Özkök gezmelere doyamıyor, bu kez sosyete şehrinde: Kulüp 55’te neler yaşadı

Bu fotoğrafı geçen pazar günü Fransa’nın güneyinde Saint Tropez kasabasında gezerken gördüm.
Hem de benim için efsane güldürü sinemalarından birinin çekildiği yerin tam önünde.
“Saint Tropez Jandarması” sinemasının çekildiği binanın önündeki meydanda.

BEVERLY HİLLS COP ÇEŞİDİ SİNEMALARIN ÇIKIŞ NOKTASI

Bu bina, işte o sinema nedeniyle, ta 60’lı yıllardan beri hafızama kazınmış bir yerdir.
Louis de Funes’in “Saint Tropez Jandarması” sinemasını hala orta sıra seyrederim.
Yıllar sonra Hollywood “Beverly Hills Cop” ismi altında, bence bu fikirden esinlenmiş bir sinema yapmıştı.

FRANSA’NIN AHMET ERTEGÜN’ÜNÜN HAYATINDAN FEVKALÂDE KARELER

Saint Tropez’e gitmeden üç hafta evvel Paris Match mecmuasında bir fotoğraf standı ile ilgili yazı okumuştum.
Saint Tropez’de Eddie Barclay’in “Le Sens de la Fête” isimli fotoğraf standı açılmış.
Eddie Barclay kim derseniz şöyle anlatayım:
“Fransa’nın Ahmet Ertegün’ü…”
1960’lı yıllardan itibaren Fransa’nın en büyük plak şirketi “Barclay’in” sahibiydi.

BİLDİĞİM BÜTÜN FRANSIZ ŞARKICILARINI O YAYINLADI

Eddie Barclay bu şirketi 1953 yılında kurdu. Bu şirketi 1978’de Polygram’a sattı. Şu anda müzik dünyasının iki devinden biri olan Universal müzik kümesinin elinde
Aklınıza hangi efsane Fransız müzikçisi gelirse, bilin ki onun plağı “Barclay’den” çıkmıştır.
Edith Piaf, Juliette Greco, Charles Aznavour, Johnny Hallyday, Jacques Brel, Dalida, Eddie Michel, Michel Sardou, Serge Gainsbourg, Leo Ferre…

FRANSA’DA JİMİ HENDRİX VE CHET BAKER DA ONDAN ÇIKTI

Sadece Fransız sanatkarlar değil…
Mesela Jimi Hendrix’in Fransa’daki yayın hakları da ondaydı.
Ünlü caz ve blues sanatkarlarını da yayınlamıştı.
Chet Baker, Chuck Berry, Otis Redding…
Bizdeki Çamlıca’nın en üst kalite şaraplarından Django’ya ismini veren Django Reinhardt.

BRIGITTE BARDOT İLE SAİNT TROPEZ’E BİRİNCİ YEREŞEN ÜNLÜLERDEN

1970’li yıllarda öğrenci olarak Paris’te bulunduğum yıllarda Eddie Barclay bir efsaneydi.
Dönemin bütün kıymetli müzik ve sinema sanatkarları onun partilerinin ve konutunun müdavimiydi.
Eddie Barclay, Brigitte Bardot ile birlikte Saint Tropez’e yerleşen birinci ünlülerdendi.

FRANSA’NIN 40 YILLIK KÜLTÜR HAYATININ RESİMLYİ ANSİKLOPEDİSİ

Arkasından muazzam bir özel fotoğraf koleksiyonu bıraktı.
1950-1990 ortasındaki Fransa’nın kültürel ve toplumsal hayatının görsel bir tarihiydi bu.
İşte o fotoğraflardan küçük bir kısmı Saint Tropez’de, efsane sinemanın çekildiği binanın önündeki meydanda sergileniyor.
Bir saate yakın vakit geçirdim orada.

ÜNLÜ ROCK’ÇININ BALAYI YATAĞININ BAŞINDA BİR DİĞER ÜNLÜ ROCK’ÇI

Bu fotoğrafı orada gördüm.
Eddy Mitchell ve Johnny Hallyday, 1960’lı yıllarda Fransa’nın birinci rock müzisyenleriydiler ve bütün hayatları boyunca çok düzgün arkadaş kaldılar.
Eddy Mitchell 1980’de Muriel Bailleul ile evlendiğinde, Johnny Hallyday onun nikah şahidiydi.
Çift düğün gecesini Eddie Barclay’in konutunda geçirmişlerdi ve sabah balayı odasındaki kahvaltı sırasında bu fotoğraf çekilmişti.
Johnny Hallyday, çiftin yatağının çabucak yanında bu pozu vermişti.
Serginin en hoş fotoğraflarından biriydi.
Çünkü uzun sürmüş hoş bir arkadaşlık karesiydi.

AZNAVOUR VE JOHNNY HALLYDAY’İ BİREBİR KAREDE GÖRÜNCE ŞUNU HATIRLADIM

Çok hoşuma giden bir fotoğraf da Eddie Barclay, Charles Aznavour’u ve Johnny Hallyday’in konser fotoğraflarına bakarken çekilen kareydi.
Bu kareye bakarken şunu hatırladım.
Johnny Hallyday daha mesleğinin başındayken yaptığı müziklerin en hoşlarından biri “Retiens La Nuit’di…”
Charles Aznavour vermişti bu şarkıyı ona yalnızca yardım için.
Aynı halde, Johnny Hallyday’in o devirlerdeki sevgilisi ve eşi Sylvie Vartan’ı parlatan müzik “La Plus Belle Pour Aller Danser” yi de Charles Aznavour vermişti.
“Goodfellas’dı” onlar… Sıkı dostlar.

68 MAYISININ ANARŞİK AŞIĞI İSYANKÂR MÜZİKÇİ İLE BİR KARE

Benim için en hoş fotoğraflardan biri de Eddie Barclay’in Leo Ferre ile çekilen karesiydi.
Öğrencilik yıllarımın en sevdiğim sanatkarlarından biriydi Ferre.
Onun “L’Amour Anarchie” albümü, içimizdeki öğrenci isyanının sloganı üzereydi.
“Avec le Temps”, “C’est Extra” Fransız müziğinin en olağanüstü müziklerinden ikisidir hala benim için.
Leo Ferre benim gözümde 68 Mayısının sembollerinden birisidir hala.

BRIGITTE BARDOT’U KİMSE BİR “BEYAZ GECEDE” GÖREMEDİ

Sergideki bir kare güya Saint Tropez’nin şöhret oluş kıssasını anlatıyor.
Brigitte Bardot, 1958’de Saint Tropez’nin artık en şöhretli yeri olan ve “La Madrague” ismini verdiği kolay meskenini aldı ve hala orada yaşıyor.
Eddie Barclay de bir mühlet sonra oradan çok uzak olmayan Ramatuelle bölgesindeki konutunu aldı.
O mesken o tarihten itibaren Saint Tropez gecelerinin adeta merkeziydi.
Sinema, müzik, sanat dünyasının bütün ünlüleri oradan geçti.
Oranın “Soirée blanche” (Beyaz gece) denilen yalnızca beyazların giyinildiği şık geceleri hala konuşuluyor.
Ama o gecelerde hiç görülmeyen biri vardı ve o da Brigitte Bardot’tu…
Tıpkı Sezen Aksu üzere o da bu türlü gecelerin bayanı olmadı hiç.

VE ALLAH BAYANI YARATTI SİNEMASININ ÇEKİLDİĞİ YILLAR

Yine de ikisini bir Saint Tropez karesinde görmek insanın güzeline gidiyor.
Hele hele bir de geri planda Alain Delon’u görüyorsanız, bir devrin erkek ve bayan hoşluğunun panaroması gözünüzün önüne geliyor.
Düşünün Alain Delon’un, birinci Ripley sineması olan “Plein Soleil’i”, Brigitte Bardot’nun “Ve Allah Bayanı Yarattığı” sinemasını çektiği yıllar bunlar.
Sinema ve seks anlayışında ihtilal yılları yani.
1968 Mayıs’ı yavaş yavaş ufukta görünüyor.

C’EST UN BEAU ROMAN MÜZİĞİNİN ÇIKIŞI

Sergide, Michel Fugain’in “Pour Un Flirt” müziğinin çıkışı ve 1 milyon plak satışına ulaşmasını kutladıkları bir fotoğraf var.
Michel Sardou, Henri Salvador ve ünlü oyuncu Jean Sablon’la birlikte kutluyorlar.
Michel Fugain bir mühlet sonra “C’est Un Beau Roman” müziği ile daha da büyük sükse yapacak ve bugün bile hala söylenen o şarkıyı başımıza çakacaktı.

DALİDA’NIN PETANG’I; JACK NICHOLSON’UN LANGIRTI

Belmondo’suz, Edith Piaf’sız, Mireille Mathieu’suz, Dalida’sız Fransa kültür tarihi olabilir mi? Onlar da var stantta.
Özellikle Saint Tropez’in göbeğindeki parkta Dalida’yı Eddie Barclay’le birlikte Fransa “Midi’sinin” (Güneyi) klasik oyunu petang oynarken gösteren kareye bayıldım.
Bir de Jack Nicholson…
Saint Tropez’deki konutta onunla langırt oynarken…

FRANSA’NIN BODRUM’UNA NİZAM VERMEYE ÇALIŞAN DİSİPLİNLİ BİR JANDARMA GÖREVLİSİ

Sergi bitince Louis de Funes’in 1964’te çıkan birinci “Saint Tropez Jandarması” sinemasına mesken sahipliği yapan o ünlü binaya giriyorum.
Bina müze haline gelmiş lakin hala sinemadaki dış görünümü birebir.
Bu sinema 1964’te çıkmıştı.
Sıradan bir kasabadan, o vaktin Türkiye’deki Bodrum’u sayılan Saint Tropez’e tayini çıkan bir jandarma görevlisini anlatıyordu.
Onun klasik katı Fransız kasaba disiplini ile, Saint Tropez’in özgürlük, cümbüş ve kaosdan oluşan kültürünün çatışmasının en komik hallerini seyrediyorsunuz.

RAHİBELERİN BİLE ÇILGINCA OTOMOBİL KULLANDIĞI ÖZGÜR KASABA

Rahibelerin bile küçücük Deux Chevaux otomobilleri çılgın üzere kullandığı, bikinili bayanların artık üstsüze hazırlandığı bu çağdaş vakit sayfiyesi bize o denli güzel bir öykü anlatıyordu ki…
Muhafazakâr jandarma vazifelisi kasabada kendi başına uygun bir disiplin kurmaya çalışırken kendi kızının sabahlara kadar partilediği yeni bir dünyaydı bu.
Bizim İzmir’de seyrettiğimiz Alain Delon’un Plein Soleil sinemasında keşfettiğimiz birinci espadrillerin herkesin ayağında gördüğümüz kasabalardandı burası.
Bizim için 20’inc Yüzyıl modernitesinin merkezi.

SADECE LOUİS DE FUNES HATIRLARI SATAN KÜÇÜK DÜKKÂN

Saint Tropez’deki bir sokakta yalnızca o sinemanın ve Louis de Funes’in anılarını satan bir dükkân var.
Oyuncakçı dükkanına girmiş bir çocuk üzere sevindim.
İzmir ve Ankara sinemalarında seyrederken çılgınca güldüğümüz, ülkemizin geleceği hakkında kabuslar görmediğimiz, gençken solcu olmanın keyfini yaşadığımız hoş yıllardı.
Masum yıllarıydı ülkemizin.
Saint Tropez hala Brigitte Bardot ve Louis de Funes’in anıları ile yaşıyor.
Tek fark küçük limanındaki teknelerin uzunluğunun 50 metreye gelmesi.
Artık çok zenginlerin sayfiyesi burası…
Avrupa’nın öteki sayfiye kasabalarından değil.
Kitle turisti yok.

İLK GELDİĞİMDE ARKADAŞIM ÜSTSÜZ BAYANI GÖRÜNCE BAŞPARMAĞINI KIRMIŞTI

Buraya birinci kez 1974’te, Ankara Basın Yayın Yüksek Okulu’ndan arkadaşlarım Canan – Ahmet Tangün ve Attila Girgin’le gelmiştik.
Sonradan ünlü bir Türk sinema oyuncusu olacak olan Şerif Sezer’le, eşi Hacı Erol’un çadırında kalmıştık daima birlikte.
Ertesi sabah plaja birinci adımımızı attığımızda, hayatımızdaki birinci üstsüz güneşlenen bayanı görmüştük.
Attila ayağını taşa çarpış ve başparmağı kırılmıştı…

GEÇEN PAZAR VARLIKLI ARKADAŞLARIMLA KULÜP 55’TE

O gün cebimizdeki, lakin ucuz bir Roze şarap içmemize ve kolay paella yememize yetecek para vardı.
Geçen pazar güçlü bir arkadaş kümesi ile işte o plajın biraz ilerisindeki Kulüp 55’e gittik.
Burası Saint Tropez’nin Maçakızı…
Bölgenin en eski kulübü.
Artık klasikleşti ve genç nüfus dansı ve cümbüşü daha yeni kulüplere gidiyor.

KULÜP 55’İN FOTOĞRAFÇISININ ÇEKTİĞİ BU KARE İLE YENİ BİR ÜSLUBA GEÇİYORUM

Kulüp 55’in fotoğrafçısı hepimizin tek tek portrelerini çekti.
Bodrum Marina’daki Mudo mağazasından aldığım hasır şapkamla kendime yeni bir üslup yapmaya karar verdim.
Kendimi bir série noire sinemasındaki üzere hayal ediyorum artık.
Saint Tropez’de üç gün bu yeni biçimimle dolaştım.

BARDOT’UN KONUTU, “LA MADRAGUE” YAKININDA YÜZERKEN DÜŞÜNDÜKLERİM

En keyif verici anlarımdan biri, Brigitte Bardot’un konutu La Madrague’ın biraz ilerisinde denize girmekti.
Görünür arada benden diğer yüzen kimse yoktu.
Tekrar stanttaki karelere döndüm.
Bütün bu yılları, o stanttaki beşerlerle yaşadık.
O kuşak için epeydir hazan mevsimi geldi.
Edith Piaf, Leo Ferre, Dalida öldü.
Eddie Barclay 2005’te ayrıldı o karelerden.
Sonra Johnny Hallyday, Charles Aznavour, Belmondo, Alain Delon gitti.

BARDOT 80 BEN 78 YAŞIMDAYIM ARTIK

Brigitte Bardot geçen yıl sonunda 80’inci yaş gününü burada kutladı.
Yanında üç beş arkadaşı vardı.
Ben Nisan’da 78 yaşıma girdim.
Orada, Brigitte Bardot’nun konutunun yanı başında inandığım tek Rabbe şükrettim.
Ünlü genel yayın yönetmeni Ben Bradlee’nin dediği gibi…
That was a good life…

NARGİLE DUMANINDAN İBARET BİR SİS KAPLADI HOŞ VILLEGGIATURA’MIZ ÜZERİNİ

Ama ne yazık ki her şey aniden altüst oldu.
Popülist önderlerin kasaba ahlakı kıyıların sevincini aldı götürdü.
Sayfiye artık Saint Tropez popülist kasaba siyasetçilerinin buyruğuna girdi.
Ve ne yazık artık hiçbiri Louis de Funes üzere komik ve eğlenceli değil.
Nargile dumanından ibaret bir sis kapladı hoş villeggiaturamızın üzerini…
***
(*) Villeggiatura, İtalyancada, “Sayfiyeye gitmek, tatile gitmek” manasına gelir. Bu kelimeyi birinci sefer Marco Leto’nun 1973 tarihli, bu isimi taşıyan sinemasında öğrenmiştim. Sinema bir sayfiye kasabasının yaz mevsimini ve oradaki sınıfsal çekişmeleri anlatır. Çok etkilemişti beni.

Ertuğrul Özkök