Son bir ayın faturası: Yabancı yatırımcıda korkulan oldu… Rakamlar ne diyor

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik operasyon sırasında pek çok yabancı yatırımcının İstanbul’da toplantı halinde olduğu sav edildi. 25 Mart tarihinde Nefes Gazetesi’nde yer alan habere nazaran Deutsche Bank tarafından bir ortaya getirilen ve ortalarında Millennium Partners ve Gramercy Funds Management üzere yatırım idaresi firmalarının da olduğu küme İstanbul’da üst seviye bir Türk ekonomistiyle bir ortadaydı: Toplantı sırasında liranın rekor düşüşü ve piyasa şokuyla karşı karşıya kalan yatırımcılar iktisat idaresinin son iki yılda kemer sıkma ve yüksek faiz üzere halkı sıkıntı durumda bırakan tedbirleri ile devam eden süreç yarım saat içinde bilakis döndüğüne şahit oldu.

Analistlere nazaran 19 Mart’ta başlayan süreç yatırımcıların artık daha temkinli olmasına yol açtı. Kimi yatırımcılar ise daha uzun vadeli bir tesir bekliyor.

“EKONOMİK İNTİHAR”

Goldman Sachs Dış Ticaret Şefi Robin Brooks, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yönelik yapılan operasyonun 1 aylık sonuçlarını incelediği bir paylaşımda bulundu. Brooks “Türkiye gelişmekte olan ülkelerin küçük bir kesimi ve ülkeye giren para global çapta kayda paha değil, fakat hükümet tersi protestoların başladığı bir aylık müddette çıkan yabancı para tüm gelişmekte olan ülkelerden çıkan paranın toplamı kadar” sözlerini kullandı. Paylaştığı tablo ile yabancı yatırımcıların son 1 ayda Türkiye’den süratle çıktığını vurguladı.

Brooks, yaptığı paylaşıma gelen yorumları da RT etti:

NE OLMUŞTU

19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınıp tutuklanmasının akabinde yaşanan piyasa sarsıntısı, Merkez Bankası’nın faiz artırımına gitmesine yol açtı. Bu gelişme piyasa faizleri ve kredi maliyetlerinde süratli bir yükselişe neden oldu. Uzmanlar faizlerin yüksek seyrinin süreceğini öngörüyor.

Merkez Bankası, nisan ayında gerçekleştirilen Para Politikası Kurulu toplantısında siyaset faizini 350 baz puan artırarak, 18 Mart’ta yüzde 42,5 olan oranı yüzde 46’ya çıkardı. Bu artışın akabinde, fonlama ve piyasa faizleri de tıpkı oranda yükseldi. Piyasa gösterge faizi ve BİST gecelik ortalama repo faizi birebir periyotta 7 puan, yüklü fonlama maliyeti ise 5.5 puan arttı. Ticari kredi faizleri son bir ayda yaklaşık 10 puan artarken, mevduat faizleri de 5 puanın üzerinde bir yükseliş yaşadı. 19 Mart öncesinde siyaset faizinde 2.5 puanlık bir indirim beklenirken bu kestirimin bilakis faiz artışı oldu.

Operasyon öncesi yabancı yatırımcıların pay ve tahvil alımları hızlanmışken piyasa beklentisi de Merkez Bankası’nın nisan toplantısında 250 baz puanlık bir faiz indirimi tarafındaydı.

Ancak 19 Mart’ta yaşanan piyasa çalkantıları, tüm bu beklentileri alt üst etti. Merkez Bankası, orta toplantıda faiz koridorunun üst hududunu yüzde 46’ya çıkarırken, nisan toplantısında siyaset faizini yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya, gecelik borç verme faizini ise yüzde 46’dan yüzde 49’a yükseltti. Böylelikle Merkez Bankası, siyaset faizini ana araç olarak kullanmaya geri dönerek, yüzde 49’a kadar bir alan açmış oldu.

ROBIN BROOKS KİMDİR

Robin Brooks, Brookings Enstitüsü’nün Global İktisat ve Kalkınma programında kıdemli araştırmacı olarak vazife yapan tanınmış bir ekonomisttir. Mart 2024’ten bu yana bu misyonda bulunan Brooks, global büyüme ve enflasyon dinamikleri, gelişmekte olan piyasalara yönelik sermaye akımları, Batı’nın yaptırım siyasetleri ve Rusya’ya uygulanan G7 petrol fiyat tavanı üzere hususlar üzerine araştırmalar yapıyor.

Brookings Enstitüsü’ne katılmadan evvel, 2017-2024 yılları ortasında Milletlerarası Finans Enstitüsü’nde (IIF) baş ekonomist ve yönetici direktör olarak misyon yapmıştır. Bu rolünde, global makroekonomik tahlilleri yönetmiş ve IIF’nin iktisat departmanına liderlik etti.

Öncesinde, Goldman Sachs’ta baş döviz stratejisti olarak çalışmış ve firmanın döviz kestirimleri ile milletlerarası makro araştırmalarını yönetti. Ayrıyeten, Brevan Howard’da ekonomist ve Milletlerarası Para Fonu’nda (IMF) sekiz yıl boyunca kıdemli ekonomist olarak vazife yaptı.

Robin Brooks, Yale Üniversitesi’nden iktisat alanında doktora derecesine ve Londra İktisat Okulu’ndan para iktisadı alanında lisans derecesine sahip: Mesleği boyunca, G20 üzere yüksek seviyeli siyaset forumlarında sunumlar yaptı, Wall Street Journal, Financial Times ve New York Times üzere önde gelen medya kuruluşlarında sıkça alıntılanmış ve Bloomberg TV ile CNBC üzere yayınlarda tertipli olarak yer aldı.