Suriye’de rota değişikliği sinyali: ABD ‘YPG’, Şara ‘Hizbullah’ dedi
Uzun müddettir terör örgüyü YPG’nin Suriye ordusuna eklemlenmesi beklenirken ABD’nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, ağzındaki baklayı çıkardı.
Gelişmeyi ABD merkezli Washington Post’un haberine nazaran Barrack, “Suriye’nin mevcut merkezi devlet yapısının sürdürülemez olduğunu ve bölgesel özerklikleri de koruyan, ‘federasyon değil ancak ona yakın’ yeni bir idare modeline muhtaçlık duyulduğunu” söyledi.
“İSLAMCILIĞIN TEHDİT OLUŞTURMADIĞI BİR DÜZEN”
Barrack, geçen ay bir küme gazeteciye yaptığı açıklamada, Suriye’nin mevcut merkezi devlet yapısının sürdürülebilir olmadığını belirterek, “Bir federasyon değil lakin ona yakın bir şey; herkesin kendi bütünlüğünü, kendi kültürünü ve lisanını koruyabileceği, İslamcılığın tehdit oluşturmadığı bir tertip. Daha makul bir yol bulmamız gerektiğini herkes söylüyor” tabirlerini kullandı.
İSRAİL KARMAŞIKLAŞTIRIYOR
Haberde, memleketler arası etraflarda, bilhassa ABD’de, Suriye’nin geleceğine ait “daha esnek, bölgesel özerklikleri içeren bir idare modeline gereksinim duyulduğu” görüşünün öne çıktığına dikkati çekildi. Fakat İsrail’in azınlık bölgelerindeki, bilhassa Dürzi topluluklarına yönelik güvenlik müdahalelerinin, ülkenin yine bütünleşme eforlarını karmaşıklaştırdığı vurgulandı.
SURİYE’DEKİ SEÇİMLER ÜÇ BÖLGEDE ERTELENDİ
Suriye’de eylülde yapılması planlanan parlamento seçimleri, güvenlik gerekçesiyle Süveyda, Rakka ve Haseke’de ertelendi. Seçim komitesinin sırf hükümetin kontrolündeki bölgelerde oy kullanmaya müsaade verdiği belirtilirken, terör örgütü SDG “demokratik olmayan ve dışlayıcı” olarak nitelendirdi.
Washington Post, Afrin’de başlatılan bir teşebbüsle Kürt ve öteki azınlıklardan gençlerin Suriye Genel Güvenlik Kuvvetleri’ne katılması teşvik edildiğini, yaklaşık bin gönüllünün alındığını bildirdi.
ŞARA: “LÜBNAN HİZBULLAHI İLE ÇATIŞMAYI SÜRDÜRMEME KARARI ALDIK”
Öte yandan, Tom Barrack’ın Hizbullah konusunda Lübnan hükümetini sıkıştırdığı esnada Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, ABD ve İsrail’in bölgede öncelikli olarak amaca koyduğu Lübnan Hizbullahına karşı kendisinin kullanılamayacağı iletisini verdi.
Şam’da, Arap basınından genel yayın direktörleri, yöneticiler ve eski enformasyon bakanlarını kabul ettiği toplantıda Şara, Suriye’nin mevcut durumuna ait değerlendirmelerde bulundu, Lübnan ile ilgiler konusunda dikkat cazibeli iletiler verdi.
“KİMSENİN UZANTISI DEĞİLİM”
“İster cihadi örgütler ister Müslüman Kardeşler olsun, İslamcı partilerin/örgütlerin bir uzantısı değilim. Arap Baharı’nın da bir uzantısı değilim” tabirlerini kullanan Şara, Lübnan Hizbullahı ile çatışmayı sürdürmeme kararı aldıklarını belirterek şu sözleri kullandı:
“Lübnan ile artık yeni bir sayfa açma vakti geldi. Geçmişten bağımsız olarak Lübnan-Suriye münasebetlerinin yeni bir tarihini yazmayı dört gözle bekliyoruz. Suriye’nin Lübnan’daki mezhepçi kutuplaşmaya yaptığı yatırım büyük bir yanılgıydı ve tekrarlanmamalıdır. Hizbullah tarafından açılan yaralardan feragat ettik ve Şam kurtarıldıktan sonra çatışmayı sürdürmeme kararı aldık. Biz ne teröristiz ne varoluşsal bir tehdit ne de Hizbullah ile hesaplaşmak için bir aracız. Lübnan ile iktisat, istikrar ve karşılıklı çıkar temelinde devletler ortası bir ilgi istiyoruz. Lübnan, Suriye’nin yine doğuşundan faydalanmalı, aksi takdirde büyük bir fırsatı kaybedecek.”
BARRACK LÜBNAN İÇİN NE DEDİ
Barrack, temmuz ayında yaptığı açıklamada, Lübnan’ın Hizbullah’ı silahsızlandırmaması halinde ülkenin Suriye yahut İsrail tarafından işgale uğrayabileceğini ileri sürdü. Barrack, Lübnan’ın Suriye ve İsrail’den kaynaklanan “varoluşsal bir tehdit” altında olduğunu öne sürerek, “Bir yanda İsrail var, öbür yanda İran. Artık de Suriye çok süratli bir formda sahneye çıkıyor. Şayet Lübnan harekete geçmezse yine Bilâdü’ş-Şâm olacak” dedi.
Lübnan’ı küçümseyici sözler kullanan Lübnan asıllı Barrack, “Suriye tarafı Lübnan’ı kendi kıyı tatil beldesi üzere görüyor. Bu nedenle harekete geçmemiz gerektiğini söylüyor” halinde konuştu.
BİLÂDÜ’Ş-ŞÂM NEDİR
İslam ve Osmanlı tarih literatüründe Bilâdü’ş-Şâm, “Şam diyarı”, “Şam ülkesi” manasına geliyor.
“Bilâd” sözü Arapçada “ülkeler, beldeler” demektir.
“Şâm” ise bugün sırf Şam (Damascus) kenti için kullanılsa da, tarihi bağlamda Suriye, Lübnan, Ürdün, Filistin ve İsrail topraklarını kapsayan geniş bölgeyi söz ediyor.
Bilâdü’ş-Şâm, Doğu Akdeniz havzasındaki Levant bölgesinin İslam coğrafyacılarının kullandığı klasik ismi.
ŞAM’DA “KRİTİK” GÖRÜŞME
Suriye Cumhurbaşkanlığının toplumsal medya hesabından yapılan açıklamaya nazaran, Şara, ABD’li heyeti Şam’da kabul etti.
Görüşmede, Suriye ve bölgedeki son gelişmelerin yanı sıra güvenlik ve istikrarı sağlamaya yönelik diyalog ve işbirliğinin güçlendirilmesi mevzuları ele alındı.
Barrack başkanlığındaki heyette, ABD Senatosu Üyesi Jeanne Shaheen ile Temsilciler Meclisi Üyesi Joe Wilson da yer aldı.
İSRAİL’DEN LÜBNAN’A “HİZBULLAH” DAYATMASI
Tel Aviv idaresi, 25 Ağustos’ta Lübnan ordusunun Hizbullah’ın silahsızlandırılması için gerekli adımları atması halinde İsrail ordusunun Lübnan’da işgal ettiği bölgelerdeki askeri varlığının basamaklı olarak azaltılacağını bildirdi. Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam ise İsrail’in ülkesinin egemenliğine hürmet göstermesi ve Lübnan topraklarından çekilmesi daveti yaptı.
NETANYAHU İLE GÖRÜŞTÜ
ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’in İsrail’e gelerek Başbakan Binyamin Netanyahu ile Suriye ve Lübnan konusunu ele aldıkları bir görüşme gerçekleştirdiği bildirildi.
The Jerusalem Post gazetesine konuşan ismi açıklanmayan bir kaynağa nazaran, ABD Suriye Özel Temsilcisi Barrack, görüşmede Netanyahu’dan Lübnan’a düzenledikleri akınları sona erdirmelerini istedi.
Söz konusu kaynağa nazaran, ikili, Suriye ile İsrail ortasındaki müzakereleri de ele aldı.
ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi Barrack, Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Dışişleri Bakanı Gideon Saar ve Savunma Bakanı Yisrael Katz ile de bir ortaya geldi.
İsrail seyahatinde Barrack’a ABD’nin Orta Doğu Özel Temsilci Yardımcısı Morgan Ortagus da eşlik etti.
İSRAİL VE SURİYE HEYETLERİ PARİS’TE BİR ORTAYA GELMİŞTİ
İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani ile İstihbarat Başkanı Hüseyin Selame ile Fransa’nın başşehri Paris’te 19 Ağustos’ta bir ortaya geldi.
Görüşmede İsrail ile Suriye sonundaki “güvenlik konusunun” ele alındığı belirtildi.
Suriye devlet kanalı El-İhbariyye’ye konuşan bir hükümet kaynağı ise görüşmede Suriye tarafının 1974’te imzalanan ateşkes muahedesinin tekrar aktifleştirilmesi için net bir sisteme gereksinim duyulduğunu lisana getirdiğini belirtti.
Kaynak, bu düzeneğin İsrail’in Suriye topraklarına yönelik ihlallerini durdurmayı ve bölgede daha istikrarlı bir ortam oluşturmayı amaçladığını söyledi.
İSRAİL’İN SURİYE TOPRAKLARINDAKİ İŞGALİ
İsrail ordusu, 1967’den bu yana işgal altında tuttuğu Golan Zirvelerinde, buraya bitişik tampon bölgeyi 8 Aralık 2024’te işgal etti.
İsrail birlikleri, işgali tampon bölgenin de ilerisine taşıyarak başşehir Şam’ın 20 kilometre yakınına ulaştı.
İki ülke ortasında 1974’te imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Muahedesi ile Golan Zirvelerindeki tampon bölge ve silahtan arındırılmış bölgenin sonları belirlendi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye’nin güneyindeki işgalin kalıcı olacağı iletisini vermiş ve Suriye’nin egemenliğine karşıt olarak güney bölgesinin silahsızlandırılması talebinde bulundu.
İsrail, 13 Temmuz’da Suriye’nin güneyindeki Süveyda’da patlak veren çatışmalara müdahil olmuş, Suriye ordusu ve Şam’daki Cumhurbaşkanlığı yerleşkesi yakınları ile Genelkurmay binasına akınlar düzenledi.
İSRAİL, LÜBNAN’A SALDIRILARI
İsrail ile Lübnan ortasında 27 Kasım 2024’te yürürlüğe giren ateşkese karşın İsrail ordusu, Lübnan’ın güneyine neredeyse her gün hava ve kara taarruzları düzenliyor.
Ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana İsrail ordusu Lübnan’da 4 bin 300’den fazla ihlalde bulundu, bu süreçte en az 245 kişi hayatını kaybetti, 513 kişi yaralandı.
İsrail ordusu, Lübnan’ın güneyinden kısmi çekilme gerçekleştirse de son çatışmalarda ele geçirdiği 5 stratejik zirvedeki işgalini sürdürüyor.
