardımcısı Ramazan Ağar ise, “Devlet kelamından vazgeçemez” diyerek hükümete davette bulundu.
GREV DALGA DALGA YAYILIYOR
Ekonomi idaresinin teknokratik hali kamu çalışanlarını sokağa itti. TÜRK-İŞ’e bağlı sendikalar Eti Maden, TCDD, Karayolları ve DSİ üzere kritik kurumlarda grev kararlarını ilan etti. TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu harikulâde toplanarak geniş çaplı bir hareket planı hazırlığına girişti.
ZAMDA TAKVİM FARKI ADALETSİZLİK YARATIYOR
Kamu emekçilerinin kontrat başlangıç aylarının farklılığı, artırım oranlarında da önemli adaletsizliklere yol açıyor. Şubat ve martta kontratı başlayan emekçilerin ikinci 6 ay artırımı, temmuz-ağustos beklentileriyle birlikte %12-14 aralığında kalacak. Halbuki ocak ayında kontratı başlayan emekçiler %16,67’lik artırım alacak. Bu fark, çalışanlar ortasında “hükümet eliyle yaratılan” yeni bir eşitsizlik olarak görülüyor.
IŞIKHAN, İKTİSAT İDARESİNİN GÖLGESİNDE KALDI
Toplu mukavele sürecinde sendikaları ikna etmek için en yapan tavrı sergileyen Bakan Vedat Işıkhan ise, bir kere daha iktisat idaresinin gölgesinde kaldı. Taban fiyat sürecinde de misal bir tablo yaşanmış; Işıkhan yüksek artış beklediğini tabir etmiş, lakin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çizilen sınırlar içinde hareket etmek zorunda kalmıştı. Bu kere de birebir senaryo tekrarlandı: Kamuoyuna duyurulan bir teklif, Bakan’ın elinden alındı; sendikalarla müzakere masasında Işıkhan yalnız bırakıldı. Halbuki Işıkhan sıkı mali siyasetlere karşın 2 yıldır sendikaların grev üzere radikal kararlar almasını yapan rolüyle engelliyordu. Artık çaresiz kaldı.
