Orhan Pamuk’tan Guardian’a dikkat çeken açıklamalar

Nobel Edebiyat Ödüllü müellif Orhan Pamuk, Birleşik Krallık’ın Guardian gazetesine konuştu.

Gazeteci Hannah Newton’a röportaj veren Pamuk, babasının sanata dayanağından, İstanbul sevgisinden ve hükümet baskısından duyduğu endişeden bahsetti.

“Orta sınıf, burjuva, laik bir ailede büyüdüm” diyen 72 yaşındaki müellif, babasının büyük bir kütüphanesi olduğunu, sanat ve kültürle ilgilendiğini” anlattı:

Jean-Paul Sartre hakkında konuşurdu. Ancak arkadaşlarımın meskenlerine gittiğimde çok fazla kitapları olmadığını fark ettim. Babaları onların büyüyünce paşa, güçlü devlet adamı, hatta dini önder olmalarını istiyordu. Kimse onlara ‘Hayal gücü kuvvetli, bir müellif ya da sanatçı ol’ demiyordu.

Babasını “şair olmak isteyen bir hayalperest” diye niteleyen Pamuk, annesinin ise “ayakları yere basan biri” olduğunu anlatarak, mesleğini 22 yaşındayken seçtiğini söyledi:

22 yaşındayken anneme dedim ki, ‘Ben ressam olmayacağım. Muharrir olacağım’. Ve içimdeki ressamı öldürdüm. Sonunda sanırım görsel yanı kuvvetli romanların müellifi oldum.

Gelenek ve modernitenin karşı karşıya gelmesinin “sadece Türkiye’nin değil, global insanlığın sorunu” olduğunu tabir eden Pamuk, şöyle dedi:

İşin özünde herkes çağdaşlık istiyor ancak tıpkı vakitte mahallî kültürü de onurlandırmak istiyor, ki bu imkansız. Modernite klâsik kültürün bir kısmını ortadan kaldırıyor. Ben bunlar hakkında yazmayı seviyorum.

İstanbul’la fizikî bir bağı olduğunu aktaran müellif, “Bir çeşmenin ya da köprünün yanından geçerken olanları hatırlıyorum” diyerek ekledi:

Kıskançlıkları, başarısızlıkları, aşık olmayı, birinci kitabımın yayımlandığı ve onu bir kitapçının vitrininde gördüğüm anı. Kent, anıları çağrıştıran ve onları canlı tutan bir sisteme dönüşüyor.

Korkularına da değinen Pamuk, “Hayatım boyunca baskıyı ve tehlikeyi kabul etmemek ortasında gidip geldim” dedi:

Biraz ünlüyüm, bu yüzden diğerlerinin söyleyemediği şeyleri söyleyebiliyorum. Bu benim için bir ayrıcalık.