Piyasalar tetikte: Rota ABD’den çizilecek

Fed’in faiz kararı ile Lider Powell’ın açıklamaları başta olmak üzere, merkez bankalarının kararları ve ardından gelen bildiriler fiyatlamalarda tesirli oldu. Piyasalar bu hafta ABD’nin büyüme verisine kilitlendi.

Capital Economics’in iklim ve emtia ekonomisti Hamad Hussain tarafından paylaşılan araştırma bülteninde, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimlerinin emtia fiyatları üzerinde besbelli bir tesiri olması beklenmiyor. Hussain, faiz indiriminin potansiyel tesirlerinin çeşitli piyasa dinamikleriyle dengeleneceğini kaydetti.

Hussain, emtia piyasasına yönelik temel göstergelerin genel olarak zayıf seyrettiğinin altını çizerken, faiz indirimlerinin tek başına fiyatlarda üst istikametli baskı oluşturamayacağını söz etti. Ayrıyeten, Fed’in faizleri düşürme ihtimalinin piyasa tarafından büyük oranda fiyatlandığını ve bu durumun daha fazla fiyat artışını sınırlayabileceğini söyledi.

‘PETROL TALEBİ YAVAŞLAYABİLİR’

Petrol fiyatlarının 2026 yılı sonuna kadar gerileme riski olduğunu kıymetlendiren Hamad Hussain, bu muhtemel düşüşün gerisindeki nedenler ise talep artışında beklenen yavaşlama ve OPEC+ ülkelerinin üretimi artırma ihtimali olarak sıraladı.

Hussain, bu faktörlerin, Fed’in faiz siyasetlerinden kaynaklanabilecek olumlu fiyat tesirlerini dengeleme potansiyeli taşıdığını kaydetti. Bu çerçevede, emtia piyasalarında kısa vadeli ivmeler yerine yapısal gelişmelerin daha belirleyici olacağını öngördü.

EMTİA PİYASASINA ÜSTÜN DÖNGÜ UYARISI

Fidelity International’da portföy yöneticisi Taosha Wang ise emtia piyasası yeni bir emtia üstün döngüsüne hazırlanıyor olabilir. Emtia üstün döngüleri, büyük tematik değişimlerin yönlendirdiği uzun ve güçlü dalgalar olarak niteleniyor. 1970’lerin üstün döngüsü, jeopolitik arz şokları ve gevşek para siyasetiyle desteklenmişti. 2000’lerin başındaki muhteşem döngü ise Çin’in kentleşme patlamasıyla şekillendi.

Bugün ise Wang, emtianın hem arz hem de talep tarafında, bir sonraki patlamayı tetikleyebilecek yapısal faktörlerle karşı karşıya olduğunu savunuyor.

Bu faktörlerin başında kritik kaynaklar ve bunları sürece kapasitesinin epeyce az sayıda bölgede ağırlaşması geliyor. Örneğin, bakır üretiminin yüzde 40’ından fazlası Şili ve Peru’dan sağlanıyor. Dünya demir cevherinin yüzde 50’sinden fazlası Avustralya ve Brezilya tarafından sağlanıyor. Güç güvenliği ve bağımlılığını ticaret görüşmelerine ve öteki jeopolitik uyuşmazlıklara dahil etme eğilimi, arz kesintilerine yol açabilecek bir risk primi yaratıyor. Ayrıyeten yüksek tenörlü yatakların şimdiye dek muhtemelen esasen bulunmuş durumda. Bundan dolayı madenlerde artık cevher tenörlerinin düşmesi, sermaye maliyetlerinin artması ve teslimatlarda sorun baş göstermesi bekleniyor.

YÜKSELİŞ SİNYALLERİ

Talep tarafında da uzun vadede emtia fiyatlarının yükselişine işaret edebilecek güçlü eğilimler ortaya çıkıyor. Elektrifikasyon ve karbonsuzlaştırmaya yönelik global uğraşlar son derece metal yoğunluklu. Bilhassa bakır talebinde gelecek yıllarda değerli bir artış öngörülüyor. Talebin 2035 yılına kadar yüzde 30’luk potansiyel bir açığa yol açabileceği iddia ediliyor.

Finansal rüzgarlar da emtia lehine esiyor. Enflasyona nazaran ayarlanmış bakır fiyatı 2011’deki tepesinin yüzde 30 altında kalırken, enflasyona nazaran ayarlanmış petrol fiyatı ve genel Bloomberg Emtia Endeksi 2008’deki evvelki tepelerinin yüzde 70 altında. Bu da hareket alanının geniş olduğuna işaret ediyor.

Aynı vakitte, yatırımcıların portföy oynaklığını azaltmak için yeni bir varlık sınıfı araması gerekebilir. Bu da emtia için öteki bir itici güç olabilir.

YÜKSELİŞ ÖNGÖRÜSÜNÜ DESTEKLEYECEK FAKTÖRLER

Emtia piyasasında uzun vadede yükseliş eğiliminin korunacağını söyleyen Sexo Bank, yükseliş inancını desteklen faktörleri şöyle sıralıyor:

* Globalleşmenin gerilemesi: Ülkeler ortasında artan güç gayreti ve ulusların kritik ham hususlara, güç kaynaklarına ve besin tedariklerine erişimi garanti altına almaya çalışması endüstriyel metallere, güce ve ziraî emtialara olan uzun vadeli talebi güçlendirecek.

* Savunma: Artan jeopolitik gerginlikler global askeri harcamalarda bir artışa yol açtı. Bu eğilim, çağdaş savunma sistemleri için olmazsa olmaz olan ender toprak elementleri, nikel, bakır ve alüminyum üzere kritik hammaddeleri öne çıkarıyor.

* Karbonsuzlaştırma: Daha pak güç kaynaklarına geçiş için kimi metaller kritik ehemmiyette ve bunlara talep artırıyor. Bakır, alüminyum, lityum, kobalt, nikel, gümüş ve az toprak elementleri bu alanda hayati değer taşıyor. Uranyum ve doğalgaza talep büyüyor.

* Dolarsızlaştırma: Ülkeler ticaret ve rezerv tutmak için dolara olan bağımlılıklarını azaltmaya çalışırken, bu yapısal değişim, altına ve öbür istikrarlı emtialara olan talebi destekliyor.

* İklim değişikliği: Birçok tarım bölgesindeki kuraklıklar, sıcak hava dalgaları ve öngörülemeyen yağış sistemleri ziraî emtia için yükseliş faktörü haline geliyor.