Özdemir İnce vasiyetini açıkladı

“Çevirmem gereken şair (Aloysius Bertrand, Comte de Lautréamont, Arthur Rimbaud, René Char, Yannis Ritsos, Cavafis, Seferis) ve şiirleri lisanımıza çevirdim. Ve sonra, Rimbaud’dan sonra, çeviriyi bıraktım. Kendime verdiğim vazife sona ermişti.

Üniversite misyonunu yapmadığı için edebiyat dünyasında eksikliğini gördüğüm ve bu ortamın ihtiyaç duyacağı dört kuramsal kitap yazdım: Şiir ve Gerçeklik, Tabula Rasa, Yazınsal Telaffuz Üzerine, Şiirde İhtilal. Daha sonra kimi zarurî müdahaleler dışında, bu cinsten yazı yazmadım. Vazifem tamamlanmıştı. Üniversitede olsam dört kere prof. olmuştum.

Deneme de yazdım fakat bunlar eleştirel denemelerdi. Kendimi deneme müellifi olarak görmedim. Anı sayılacak metinler yazmadım. Zira çırılçıplak soyunmam gerekiyordu. Soyunmayı şiire bırakmıştım. Üzerimdeki yükleri cet ata şiirle baş başa kaldım. Yalnızca şiir yazdım. 2000 yılında resmen başladığım gazete müellifliğini öteki bir odada, diğer kalem ve defterlerle yapıyordum. İki su birbirine karışmadan akıyordu.

Yuvarlak hesap diyelim: Şiir yazmaya 1950 yılında başladım ve son şiir kitabım Gençler İçin 50 Turfanda Miir’in yazılması 10 Şubat 2019 günü tamamlandı ve böylelikle şiir yazma “misyon”um da sona erdi. Neredeyse 70 yıl şiirle boğuştum. Lakin bir orta (1971-1977), bir müddet yazmayı durdurdum.

Karşı Yazgı’nın son şiiri Durum 3.10.1971 günü Rüzgâra Yazılıdır’ın birinci şiiri Şiir Sanatı 18.1.1977 günü yazılmış. Demek ki tezgâh 5 yıl 3 ay 15 gün çalışmamış. Bu suskunluk neden, bunu açıklamam gerekiyor: 11 Ağustos 1971 günü Ankara Sıkıyötetim Komutanlığı tarafından gözaltına alındım. Gözaltında, bu müddet içinde başladığım şiirleri yazmayı bitirince şiir yazmaya orta vermeye karar verdim. Mahkûm olursam bir karar verecektim. Özgür bırakılırsam kurulmakta olan TRT’nin kurucu takımındaki vazifeme devam edecektim. Bu işler ve şiir bir ortada yürümezdi.

1976 yılının aralık ayında şartlar değişti. Hazırlıklarımı yaptım ve 1 Ocak 1977 günü şiirin masasına oturdum. Bu oturuş 10 Şubat 2019 günü sona erdi.

Şimdi şiirle de resmen vedalaşmanın vakti ve sırası geldi. Hiçbir şiir kitabım evvelkinin devamı değildir. Hiçbir kozmosun posasını çıkarmadım lakin hiçbir vakit da geriye dönmedim. Suyu diğer gözeden içtim. İleriye yanlışsız bir çizgi üzerinde bazen sarmallar çizerek yürüdüm ve yazdım. Gele gele bir tabansız uçurumun kıyısına geldim; bir adım sonrası uçurumdu, artık yürümem olanaksızdı; böylelikle şiiri bitirdim. Zira şiirin bittiği sona gelmiştim. Yazmayı sürdürsem “patinaj” yapacaktım: Ya kendimi tekrarlayacak ya da bir vakitler otladığım otlaklara geri dönecektim. İhaneti değil yenilgiyi seçtim.

Yaşamımın ve özgeçmişimin şiirimi taçlandıracak bir hikayesi yok. Olmasını da istemem. Şiirlerim anadan üryan, çırılçıplak; rastgele bir katkı ve takviyeye ihtiyaçları yok. Onları yazarken soyundum. Onlar da artık kantarın üzerinde çırılçıplak duruyorlar.

***

Hangi maksatla yazdığımı (Farilya, 10 Haziran 2020) anımsamadığım ve 5 Mart 2025 günü İstanbul’daki çalışma masamın bir çekmecesinde bulduğum bu yazıyı biraz baharatlayarak bitirmeye karar verdim. Zira ben bir kâtibim, kendimin vakanüvisiyim. 1 Eylül 2025 günü 90’ıncı yaşıma başlayacağım. Tahminen şu anki üzere bir veda havası ve fırsatı yakalayamam. Vakit varken elim ayağım tutarken biçimsel olarak vedalaşalım istiyorum.

En sevdiğim sinema Fransız Vietnam gazisi, romancı ve sineastı Pierre Schoendoerffer’in (1928-2012) yazıp yönettiği, Diên Biên Phu (1992) isimli sinemadır. P. Schoendoerffer’in Hükümdara Veda (Can Yayınları, 1990) isimli romanını da lisanımıza çevirdim. Kendisiyle tanışmak kısmet olmadı. Hükümdara Veda’nın, kendisinin yaptığı sineması de çok hoştur. Okunacak, görülecek ne varsa tavsiye ederim.

Gelelim, Georges Delerue’nün Diên Biên Phu için bestelediği Concerto de l’Adieu (Veda Konçertosu) isimli besteye. Müzik Vikipedi’de var. Dinleyebilirsiniz.

Öldüğümde, mutlaka dinî merasim yapılmasın, mümkünse cesetim yakılsın ve küllerim bu müzik eşliğinde Narlıkuyu’da (Mersin) denize savrulsun. İstanbul ve Farilya’daki iki çalışma tezgâhım, elyazmalarım, evraklar, tablolar, sayısını bilmediğim kitaplar, yayımlan(ma)mış yazı ve şiirler, varsa yayımlanacak kitaplar… Bunların ne olacağı ve ne olması gerektiği şimdi belirli değil. Rüzgâra bırakıyorum!”