Otobüs sefer sayılarında büyük düşüş
Yaz döneminin en hareketli devri olmasına karşın, şehirlerarası ve milletlerarası otobüs nakliyeciliğinde beklenen yolcu yoğunluğu olmadı. Dünya gazetesinden Hayati Arıgan’ın haberine nazaran, Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı Birol Özcan, geçtiğimiz yıla kıyasla seferlerde yüzde 20 ile 25 ortasında düşüş olduğunu belirterek, “Turizm sezonu fakat taşıma hareketi azaldı. Evvelden Esenler 15 Temmuz Demokrasi Otogarı’dan günde 2000 otobüs çıkardı, artık 1100-1200’e düştü” formunda konuştu.
ULUSLARARASI ÇİZGİLERDE DARALMA
Otobüs nakliyeciliği, özellikle milletlerarası sınırlarda ciddi daralma yaşıyor. Türk firmaları hâlâ Bulgaristan, Yunanistan ve Batum’a sefer düzenlemeye devam ederken, Irak çizgisi yalnızca Kuzey Irak’la sonlu kalmış durumda. Türk otobüsleri güvenlik telaşları nedeniyle Bağdat’a giremiyor.
İran’a ise sefer yapılmıyor. TOFED Başkanı Özcan, “Karşılıklı seferlerin yapılması gerekirdi fakat İran tarafı toprak bastı parası alıyor ve ağır cezalar kesiyor. Bu maliyetlere dayanmak mümkün değil” diyerek çizginin tek taraflı İran otobüsleriyle sürdüğünü vurguladı.
2024 genelinde İstanbul Esenler Otogarı’ndan toplam 448 bin sefer yapılırken yaklaşık 20 milyon yolcu taşındı. Ancak bu yıl yaz periyodunda günlük ortalama sefer sayısı geçen yıllara nazaran önemli oranda düştü.
“Geçen yıl bayram döneminde günlük 2800-3000 sefer yapılıyordu, bu bayramda en fazla 2200 sefer oldu” diyen Özcan, eylül sonrasında ise kesimde tam bir belirsizlik yaşandığını tabir etti.
MAZOT MALİYETİ YOLCUNUN ÜZERİNE BİNİYOR
Otobüsçüler için en büyük yük ise artan akaryakıt maliyetleri. 2017’de litre fiyatı 3,5 TL olan mazotun bugün 55 TL’ye çıkması, kar marjlarını neredeyse sıfıra indirdi. Özcan, Van–İstanbul ortası sefer yapan bir otobüsün bir ton mazot harcadığını ve yalnızca mazot masrafının yolcu başına 687 TL tuttuğunu aktardı. Bu sayıya sürücü fiyatları, otogar kurulları, köprü ve otoyol geçiş fiyatları üzere kalemler eklenince, bilet fiyatları artmasına karşın firmalar kârlılıktan uzaklaşıyor.
YOLCU BAŞINA KİLOMETRE MALİYET HESABI ÇIKARILDI
TOFED Örgütlenme Komisyonu yolcu başına kilometre maliyet hesabı yaparak taban fiyat tarifesi çıkardı. bir yolcunun 115 km’de maliyeti 255 TL olurken, 550 km’de 388 TL, 1000 km’de 720 TL ve 2000 km ve üstünde 1.500 TL’ye ulaşıyor.
KÖPRÜ GEÇİŞLERİNE GECE İSTİSNASI TALEBİ
İstanbul ile etraf vilayetler ortasında yapılan seferlerde, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden geçiş, dalda önemli rahatsızlık yaratıyor. TOFED Başkanı Özcan, “Örneğin İstanbul-Bursa ortasında çalışan bir otobüs günde 3 gidiş-dönüş yaparsa fazladan 420 km yol yapıyor. Bu maliyet, firmaların belini büküyor. Biz diyoruz ki, gece 00.00’dan sonra ikinci köprü geçişine müsaade verilsin. Tıp otobüsleri geçiyor, şehirlerarası otobüsler de geçebilsin” diyerek yetkililere davette bulundu.
Datalara nazaran bilhassa büyük kentlerden ve denize kıyısı olmayan vilayetlerden deniz tatili yapılabilecek kıyı bölgelerine ağır bir yönelim kelam konusu. İstanbul’dan Trakya’ya Yüzde 35’ten fazla talep Eskişehir’den Ayvalık’a Yüzde 37’lik artış oldu.
