Rapor acı gerçeği ortaya koydu… Emeklinin kaybı en az 15 bin TL
Türkiye’de 2018 prestijiyle ödenmeye başlanan emekli bayram ikramiyesi, birinci ödendiği Haziran 2018’deki döviz kuru göz önüne alındığında yaklaşık 223 dolara denk geliyordu. O periyotta belirlenen ölçü bayram başına 1.000 TL’ydi. Emekli bayram ikramiyesi bu yıl 1.000 TL’lik (yüzde 33) artış ile 3.000 TL’den 4.000 TL’ye yükseltildi. Bugünkü döviz kuru göz önüne alındığında emekli bayram ikramiyesi yaklaşık 109 dolara denk geliyor. Bu sayılar ikramiyenin dolar ve enflasyon karşısında eridiğini gözler önüne seriyor.
Emekli bayram ikramiyesindeki erimeyi ele alan DİSK-AR’ın araştırmasında “Emekli bayram ikramiyesindeki kayıp en az 15 bin TL” denildi.
Emekli bayram ikramiyesinin 2028 yılında minimum fiyata oranının yüzde 62 iken 2024’te yüzde 18’e gerilediği belirtilen araştırmaya nazaran;
Resmi enflasyon 2018-2024 ortası 6 yılda yüzde 516, resmi besin enflasyonu yüzde
690 artarken emekli bayram ikramiyesi yalnızca yüzde 200 artarak 3.000 TL yapıldı.
EMEKLİNİN MİNİMUM FİYATA NAZARAN KAYBI 2024’TE 15 BİN TL
2018’de 1.000 TL olan bayram ikramiyesi 2021’de 1.100 TL, 2023’te
2.000 TL, 2024’te ise 3.000 TL oldu.
Emekli bayram ikramiyesi resmi enflasyon kadar artsaydı en az 6.163 TL, gıda
enflasyonu kadar artsaydı en az 7.904 TL, minimum fiyat kadar artsaydı en az 10.609 TL olmalıydı.
Emeklinin taban fiyata nazaran kaybı sadece 2024’te 15 bin TL.
ALIM GÜCÜ DÜŞÜYOR: İKRAMİYE HARÇLIK OLDU
Asgari fiyatın 1.603 TL olduğu 2018 yılında belirlenen
ikramiye fiyatı, minimum fiyatın yüzde 62’siydi. 2018-2024 yıllar ortasındaki 6 yıl boyunca emekli bayram ikramiyesinin minimum fiyata oranı günden güne azaldı. 2024 yılında 3.000 TL’lik bayram ikramiyesi minimum fiyatın yüzde 18’ine kadar düşürüldü.
27 BİN TL KAYIP
Emekli ikramiyesi taban fiyata nazaran artırılsaydı 10.609 TL olması gerekirdi. Böylece emekli bayram ikramiyesinin minimum fiyat karşısındaki kaybı sadece 2024 için 15 bin TL olurken toplamda 27 bin 892 TL oldu.
İkramiyeler taban fiyat karşısındaki büyük kaybının yanında TÜFE ve besin enflasyonu karşısında da önemli biçimde geriledi. İkramiyelerde resmi enflasyona nazaran 2018-2024 yıllrı ortasındaki kayıp yaklaşık 14 bin 856 TL olarak gerçekleşti. 2021 son çeyreğinden bu yana süratle artan fiyatlar emekli bayram ikramiyelerinin daha da erimesine neden oldu.
Emekli bayram ikramiyeleri Kurban Bayramı’nda da 3.000 TL olarak ödenirse bu kayıp 15 bin TL’ye ulaşacak.
2021’in son çeyreğinde ortalama tüketici fiyatı endeksi ile besin fiyatları endeksinde önemli atışlar yaşandı. Yıllık besin enflasyonu bu periyotta emekliler için yüzde 100’ü aştı. Besin enflasyonu Şubat 2024 devrinde TÜİK’in yüzde 71,1 olarak açıklandı. Emeklilerde ise besin enflasyonu yüzde 83’tür. Buna rağmen emekli bayram ikramiyelerinin ortalama enflasyon ve besin enflasyonundan daha az artırılması sebebiyle emekli bayram ikramiyeleri eridi.
Mart 2018’den Şubat 2024’e kadarki müddette besin enflasyonu yüzde 690 oranında arttı. Emekli bayram ikramiyesi ise yüzde 200’lük artışla 2024’te 3.000 TL oldu.
2024 yılında emekli bayram ikramiyesinin alım gücü besin enflasyonuna nazaran 380 TL’ye geriledi.
Böylece emekli bayram ikramiyelerinin besin enflasyonuna nazaran kaybı (bir bayram) 6.904 TL oldu.
Mart 2018 ve Şubat 2024 ortasındaki altı yıllık devirde TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) yüzde 516 oranında artış gösterdi. Buna karşılık emekli bayram ikramiyelerinde yüzde 200’lük bir artış oldu.
Bu drakamlara nazaran 2018-2024 ortasında emekli ikramiyesinin alım gücü 1.000 TL’den 487 TL’ye geriledi.
