OECD Türkiye temsilcisi Alkin yazdı: Gidiş nereye

Ticaret savaşlarını, dünya ticareti ve Türkiye’ye tesirleri bağlamında pahalandıran OECD Türkiye Temsilcisi Kerem Alkin, ticaret savaşının Türkiye’ye ne cins fırsatlar çıkacağını ve hangi dalların öne çıkacağıni yazdı.

ABD Başknı Trump’ı son 40 yılda misyona gelmiş olan öteki ABD liderlerinden ayıran en temel özelliğin direkt iş dünyası ve özel dalın içinden gelip lider olması olduğunu hatırlatan Alkin, “Reagan, baba Bush, Clinton, oğul Bush, Obama ve Biden, ya vali, ya senatör, uzun vakitten beri zati Amerikan siyasetinin içinden ve Vaşington’un çarklarından geçmiş isimlerdi. Bir o kadar da Amerikan gerçek dalının ve bilhassa KOBİ’lerin, işgücünün temel gerçeklerinden kısmen uzaktılar.” dedi.

Trump’ın ABD’nin dünya imalat endüstrinde, pek çok stratejik kesimde kan kaybettiği, birçok eyalette ekonomik zorlukların derinleştiği, işsizlik ve sokakta yaşayan insan sayısının tırmandığı, iş hayatının içinde olması nedeniyle bunların tümünün farkında olduğu bir periyotta lider olduğunu belirten Akin, şöyle devam etti:

“2017-2021 başkanlık periyodunda, Cumhuriyetçi Parti’nin ileri gelenlerini dahi, kendi idare grubunu dahi ticaret savaşları ve iktisatta atılması gereken adımlar konusunda ikna edemedi. Bu nedenle, çok daha güçlü bir formda tekrar lider seçildiği bu devir, 2025-2029 devrinde Trump ‘ABD’yi tekrar yüceltmek adına’, ikiz açıklar, 1,1 trilyon dolara dayanmış dış ticaret açığı ve 1,2 trilyon dolara dayanmış federal bütçe açığı için seferberlik başlatmış durumda.

Yüksek ek gümrük vergisi tarifeleriyle tetiklediği ‘ticaret savaşları’ kasırgası ile, Trump’ın dört amacı var. Birincisi, Çin, Meksika, Avrupa Birliği ve Kanada lehine yüksek oranda dış ticaret açığı verdiği ülkeleri ticaret müzakereleri masasına oturup, dış ticaret açığını en az yüzde 50 azaltmak. İkincisi, son 30 yıl giderek hızlanan bir biçimde ABD dışındaki ülke ve kıtalara yatırımları ve fabrikaları kaydırmış olan Amerikan şirketlerini yine ABD’ye geri getirmek. Zira, ABD’nin külfet yaşayan eyaletlerinde, işsizliğin arttığı bölgelerde istihdam ve mahallî ekonomiyi ayağa kaldırmak istiyor.

Üçüncü gaye, Çin’in dünya ekonomi-politiğinde artan gücünü frenlemek ve özellikle müttefik ülkeleri daha fazla ABD ile ticaret yapmaya ikna etmek. Dördüncü amaç ise, global petrol fiyatlarını 50 dolara düşürmek, bu sayede hem Ukrayna Savaşı’nı bir an evvel sona erdirmek, hem Suudi Arabistan’ı Orta Doğu siyasetlerinde ikna etmek için alan kazanmak; bir yandan da, Amerikan halkının daha ucuz akaryakıt kullanmasını sağlamak.
Biden periyodunda 2 bin 400 dolara yükselmiş olan ortalama bir Amerikan ailesinin yıllık akaryakıt masraflarını, bir evvelki başkanlık periyodunda olduğu üzere tekrar bin 900 dolara indirmek.

Başkan Trump’ın bu dört gayesi gerçekleştirmek ismine çok süratli davranması, önümüzdeki temmuz ayına kadar sonç alması gerekiyor. Bu iş uzarsa, ABD iktisadına ziyanı da, enflasyonun yükselmesi, ABD’nin ticaret partnerlerini kaybetmesi ismine a ölçüde maliyetli olacak.”

DÜNYA TİCARETİNDE SON DURUM

Uluslararası ekonomik teşkilatları ve önde gelen ekonomistler 2025 yılı varsayımlarında global büyüme için yüzde 2,8 ile 3,2 ortasında bir artış, global ticaret için ise yüzde 3,1-3,3 aralığında bir büyüme öngörmekte olduğunu hatırlatan Alkin, “2025’te global ticaretin ise yüzde 4 büyüyeceği varsayım ediliyordu. Lakin, mevcut global ticaret savaşları kasırgası Dünya Ticaret Örgütü’nü (DTÖ) bir evvelki global ticaret büyüme kestirimi olan yüzde 3-3,3 aralığındaki büyüme iddiasından, 2025’de bilakis yüzde 0,2 daralacağı beklentisini getirdi. 2025 öngörülerinde bu ölçüde bir sapma milletlerarası iktisat etraflarını de sarsmış durumda. Daha şimdiden dahi yüzde 0,2 daralma öngören DTÖ, ABD ile önde gelen ekonomiler ortasında ticaret müzakerelerinden bir sonuç çıkmaması ve 90 gün ertelenmiş olan ‘karşılıklı’ tarifeler devreye girmesi halinde, 2025’te daralmanın yüzde 0,6’ya bile ulaşabileceğini belirtiyor. Kaygı edilen bir öteki mevzu, ABD ve önde gelen iktisatların ‘kısasa kısas’ haline getirebileceği ‘tarife gerginliği’nin, ülkeler ortasında öbür ticaret bağlantılara de yayılma riski. Gerçekten, Lider Trump’ın seçilmesiyle birlikte AB ve önde gelen ülkelerine yönelik sertleşen söylemi, Trump idaresinin sert üslubu, Avrupa’dan ABD’ye turizm emelli ziyaretleri de olumsuz istikamette etkilemiş durumda. Ayrıyeten, karşılıklı gerginliklerden direkt yabancı sermaye yatırımları iştahının da etkilenmesi riski var. Bu nedenle, ticaret savaşları gerginliği öbür ekonomik münasebetler alanlarına sirayet ederek, kıtalar ortası ekonomik ve ticari ‘parçalanma’yı hızlandırır ise, DTÖ uzmanları 2025’te global ticaretteki daralmanın yüzde 1,5’i dahi bulmasından kaygılılar.” diye yazdı.

KÜRESEL TİCARET VE TÜRKİYENİN DURUMU

“Türkiye, iki ‘siyah kuğu’, hem ‘Kovid-19’ global virüs salgını sürecinde, hem de Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlangıcından bu yana, bir yandan dirençli, tahlil odaklı ve kapsayıcı ekonomik hünerleriyle, bir yandan da memleketler arası siyaset ve diplomasi alanındaki yapan, istikrarlı, dengeli ve unsurlu tavrı ile ne kadar değerli bir ülke olduğunu, gerçek bir dost olduğunu, her daim itimat duyulacak bir müttefik olduğunu tekraren kanıtlamıştır.” diyen Alkin, şöyle devam etti:

“Türkiye’nin stratejik otonomiye dayalı savunma ve güvenlik odaklı teknolojik atılımları, dünya savaş doktrinlerini değiştirecek muvaffakiyetleri ve hünerleri, pek çok gelişmiş ve önde gelen gelişmekte olan ülkenin Ülkemiz ile işbirliğini hızlandırma çabalarını ağırlaştırdı.

Güneydoğu Asya, yani ASEAN ülkeleri, öncelikle Endonezya ve Malezya, Latin Amerika tarafında Brezilya, Meksika, global ticaret savaşlarının tırmandığı bu türlü kuvvetli bir devirde, Türkiye’nin ihracat hacmini 270 milyar dolar ve ötesine taşıması ismine, ‘güvenilir liman’ ülke algısını daha uzak coğrafyalara taşıması, kelam konusu ülkelere ticaret heyetleri ve ziyaretlerin sıklaştırılması, bölüm dal işbirliğinin derinleştirilmesi çok kıymetli.

Türkiye’nin global ticaret savaşları boyutunda, her kıta için tedarik zincirinde öne çıkan talep arayışlarını ayrıntılandırması kritik ehemmiyette.

Bunun yanı sıra, 1. ve 2. nesil komşu ülkelerle ile ticaret hacmini derinleştirmesi mümkün. Ayrıyeten, Çin’in bu derece yüksek ek gümrük tarifesi oranları ile epey zorlanacağı ABD pazarında, öne çıkan eyaletlerin yüksek gümrük tarifesi uygulanacak ülkelerden temin etmelerinin kıymetli olacağı eserleri tespit edip, Türk ihraç eserleri için yeni fırsatlara yönelik yol haritası oluşturmak kıymetli.

HANGİ DALLAR ÖNE ÇIKACAK

Bu noktada, birinci etapta dokuma, hammadde ve orta mamulleri, hazır giysi, halı ve elektrikli ekipman üzere kesimlerdeki fırsat penceresi süratli kıymetlendirmeli. Bunun yanı sıra, otomotiv yedek modülü, beyaz ve elektronik eşya, mobilya ve petro-kimya eserleri ile ilgili fırsatlar düzgün tahlil edilmeli.

Türkiye süratli hareket eder ise, 16 milyar doları aşan ABD’ye ihracat hacmi 20 milyar dolara sıçrayabilir.”