Almanya’daki “Almanya Türk Toplumu” isimli sivil toplum kuruluşunun önde gelen isimlerinden olan siyaset ve strateji danışmanı Kenan Kolat, 23 Şubat’ta yapılacak genel seçimleri Odatv’ye kıymetlendirdi. Odatv’nin sorularını yanıtlayan Kolat, ülkede yapılacak seçimler akabinde Alman halkını ve Türk göçmenleri neleri beklediğini anlattı.

Tuhaf bir seçim devri geçiriyor Federal Almanya. Bu erken seçimde sandıktan nasıl bir hükümet çıkacağı muhakkak değil. CDU/CSU birinci sırada büyük farkla. Lakin ardında nasıl bir sıralama olacak, bilinmiyor. Birçok siyasi aktör sahneden çekilebilir. Yeniler sahneye çıkabilir. Çok şaşırtan sonuçlarla da karşılaşabilir beşerler 23 Şubat gecesi… Almanya’yı nasıl bir seçim gecesi ve sonraki günü bekliyor sizce?

KENAN KOLAT: Birinci sırada CDU/CSU bekleniyor evet. Akabinde ırkçı partinin gelmesi büyük bir mümkünlük. Sonrasında toplumsal demokratlar (SPD) ile Yeşiller gelecek üzere görünüyor. Hür Demokrat Parti’nin (FDP) meclise girememe olasılığı yüksek, Sol Parti ise barajı geçecek üzere. Mümkün koalisyon Hristiyan demokratlarla (CDU/CSU) toplumsal demokratlar (SPD) ortasında üzere görünüyor. Lakin seçim sırasında bu kere partiler ortasında Almanya’da daha evvel yaşanmadığı ölçüde sert tartışmalar yaşanıyor. Bu nedenle koalisyon görüşmelerinin çok sıkıntı geçeceğini düşünüyorum.

Kökleri Türkiye’de olan yahut bir biçimde Türkiye ile irtibatlı ağır bir nüfus var burada. “Türkiye bağlantılı” Alman seçmen sayısının ise bir milyonu aştığı belirtiliyor farklı kaynaklarda. Siz bir müddettir bu seçmenleri sandığa çağırıyorsunuz oylarını kullanmaları için. Neden? Bir uzaklık mı hissettiniz? Yoksa çok berbat sonuçların önüne geçilebileceğini mi düşünüyorsunuz?

KENAN KOLAT: Bu seçimlerde yaklaşık 1,2 milyon Türk kökenli Alman vatandaşı seçmen var. Seçimlere iştirak bizim insanlarımız ortasında genelde düşük. İddialar var bu mevzuda; yüzde 40 civarında olduğunu söyleniyor. Lakin bir anket yok bu hususta. Bizler insanlarımızı ırkçılığa dur demek ve ikili vatandaşlık hakkımızı savunmak için bu demokratik hakkı kullanmaya davet ediyoruz.

Türk kökenli seçmenleri ve bunların Alman siyasetine yönelik sandıktaki davranış biçimlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?

KENAN KOLAT: 90’lı yıllarda daha çok SPD ve Yeşiller yüklü oy kullanımı vardı, müddet içinde bu partilerden uzaklaşma eğilimi arttı. Fakat bu partilerde çok sayıda Türk kökenli milletvekili var tekrar de. Bu partilerin ahenk siyasetleri toplumumuzun beklentilerine daha uygun geliyor. Lakin beşerler başka siyaset alanlarına da kıymet veriyorlar. Dış siyaset, eğitim, toplumsal siyasetler vb…

Gerçi resmi istatistikler “3 milyon Türk” sayısında ısrarlı. Tuhaf, lakin bu türlü. Türk-Alman çiftlerden doğan çocuklar gereğince dikkate alınmıyor olabilir. Açık bir beyin göçü yaşıyoruz Türkiye’den Almanya’ya… (Ayrıca, yalnızca 2023 yılında 61 bin, 2024’te de yaklaşık 30 bin insan Türkiye’den gelip burada sığınma müracaatında bulunmuş. Bunların yıllara dağılımı da pek dikkate alınmıyor) Funke Kümesi üzere kimi kaynaklar ise Türkiye kontaklı yahut Türk kökenli bu ülkede yaşayan insan sayısının 4,3 milyon olduğunu argüman ediyor. Almanya’da her üç bireyden biri (yüzde 29,7) göç planına sahip. Bu topluluk içindeki en büyük kümesini Türk kökenliler oluşturuyor. Bu insanların siyasi gelişmeler ve çok sağın güçlenmesi karşısındaki sandık eğilimleri 23 Şubat’ı nasıl belirleyebilir?

KENAN KOLAT: Alman İstatistik Dairesi 2,9 – 3 milyon Türk kökenli beşerden kelam ediyor. Bu sayının içinde sadece Türk vatandaşı olan 1,3, sırf Alman vatandaşı olan 1,1 milyon ve yaklaşık 500 ila 600 bin ikili vatandaş bulunuyor. Funke Grubu’nun bu sayılara nasıl geldiğini açıklaması gerekir, lakin bu yanlışsız değil. Sandığa gidecek insanlarımızın ezici çoğunluğu oylarını tüm tenkitlerine karşın demokratik partilere verecektir. Kimi seçim bölgelerinde (örneğin Berlin’de) Türk kökenli adayların bizler sayesinde bölgelerini kazanmaları kelam konusu olabilecektir.

Berlin’de ne üzere değişiklikler bekliyorsunuz 23 Şubat’tan sonra? Türk kökenlilerin yıllardır birinci tercihi olan SPD’nin kamuoyu araştırmalarında Yeşiller’in de gerisine düşerek dördüncü parti olabileceği bulguları var. Faşizan eğilimli AfD’nin ikinci sırası tartışılmıyor bile. O kadar garanti. Merdya seçimlerin bir kesimi: Örneğin BSW’nin parlamentoya girmemesi ve Die Linke’nin kesinlikle girmesi için özel bir mesai harcanıyor güya medyada. Bu anketler emniyetli mi? 23 Şubat pazar günü sandıktan nasıl bir siyaset çıkacak sizce?

KENAN KOLAT: Almanya’da anketler genelde eğilimi verir, lakin seçim günü sandık çıkış anketleri daha yanlışsız sonuç veriyor. Saat 18.00’de açıklanan sandık çıkış anketleri genelde yüzde 90-95 seçimin sonuçlarını hakikat bulur. Sandık çıkış anketi seçim gününde oy kullanan seçmenlere dönük örnekleme yoluyla yapılır ve representasyonu çok yüksektir. Sol Parti’nin yüzde 5’i geçmesi hatta yüzde 6’lara gelmesi, insanların çok sağa karşı bu partiyi güçlendirmek istemesi, meclise girmesini istemesinden kaynaklanıyor. Ancak Sol Parti yüzde 5 barajının altında kalsa bile, Almanya’daki seçim sistemine nazaran şayet 3 seçim bölgesinde birinci olursa, meclise girme hakkını kazanıyor.

23 Şubat pazar günü sandıktan çıkacak sonuçta, Almanya daha fazla sağa kayacak, sol da kaybedecek üzere görünüyor. Dünyada ve Avrupa’da sağ ideolojilerin öne çıktığı bir periyottan geçiliyor. Almanya da bu eğilime uyacak üzere görünüyor. Yabancı kökenliler açısından güç günler bizleri bekliyor.

Sandık sonuçları buradaki Türk toplumunu ve Türkiye’deki iktidar-muhalefet etraflarını sizce nasıl etkileyecek? AfD’li bir hükümet sahiden hiç mi mümkün değil? Ana akım medya CDU/CSU ile SPD ortasında büyük koalisyon bekliyor. Yeşiller devrede olabilir. Ukrayna’ya silah yardımının sürmesine son verebilecek bir siyaset mümkün mü sizce Berlin’de?

KENAN KOLAT: Irkçı partiyle bir koalisyon yapmayacağını söylüyor CDU/CSU başbakan adayı Friedrich Merz. Fakat 2024 Kasım ayında bu parti ile hiçbir formda mecliste ortak bir tutum almayacağını, birlikte tıpkı önergeye oy vermeyeceğini söylemesine rağmen, geçtiğimiz günlerde mecliste bir karar tasarısı AfD’nin takviyesi ile geçti. Çok sağa karşı ortak tutum yara aldı bu yaklaşımla. Hatta birebir günlerde bir yasa önerisi sunmuştu Merz. AfD de desteklemişti, lakin bu yasaya Merz’in partisi içinde muhakkak sayıda milletvekilinin meclise gelmeyerek oy verememesinden ötürü geçmedi.

Tüm bu tartışmalardan sonra Merz’in bu partiyle koalisyon kurmayacağını düşünüyorum. Hıristiyan Demokratların Bayern kanadı CSU, Yeşillerle katiyen koalisyon istemiyor. En son yapılan seçim simulasyonunda Hür Demokrat Parti meclise giremezse, toplumsal demokratlarla 1 oy fazlalık ile koalisyon imkanlı görülüyor. Lakin seçim akşamı bunları daha detaylı kıymetlendirmek gerekecek. Almanya’nın Ukrayna konusunda bir devlet siyaseti var. Meclis’te bu bahis oylanırken o zamanki koalisyon ve Hıristiyan Demokratlar ortak hareket etmişti. Bu hususta bir değişiklik beklenmiyor. Kaldı ki ABD başkanı Trump AB’nin Ukrayna’ya daha çok yardım etmesini istiyor.

Türkiye ile Almanya ortasındaki ilgiler 23 Şubat ile birlikte nereye yanlışsız hareketlenebilir? Berlin, Erdoğan iktidarıyla bağlantılarını gözden geçirir mi? Ankara, sanki Türkiye’ye bağladığı sığınmacılar üzerinden Berlin’i kontrol altında mı tutuyor? Aldığı milyarlarca euro fiyatındaki sığınmacı yardımları, Ankara’yı Berlin’in taleplerini yerine getirmeye zorluyor olmasın? Siz bu alanda ne üzere gelişmeler öngörüyorsunuz?

KENAN KOLAT: Merz’in başbakan olması durumunda Almanya’nın sığınmacı sayılarına hudut getirmesi, oturma müsaadesi olmayanları hudut dışı etmek istemesi nedeniyle Türkiye’den AB’ye gerçek sığınmacı akımının pratikte kesilmesi için her türlü işbirliğini sürdüreceğini, var olan Geri Kabul Mutabakatı ve mali yardımların sürdürülmesi beklenebilir. Bu nedenle Erdoğan iktidarıyla çok karşıt düşmeme durumu devam edecektir. Paraların projelere ve Türkiye’deki bu doğrultuda çalışan STK’lara verildiğini de unutmamak gerekir. Almanya’nın Türkiye siyasetlerinde kıymetli değişiklik olmayacağından yola çıkılabilir.