Rusya-Ukrayna arasında İstanbul’da 3. görüşme: Çırağan’da ‘mucize’ arayışı… ‘Kamçatka’ formülüyle kriz aşıldı

Rusya ile Ukrayna ortasında süren savaşın sona erdirilmesi için bugün Türkiye’nin mesken sahipliğinde yapılacak üçüncü çeşit müzakerelerinde, tarafların barışın koşullarını ele alması bekleniyor.

Rusya ile Ukrayna ortasında 24 Şubat 2022’de başlayan savaşın bitmesi gayesiyle tarafların bir ortaya gelmek için üzerinde mutabık kaldığı İstanbul, direkt müzakereler için platform olmaya devam ediyor.

Rus ve Ukrayna heyetleri, 29 Mart 2022’de İstanbul’da, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde direkt bir ortaya geldi. Savaşın çabucak başında yapılan bu müzakerelerde en manalı ilerleme sağlandı fakat Batılı güçlerin dışarıdan müdahaleleriyle, savaşın durması için elde edilen sonuçlar rafa kaldırıldı.

İLK TIPTA KIYMETLİ ADIMLAR ATILDI

Rusya ve Ukrayna tarafları üç yıl sonra birinci sefer, büyük zorluklarla 16 Mayıs’ta, İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Ofisi’nde bir ortaya geldi. Türkiye’nin konut sahipliğinde yine başlayan müzakerelerin birinci tipinde 1000 esire karşılık 1000 esir takası, ateşkes ve barışın sağlanması için şartların paylaşılması konusunda taraflar mutabakata vardı. İnsani manada değerli adımların atıldığı müzakereler sonrasında Moskova ile Kiev ortasında asker esirlerinin takası gerçekleşti.

İKİNCİ CİNSTE EN BÜYÜK ÇAPLI ESİR TAKASI KARARI ALINDI

İstanbul’da, 2 Haziran’da Çırağan Sarayı’nda ikinci defa bir ortaya gelen Rus ve Ukrayna heyetleri, direkt müzakereler öncesinde ve müzakerelerde birbirlerine ateşkes ve barışın sağlanması için hazırladıkları memorandum taslağını verdiler ve bunun üzerinde çalışılması konusunda anlaştılar.

Savaşın başından bu yana en büyük çaplı esir takası konusunda mutabık kalan taraflar, ağır hasta ve yaralı askerlerin tamamı ile 25 yaş altındaki esir askerlerin tamamının takasına karar verdi.

Rus tarafı altı bin Ukraynalı askerin cesedini teslim etme konusunda kelam verdi. Ayrıyeten asker cesetlerinin toplanabilmesi için cephenin kimi kısımlarında 2-3 günlük ateşkes konusunda çalışma yapılması gündeme geldi.

İstanbul’da son yapılan müzakerelerde alınan kararlar çerçevesinde, bugüne kadar sayıları açıklanmasa da binlerce esir askerin takası yapıldı. 7 bin Ukraynalı askerin cenazesini Kiev’e teslim eden Rusya, 3 bin cenazenin daha teslim edilebileceğini duyurdu, bunlardan 1000’ini kısa müddet evvel iade etti.

MÜZAKERELERİN ADRESİ TEKRAR İSTANBUL

Moskova, ay başından bu yana 3. tıp müzakerelere hazır olduklarını, İstanbul’un adres olarak kalmaya devam ettiğini ve Kiev’den tarih beklediklerini yinelerken Ukrayna tarafı ise 19 Temmuz’da müzakerelerin bu hafta İstanbul’da yapılması teklifinde bulunduğunu duyurdu.

GÜNDEM ATEŞKES VE BARIŞIN ŞARTLARI

AA’nın aktardığına nazaran, Çırağan Sarayı’nda yapılacak olan Rusya ile Ukrayna ortasındaki müzakerelerde, öncelikli olarak her iki tarafın birbirine teslim ettiği ateşkes ve barışın sağlanmasına ait kaidelerin yer aldığı memorandum taslaklarının ele alınması bekleniyor.

Savaş esirlerinin takası, Rusya’da bulunduğu belirtilen Ukraynalı çocuklar ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy ortasında muhtemel toplantının hazırlık hususlarının ele alınması öngörülüyor.

KRİZ “KAMÇATKA” FORMÜLÜYLE AŞILDI

HaberTürk’ün edindiği bilgiye nazaran, müzakere tarihindeki uyuşmazlık, “Kamçatka” formülüyle çözüldü.

Taraflar tıpkı gün masaya oturmayı reddedince, Türk diplomatlar çarpıcı bir teklif sundu:

Dünyada 11 farklı vakit dilimine sahip olan Rusya’nın, kozmik vakit referansı UTC’ye nazaran en doğusunda yer alan toprağı Kamçatka Yarımadası’nın saati temel alınarak müzakereler başlatılacaktı.

Moskova’dan yaklaşık 7 bin kilometre uzaklıkta ve Türkiye’ye nazaran 9 saat ileride olan Kamçatka, Rusya’nın 1600’lü yıllarda denetim altına aldığı ve günümüzde hala Rusya Federasyonu’na bağlı bir bölge.

Bu 9 saatlik fark, Kamçatka’yı Rusya’nın en erken gün doğumu yaşayan bölgesi yaparken, ülke içinde büyük saat farklarına da yol açıyor. Bu saat farkı, Türk diplomatlar için yaratıcı bir ‘ara formüle’ dönüştü.

İKİ TARAF DA TAHLİLİ KABUL ETTİ

Türk tarafı, Rusya’ya Türkiye saatiyle saat 19.00’da masaya oturulması halinde, Kamçatka saatine nazaran artık perşembe sabahı 04.00 olacağını, hasebiyle Rusya’nın teknik olarak perşembe günü masada olacağını iletti.

Ukrayna tarafına ise tıpkı anda başlayacak müzakerelerin kendi saat dilimlerine nazaran hala çarşamba günü gerçekleşmiş olacağı bilgisi verildi. Her iki taraf da bu yaratıcı tahlili kabul etti.

Böylece, müzakerelerin çarşamba günü saat 19.00’da başlaması kararlaştırıldı. Evvelki görüşmeler ekseriyetle öğlen saatlerinde ya da öğlenden sonra başlamıştı. Fakat bu sefer İstanbul’daki Çırağan Sarayı, gün batımında Rusya ve Ukrayna heyetlerini ağırlayacak.

KAMÇATKA NERESİ

Rusya, dünyanın yüzölçümü en büyük ülkesi.

En doğusundaki Kamçatka Yarımadası ile en batısındaki Polonya ve Litvanya ortasındaki Kaliningrad ile ortasında devasa bir ara bulunuyor.

Pasifik Okyanusu kıyısında yer alan Kamçatka, ABD’nin Alaska eyaleti ve Japonya’ya, Moskova’ya olduğundan daha yakın bir pozisyonda.

Havayoluyla Moskova’dan 8-9 saat süren bu bölgeye karayolu ilişkisi bulunmuyor; ulaşım sadece uçak yahut deniz yoluyla sağlanabiliyor.

Kamçatka, Rusya için bilhassa Pasifik Filosu açısından stratejik bir kıymete sahip.

HEYETLERDE KİMLER VAR

Rusya

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, müzakerelere katılacak Rus heyetinde değişiklik olmadığını bildirdi.

Buna nazaran, Rus heyetine Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlık edecek.

Heyette Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Genelkurmay Ana İstihbarat (GRU) Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alacak.

Heyetteki uzmanlar listesinde ise Rusya Genelkurmay Başkanlığı Bilgi Dairesi Lider Yardımcısı Aleksandr Zorin ve Devlet Başkanlığı İnsani Devlet Siyaseti Dairesi Lider Yardımcısı Elena Podobreyevskaya’nın yanı sıra Dışişleri Bakanlığı Bağımsız Devletler Topluluğu İkinci Dairesi Müdürü Aleksey Polişçyuk ile Savunma Bakanlığı Memleketler arası Askeri İşbirliği Ana Müdürlüğü Lider Yardımcısı Viktor Şevtsov bulunuyor.

Vladimir Medinskiy, 2022’deki görüşmelerde de Rus heyetine başkanlık yapmıştı.

Ukrayna

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rusya ile üçüncü çeşit müzakerelerde ülkesini temsil edecek heyet listesine ait kararname imzaladı.

Kararnameye nazaran, Ukrayna heyetindeki isimler de 2. çeşit müzakereye katılanlardan oluşacak.

Ukrayna heyetine Ulusal Güvenlik ve Savunma Kurulu Sekreteri Rüstem Umerov başkanlık edecek.

Heyette Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Danışmanı Oleksandr Bevz, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Lider Yardımcısı Oleksandr Dyakov, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya’nın yanı sıra Genelkurmay Lider Yardımcıları Yevhenii Ostryanskiy ve Oleksii Shevchenko, Güvenlik Servisi (SBU) Lider Yardımcısı Oleksandr Poklad ve Savunma Bakanlığı Ana İstihbarat Müdürlüğü (GUR) Lider Yardımcısı Vadym Skibitskyi ile Dış İstihbarat Servisi Lider Yardımcısı Oleh Luhovskyi yer alacak.

Ukrayna heyetinde ayrıyeten, Genelkurmay Başkanlığı Merkez Hukuk Dairesi Memleketler arası ve Operasyonel Hukuk Dairesi Lider Yardımcısı Andrii Fomin, Silahlı Kuvvetler Başkomutanlığı Dayanak Ünitesi Protokol Subayı Heorhii Kuzmychev, Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Müdürlüğünün Kıdemli Subayı Oleksandr Sherikhov, Hava Kuvvetleri Komutanlığı Karargahı Lider Yardımcısı Yevhenii Shynkarev ile Ukrayna Parlamentosundaki İnsan Hakları Komiseri Temsilcisi Yuriy Kovbasa bulunuyor.

Bir önceki müzakerelere Savunma Bakanı sıfatıyla başkanlık eden Umerov, geçen hafta kabinede yapılan değişiklikler kapsamında Ulusal Güvenlik ve Savunma Kurulu Sekreterliğine atandı.

KREMLİN’DEN, MÜZAKERELERDEN “MUCİZE BEKLENMEMESİ” MESAJI

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya ile Ukrayna’nın birbirlerine barış mutabakatına dair memorandum taslaklarını sunduklarını belirterek “Müzakerelerde, memorandum taslakları hakkında görüş alışverişinde bulunulacak. Bunlar birbirine zıt. Bu nedenle büyük diplomatik çalışma yapılacak” tabirlerini kullandı.

Bununla birlikte Peskov, üçüncü çeşit müzakerelerden nasıl bir sonuç çıkacağına ait ise “Ukrayna krizinin tahlili o kadar güç ki, esir asker ve cenaze değişimi konusundaki muahedeler bile bir muvaffakiyet. Bu nedenle müzakerelerden mucize beklemek için neden yok” değerlendirmesinde bulundu.

KİEV, CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN VE TRUMP’IN DA KATILABİLECEĞİ PUTİN-ZELENSKİY DORUĞUNU İSTİYOR

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, liderler toplantısına hazırlık konusunun gündemlerinde olacağını vurgularken Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha da Zelenskiy ile Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ve Avrupalı önderlerin iştirakiyle bir başkanlar doruğu üzerinde çalıştıklarını lisana getirdi.

Odatv.com