‘Terörsüz Türkiye’ Komisyonu nasıl çalışacak: ’51 formülü’
Komisyonun 8 saat 10 dakika süren birinci toplantısında belirlenen çalışma tarz ve temellerine nazaran, kurulun ismi “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” oldu.
Komisyonun emeli, terörün Türkiye’nin gündeminden büsbütün çıkartılması, toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi, ulusal birlik ve kardeşliğin pekiştirilmesi, özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti alanlarında çalışmalar yapmak olarak tanımlandı.
Komisyonun görevi ise belirtilen gaye doğrultusunda gereksinim duyulan yasal düzenlemeleri tespit edip, kanun teklifi taslaklarına yönelik çalışmalar yapmak ve kamuoyunun Kurul çalışmalarına dair bilgilendirilmesini sağlamak olarak sıralandı.
BAŞKANIN YERİNE OY KULLANABİLECEK
Komisyonun başkanı TBMM Başkanı olurken, TBMM Lideri’nin yokluğunda TBMM Lideri’nin görevlendirdiği kurul üyeleri, toplantıya sırayla başkanlık edecek. Liderin yerine toplantıyı yöneten üye, oy kullanabilecek.
Komisyon üyelerinin misyonları kurulun çalışma mühletince devam edecek. Bir siyasi parti, kendisine düşen kontenjandan bir komite üyesini TBMM Başkanlığına yazdığı bir yazıyla değiştirebilecek. Bir siyasi partiye düşen üyeliğin boşalması durumunda, ilgili siyasi parti boşalan kontenjan için yeni üyeyi TBMM Başkanlığına en kısa müddette bildirecek.
Komisyon, TBMM Başkanı tarafından toplantıya çağrılacak, bu davette, toplantının yeri, vakti ve gündemi siyasi partilerden gelen teklifler de dikkate alınarak belirlenecek ve üyelere bildirilecek. Toplantıların kapalı yapılmasına komitece karar verilebilecek. Kurulun sekretaryası, TBMM Genel Sekreterliği Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı tarafından yerine getirilecek
TOPLANTI VE KARAR KÂFİ SAYISI
Komisyonun toplantı kâfi sayısı, üye tam sayısının salt çoğunluğu olacak. Kanun teklifi hazırlanmasına ait kararlar, üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğuyla alınacak. Başka konularda karar kâfi sayısı, toplantıya katılanların salt çoğunluğu olacak.
Komisyon toplantılarında tam tutanak tutulacak. Toplantı tutanaklarının kamuoyuna açılmasına Komite karar verecek. Kapalı yapılması kararlaştırılan toplantıların tutanakları kapalı olacak.
Komisyon çalışmaları kapsamında kâfi sayıda yasama uzmanı görevlendirilecek. Gerekli görülmesi durumunda, bu maksatla başka kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler ile sivil toplum kuruluşlarından da uzmanlar görevlendirilebilecek.
Komisyon toplantılarına, kurul üyeleri, siyasi partilerin teklifleri de dikkate alınarak belirlenen gündem doğrultusunda davet edilen kamu kurum ve kuruluşlarından, üniversitelerden, sivil toplum kuruluşlarından temsilciler ve ilgili öbür bireyler katılabilecek.
Kapalı yapılmasına karar verilenlerin dışındaki toplantılar yazılı basına açık olacak. Lakin, toplantıların makul bir kısmının yahut tamamının basına kapatılmasına Komite karar verecek.
KOMİSYONUN ÇALIŞMA SÜRESİ
Komisyon, 31 Aralık 2025 tarihine kadar çalışmalarına devam edecek. Bu müddetin bitiminde kurul, üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğuyla çalışma müddetini her kezinde iki aya kadar uzatabilecek.
Başkan yahut üye tam sayısının 5’te 3 çoğunluğuyla komite çalışmalarını sona erdirme kararı alınabilecek.
Komisyon, bu yol ve temellerde yer almayan haller için karar kâfi sayısı ile metot belirleyebilecek.
51 FORMÜLÜ
Komisyonda üç kişilik kontenjanı bulunan lakin üye vermeyen ÂLÂ Parti’nin yerine boş olan koltukların AKP, CHP ve DEM Parti tarafından doldurulması planlanıyor.
Böylelikle 51 olarak açıklanan fakat 48 üyeyle çalışmalarına başlayan kurul yine 51 üyeye yükselmiş olacak.
KOMİSYONDAN YAPILAN AÇIKLAMA
Toplantıya ait TBMM’nin resmi toplumsal medya hesabı üzerinden yapılan açıklamada, kurulun isminin “Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu” olarak belirlendiği, komitenin çalışma adap ve temellerinin oy birliğiyle kabul edildiği bildirildi.
Açıklamada, “Terörsüz Türkiye” amacı doğrultusunda, toplumsal bütünleşmenin güçlendirilmesi, ulusal dayanışma ve kardeşliğin pekiştirilmesi, özgürlük, demokrasi ve hukuk devleti alanlarında yapılacak çalışmaların kıymetlendirilmesi maksadıyla Gazi Meclis’in çatısı altında oluşturulan kurulun, 5 Ağustos’ta TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un başkanlığında toplandığı ve birinci toplantısını gerçekleştirdiği hatırlatıldı.
Açıklamada şu tabirlere yer verildi:
“Komisyon, ülkemizin tarihi bir fırsat yakaladığı bu periyotta, yarınlarımızı şekillendirecek değerli bir sürecin takipçisi olacak, barışı kalıcılaştıracaktır. Ayrıyeten, gereksinim duyulan yasal düzenlemeleri tespit edip kanun teklifi taslaklarına yönelik çalışmalar yapacak, kamuoyunun mevcut sürece dair bilgilendirilmesini sağlayacaktır. Toplantıda, siyasi parti kümeleri ile kümesi bulunmayan siyasi partilerin temsilcileri sürece ve kurulun kıymetine ait görüşlerini paylaşmıştır. Bu birinci toplantıda komitenin çalışma metot ve asılları oy birliğiyle kabul edilmiştir.
Komisyonun ismi, ‘Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’ olarak belirlenmiştir. Kurul bir sonraki toplantısını, 8 Ağustos 2025 Cuma günü saat 14.00’te TBMM Merasim Salonu’nda gerçekleştirecektir. Kelam konusu toplantıya, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın, kurumları ismine yürüttükleri çalışmalar ve şimdiki gelişmeler hakkında komitesi bilgilendirmek üzere davet edilmişlerdir. Kurul çalışmalarına ait bilgilendirmeler, sadece Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı tarafından yapılacaktır.”
KURTULMUŞ: “BİR BEKA MESELESİ”
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Terörsüz Türkiye” maksadı doğrultusunda TBMM’de kurulan Ulusal Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komitesinin birinci toplantısının akabinde toplumsal medya hesabından açıklama yaptığı açıklamada, kurulun birinci toplantısını güçlü bir iştirakle başlatmaktan büyük memnuniyet duyduğunu kaydetti.
Sürecin dikkatli biçimde bu noktaya gelmesinde emekleri olan başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye, CHP Genel Lideri Özgür Özel’e, DEM Parti Eş Genel Liderleri Tuncer Bakırhan’a ve Tülay Hatimoğulları’na, Yeni Yol Partisinin Küme İdaresine ve Meclis’teki siyasi partilerin temsilcilerine teşekkür eden Kurtulmuş, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Milletlerin tarihinde o denli anlar vardır ki yalnız o günü, o anı değil, milletlerin yarınlarını da şekillendirir, bugün de öylesi günlerden birindeyiz. Tarihi bir dönüm noktasındayız. Bu fırsatı en uygun halde kıymetlendirmemiz gerekmektedir. Yarım asırdır milletimizin başına bela olmuş terör illetinden kurtulmak için milletimiz geçmişte en şiddetli devirlerde nasıl birlik içerisinde kenetlenerek hareket ettiyse, bugün de birebir inanç, kararlılık ve dayanışmayla bu sorunu çözeceğiz.”
Kurtulmuş, toplantının sırf kurulun çalışmalarının başlangıcı değil, birebir vakitte milletin geleceğe dair umutlarının yeşermesinin de başlangıcı olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Bugün toplanan kurul, halkın sesi olmanın yanı sıra toplumsal barışın taşıyıcısı, kardeşliğin teminatı ve Meclis’in tahlilin legal adresi olduğunu hatırlatma iradesidir. Canları kıymetine bu vatanı savunan tüm kahramanlar, bugün burada başlattığımız sürecin manevi mimarlarıdır. Bu istikamette atacağımız her adımda, onların emanetine sadakatle bağlı kalacağımızı ilan ediyoruz. Türk-Kürt kardeşliği, coğrafyamızın asli kodudur. Çanakkale’de omuz omuza savaşanların torunlarıyız. Kaderdaşlık, yalnız savaş meydanlarında değil, alın terinde, acıda ve umutta da birlikte yürümektir. Bugün de bizler, halkın tam içinden çıkan akla yaslanarak, ulusal irfanı kuşanarak, tarihi bugünün anlayışıyla yine yorumlamak ve geleceği bu iradeyle kurmak mecburiyetindeyiz.”
“NİYETİMİZ HALİS, KELAMIMIZ KUVVETLİ”
Komisyonun çalışmalarının halkın gözü önünde ve millet iradesinin teminatıyla ilerleyeceğini vurgulayan Kurtulmuş, şunları kaydetti:
“Bu süreç, Türk’ün de Kürt’ün de her bölümden yurttaşın ortak geleceğini ilgilendiren bir beka problemidir. Münasebetiyle komitemiz, müzakereci bir istişare organı olarak hareket edecektir. İnanıyorum ki kurulumuz, ulusal birlik ve kardeşlik içinde yürütülen bu tarihi misyonu layıkıyla gerçekleştirecektir. Niyetimiz halis, kelamımız kuvvetli, ufkumuz açık, vaktimiz bereketli, kardeşliğimiz daim olsun. İnancımız tamdır, Allah yar ve yardımcımız olsun.”
KOMİSYON ÜYELERİ
Komisyon üyesi olarak toplantıya davet edilen milletvekilleri ise şu biçimde:
AKP: Genel Lider Yardımcılarından Trabzon Milletvekili Mustafa Şen, Ankara Milletvekili Kürşad Şiddetli, Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, Küme Başkanvekili ve Gaziantep Milletvekili Abdulhamit Gül, Adalet Komisyonu Başkanı ve İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, Dilekçe Komisyonu Başkanı ve Adana Milletvekili Sunay Karamık, Erzurum Milletvekili Selami Altınok, Antalya Milletvekili Kemal Çelik, Diyarbakır Milletvekili Mehmet Sait Yaz, İzmir Milletvekili Mahmut Atilla Kaya, İstanbul Milletvekili Şengül Karslı, Kahramanmaraş Milletvekili Mehmet Şahin, Kayseri Milletvekili Ayşe Böhürler, Kocaeli Milletvekili Radiye Sezer Katırcıoğlu, Konya Milletvekili Tahir Akyürek, Mersin Milletvekili Ali Kıratlı, Şanlıurfa Milletvekili Cevahir Asuman Yazmacı, Tekirdağ Milletvekili Gökhan Diktaş, Van Milletvekili Burhan Kayatürk, Malatya Milletvekili Abdurrahman Babacan, Samsun Milletvekili Ersan Aksu,
CHP: Küme Başkanvekili ve Ankara Milletvekili Murat Buyruk, Ankara Milletvekili Okan Konuralp, Bursa Milletvekili Nurhayat Altaca Kayışoğlu, Diyarbakır Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu, İstanbul Milletvekilleri Türkan Elçi, Turan Taşkın Özer, Oğuz Kaan Salıcı, İzmir Milletvekilleri Murat Bakan, Gökçe Gökçen, Mehmet Salih Uzun,
MHP: Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Feti Yıldız, Sakarya Milletvekili Muhammed Levent Bülbül, Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk ve Tokat Milletvekili Yücel Bulut,
DEM Parti: Küme Başkanvekili ve Kars Milletvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş, Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç ve İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek,
Yeni Yol Partisi: Küme Lideri ve İstanbul Milletvekili Bülent Kaya, Küme Başkanvekili ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen ve İzmir Milletvekili Mustafa Bilici,
Türkiye İşçi Partisi: İstanbul Milletvekili Ahmet Şık,
EMEP: İstanbul Milletvekili İskender Bayhan,
Yeniden Refah Partisi: İstanbul Milletvekili Doğan Bekin,
DSP: Genel Lider Başkan Aksakal,
HÜDA PAR: Genel Lider Zekeriya Yapıcıoğlu,
Demokrat Parti: İzmir Milletvekili Haydar Altıntaş.
Üç kişilik kontenjanı bulunan İYİ Parti, komiteye üye vermedi.
