TED’den ‘eğitimde seferberlik’ çağrısı: Diplomanın değeri düştü
Cumhurbaşkanlığı Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu Üyesi ve Türk Eğitim Derneği (TED) Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu Türkiye gazetesine eğitim sistemi ile ilgili ezber bozan açıklamalarda bulundu. . “Diploma sayımız arttı fakat diplomanın kıymeti düştü. Üniversite artık işsizlikle eş manalı hâle geldi” diyen Selçuk Pehlivanoğlu “Bugün “beyin göçü”nden öte bir “hayal göçü” yaşıyoruz. Bizim pasaport sayfalarına mühür değil, ülkenin sayfalarına muvaffakiyet kıssası eklememiz lazım” sözlerini kullandı. Pehlivanoğlu, Terörsüz Türkiye için kurulan masasının bir benzerinin de eğitim için kurulması gerektiğini söyledi. İşte Selçuk Pehlivanoğlu’nun kelamlarından öne çıkanlar:
‘BEYİN GÖÇÜNÜN ÖTESİNDE HAYAL GÖÇÜ YAŞIYORUZ’
Diplomalar değil, nitelikli insan kaynağı devletleri ayakta fiyat. Her kente üniversite açmak kıymetlidir. Fakat o üniversitelerden mezun olan gençlere umut, üretkenlik ve rekabet gücü kazandırmak… İşte asıl problem budur. Tanklar, silahlar, insansız hava araçları… Hepsi kuşkusuz gurur vesilesidir ve kıymetlidir. Lakin en büyük savunma sınırı, yetişmiş insan gücüdür.
Bugün “beyin göçü”nden öte bir “hayal göçü” yaşıyoruz. Bizim pasaport sayfalarına mühür değil, ülkenin sayfalarına muvaffakiyet kıssası eklememiz lazım. Her sıkıştığımızda z neslini suçlamak gerçek değil, bu kolaycılık. Düzeltemediklerimizin sorumluluğunu jenerasyon özelliklerine mal ederek bir yere varamayız.
Eurostat’ın 2024 dataları bize çarpıcı bir tablo sunuyor: Avrupa’daki tüm ülkelerde üniversite mezunlarının işsizlik oranı, genel nüfusun işsizlik oranına nazaran daha düşük. Tek istisna: Türkiye. Üstelik bu tablo 2011’den beri değişmedi. Bu sırf bir istatistik değil, gençlerin gelecekten kopuşunun evrakı.
DİPLOMA KIYMETİ DÜŞTÜ
Gençleri geleceğe hazırlayamıyoruz. Her üç gencimizden biri sabah uyandığında ne işe gidiyor ne okula. Bu tablo, süratle büyüyen bir umut boşluğuna işaret ediyor. Diploma sayımız arttı ancak diplomanın bedeli düştü. Üniversite artık işsizlikle eş manalı hâle geldi. Bu tabloyu değiştirebilirsek, Türkiye yalnızca eğitimde değil, iktisatta de öncü güç olur. Değiştiremezsek, niteliksiz genç nüfus en büyük risk hâline gelir. Ve emperyalist dünyanın tüketim pazarı oluruz.
‘SORUNLARI KONUŞTUK, TAHLİLLERİ KONUŞMALIYDIK’
Bugün gençlik bir suskunluk ve küskünlük sarmalında. Siyasetçiler çok yeterli bilmeli ki suskunluk sarmalı büyük bir risktir. Gençlerin suskunluğu, yarının en büyük krizinin habercisi olabilir.
Sahte diplomaları konuştuk, halbuki biz verdiğimiz diploma hangi yetkinliği kazandırıyor, onun pahasını konuşmalıydık. LGS’de en çok birincileri konuştuk, halbuki biz bu imtihan niçin var ve ne kadar adil bunu konuşmalıydık. Üniversite mezunlarının işsizliğini tartıştık, halbuki biz mezunlarımızı hayata ve üretime hazırlayan bir eğitim modelini konuşmalıydık. Daima sıkıntıları konuştuk, halbuki tahlilleri konuşmalıydık.
’10 BİREYDEN 7’Sİ TEKRAR İMTİHANA GİRİYOR’
YKS bilgileri çok açık: 2025 yılında bir yükseköğretim programına yerleşen her 10 öğrenciden 7’si imtihana tekrar girenlerden oluşuyor (yani yerleşen öğrencilerin sadece %30’u son sınıf öğrencisi). Bu yıl son sınıf seviyesinde YKS’ye giren ve yerleştirme puanı hesaplanan öğrencilerin sırf %16,5’i bir örgün lisans programına yerleşmiş. Öğrenci başına düşen cari hizmet maliyetleri kullanılarak yapılan hesaplamada: Daha evvel bir yükseköğretim programına yerleşmiş (kayıtlı öğrenci, mezun, terk) öğrencilerin yine imtihana girerek üniversite okumasının devlete yıllık toplam maliyeti yaklaşık 3 milyar TL’dir. Ailelere maliyeti eklersek 6 milyar TL olur.
‘ÜNİVERSİTELER DİPLOMA DAĞITAN KURUMLAR OLMAMALI’
Üniversiteler diploma dağıtan kurumlar olmaktan çıkarılmalı; bilim üreten ve ülkenin kalkınmasını taşıyan motor gücünü yetiştiren kurumlara dönüşmelidir. YÖK’ün varlık sebebi ve fonksiyonu, seçim devirlerinde tartışılıp unutulan bir sorun değil, ülkenin eğitim stratejisinin merkezinde çözülmesi gereken bir bahis olmalıdır. Eğitim sistemi tek elden, kalıcı ve güçlü bir yönetişim modeline kavuşturulmalıdır.
ÇÖZÜM NE
Türkiye, dünyanın en büyük birinci 10 iktisadından biri olmayı hedefliyorsa, eğitimi de bu gayenin yüksekliğiyle uyumlu düşünmek zorundadır. Eğitim, tıpkı terörsüz bir Türkiye hayali üzere, ortak bir uzlaşı alanı olmalıdır. Eğitimin tüm paydaşlarının, millete hizmet için var olan siyasetin öncülüğünde bir ortaya gelerek eğitimde ulusal bir program hazırlaması artık ertelenemez bir zorunluluktur.
’12. SINIF ÜNİVERSİTEYE HAZIRLIK YILI OLSUN’
Selçuk Pehlivanoğlu “11. sınıf sonrası “standart lise diploması” uygulaması getirilmeli. Bu diploma ile meslek yüksekokulları, ön lisans ve açıköğretime imtihansız geçiş imkânı sağlanabilir. 12. sınıf üniversiteye hazırlık yılı olmalı. Okul, üniversiteye hazırlık sürecinin merkezinde olmalı. Dershanelere, özel kurslara, okul dışı kaynaklara aktarılan paralar ailelerin cebinde kalmalı. Mevcut hâliyle ortaöğretim muvaffakiyet puanı uygulaması dezavantajlı çocuklar için adaletsizliklere yol açıyor. Okuldaki eğitimin değerli hâle getirilmesi için OBP, okul içi not enflasyonunu önlemek üzere okul bazlı yine düzenlenmeli.” diye konuştu.
