Suriye’deki saflaşmada Türkiye’nin yeri

“Suriye’de Esad idaresinin devrilmesinden sonraki 4 ayın sonunda gelinen yer, bölge özelindeki yeni saflaşmanın daha berrak görülmesini sağlıyor. Bugün, Suriye’nin toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini savunan başta Türkiye olmak üzere bölge ülkelerinin lehine bir dünya tablosunun kelam konusu olduğu görülüyor. Bugün bu mevzuda daha evvel karşı pozisyonlarda olan devletlerin de içinde olduğu geniş bir uzlaşmanın olduğu söylenebilir. Dünya çapında bütçe kesintilerine giden Trump’lı ABD’nin Suriye’de kalmasının tabanı de ortadan kalkıyor. Trump’ın “Obama ve Clinton kurdu” dediği IŞİD mazereti aslında kalmamıştı. SDG ile Şam ortasındaki muahede, Türkiye’de PKK’nın kendini feshetme sürecine paralel olarak başladı. Aksi etkenler olsa da, yavaş da olsa, bu süreç ilerliyor. SDG’nin Halep’in kimi mahallelerinden çekilmesinden sonra başka bölgelerde de basamak etap Şam idaresine denetimi devretme süreçleri devam ediyor.

İSRAİL İNERKEN TÜRKİYE ÇIKIYOR

Esad idaresi devrildikten sonra ABD, İsrail ve Türkiye’nin tıpkı safta olduğu tez edilmişti. Lakin çok kısa bir müddet içinde bunun gerçek olmadığı ortaya çıktı. Bugün çok açık görülüyor ki, yalnızca Suriye düzleminde değil bölge genelinde İsrail ile Türkiye’nin siyasetleri ortasında karşıt orantı vardır. Ve bugün şu görülmektedir: ABD’deki neo-conların dayanağıyla Arap ülkelerine boyun eğdirmeye çalışan, Gazze’yi insansızlaştırmaya niyetlenen İsrail, bölgede kendi çıkarlarına karşı en büyük pürüz olarak İran’ı ya da Mısır’ı ve Suudi Arabistan’ı değil Türkiye’yi görmektedir.

İSRAİL VE ABD İÇİNDEKİ BAŞKA KANAT

Öte yandan bugün Trump idaresinin işbaşına gelmesiyle birlikte gücü zayıflayan ama Amerikan devleti içindeki kilit kurumlarda varlığı devam eden, ABD hegemonyasını askeri müdahalelerle sürdürme yanlıları ile İsrail ortasında tam bir bütünlük bulunuyor. Bu takım, Trump’ın başlattığı Ukrayna savaşını sona erdirme inisiyatifine karşı çıkıyor, Tahran ile masaya oturmaya itiraz ediyor ve İran’ın nükleer programının askeri müdahaleyle sonlandırılmasını istiyor. Trump ile ABD devleti içindeki bu kanat ortasında gayret devam ediyor. Bu çabada, başkanlığı elinde bulunduran ve 2017’ye nazaran daha güçlü bir halde koltuğuna oturan Trump’ın başka kanada nazaran üstünlüğü var.

SAFLAŞMANIN GEREĞİ

Bu tablonun bize anlattığı şudur: Suriye’de Esad idaresinin devrilmesinden sonra da Türkiye, Rusya ve İran farklı cephelerde değil birebir cephededir. 8 Aralık’ta Esad’ın ülkeden ayrılmasıyla sonuçlanan idarenin devrilmesi sırasında Türkiye ile farklı pozisyonlarda yer alan Rusya ve İran’ın, siyasetlerini bu gerçeğe nazaran belirlemesi tıpkı vakitte kendi çıkarlarının gereğidir. Suriye konusunda olduğu kadar, Kafkasya’da ya da Orta Asya’da bu üç ülke ortak menfaatlere sahiptir. Bu üç ülkenin bölgesel rekabet yerine paydaşlık kurmasının, birinin başkasına nazaran üstünlük sağlamasından çok daha kıymetli ve bütünsel bir kazanıma yol açacağı muhakkaktır. Bu iştirak, ABD hegemonyasının geriletilmesi, eşit, adil bir milletlerarası bağlar sisteminin kurulması açısından tayin edici bir tartının oluşmasını sağlar”