Nurcu Yeni Asya grubu: Fethullah’la yolumuzu nasıl ayırdık

Ruşen Çakır’ın 26 Haziran 1999 yılında Milliyet gazetesinde, “Fethullah’ı kullanıp attılar” başlığıyla yayınlanan yazısını da içeren yazı dizisi, Yeni Asya gazetesi tarafından “Dizi: Vefat yıl dönümü vesilesiyle Mehmet Kutlular’dan hizmet hatıraları” başlığıyla yine yayınlandı. Dizinin 6’ncı yazısı, “Fethullah Gülen’le yolumuz nasıl ayrıldı?” başlığıyla yer aldı. “Biz, Fethullah Gülen’in sorun çıkaracağını sezdiğimiz için -1973 olabilir- Hocayı İstanbul’a çağırdık. Bu sezgimiz kanıtlara dayanıyordu. – Gülen’in etrafında birtakım beşerler toplanmış, ona kimi makamlar izafe ediyorlardı. Kimisi “Hz. İsa,” kimisi ‘Mehdî,’ kimisi de ‘Kahtanî’ diyordu” formunda yaptıkları görüşmenin anlatıldığı yazı şu formda:

İç çalkalanmalarla ilgili Üstad Hazretleri’nin üzerinde durduğu en değerli şey insanî kimi hislerdir. Kişi, özellikle hizmetlere başladığı vakit -beşer tarihinde de bunu görüyoruz. İnsanların mahiyetlerinde olan bir kadro hisler harekete geçiyor. Üstadın sözüyle bu hisler, muzır madenler üzeredir. Her vakit denetim altında tutulması gereken hislerdir bunlar.

Meselâ bunlardan bir tanesi enaniyettir. Bir oburu şöhret duygusudur. Bir tanesi, menfaat noktasında kıskançlık problemidir. Bir başkası meylüttefevvuk, yani üstünlük taslama sıkıntısı, kendini diğerlerinden üstün görme hadisesidir.

Bunun üzere insanlarda hisler ve hisler vardır. Bu ortada insanın değişik istidat ve kabiliyetleri vardır. Kimileri, istidat ve kabiliyetleri yeteri kadar kavrayacak ve anlayacak durumda değildir. Yani âlâ niyetle muhalefet ederler. Yeniliklere açık değildirler.

Biz de kuvvetli bir fikir akımıyız, dinamiği iman hareketi olan bir cemaatiz, bir kitle hareketiyiz. Her türlü fikir, fıtrat ve mizaçta insanın oluşturduğu bir topluluğuz. (…)

ZÜBEYİR AĞABEY İSTİKRARLARI SAĞLIYORDU

Zübeyir Ağabeyin vefatından sonra bir ekip külfetler belirdi. Zübeyir Ağabey istikrarları sağlıyordu. Zira onun himayesinde ve yönetiminde müesseseleşiyor ve neşriyat hizmetini yapıyorduk. O vefat edince, ağabeylerimize birtakım telkinler başladı: “Bu adamlar kim? Bunlar daha dünkü çocuk. Üstadı tanımazlar, onun yanında, hizmetinde bulunmamışlar. Hâlbuki Üstadın temel hizmetkârları, vârisleri sizsiniz; fakat bunlar sizi dinlemiyorlar bile. Bütün malların da üstüne oturmuşlar. Âdeta sizi bir kenara itmişler. Dağdan gelmişler, bağdakini kovmuşlar.”

Maalesef, biz ne kadar bu türlü bir sıkıntı olmadığını söylediysek de, “Biz sizin emrinizde, Üstadımıza sadakatle hizmet etmeye çalışıyoruz” dediysek de; bunlar zahiren, “Tamam yanlışsız kardeşim” dedikleri hâlde iç dünyalarından bunu atamadılar. 1972’den sonra, daha evvel de açıkladığım, gazete ve Yeni Asya Yayınlarına karşı olan bir hareket başladı.

Ağabeylere ben şunu da söyledim:

“Bakın, birtakım beşerler size telkin ediyorlar. Bizleri kastederek, ‘Bunların sizi dışlamak noktasında bir ekip fikirleri var’ diyorlar.

“Gelin sizinle Anadolu’ya çıkalım. Bu Anadolu size mi prestij edecek, bize mi? Göreceksiniz ki size prestij ve hürmet edecekler. Şayet sizin dediğiniz üzere bir gayemiz olsa, bir arada çıktığımız vakit size değil, bize prestij etmeleri lâzım gelir. Bizim yanımızda olan beşerler, sanki sizin aleyhinizde konuşuyorlar mı? Sizin aleyhinizde bulunuyorlar mı?”

“Hayır!”

ŞAHS-I MANEVÎNİN HİZMETİNDEYİZ

Demek ki, biz size hürmetten öbür bir şey telkin etmiyoruz. Biz sizi Üstadımızın hizmetkârları biliyoruz. Bu şahs-ı manevînin içinde bir arada çalışıyoruz. Bu hizmetlerimizi geniş kitlelere götürme ve ulaştırma noktasında birlikte karar veriyoruz. Bunlar cemaatin gelişmesine vesile oluyor. O denli ise hem o sevaptan, hem erdemden, hem de prestijden siz bizden daha büyük hisse alıyorsunuz. Zira bunlar sizin defterinize geçiyor. Şahs-ı manevînin mümessilleri sizsiniz. Biz sizin emrinizde insanlarız.”

Bunları konuştuğum vakit rahatladıklarını görüyordum. Ama bizden ayrıldıkları vakit, yeniden birtakım telkinlerin etkisinde kalıyorlardı. Bana nazaran 1980’den sonra ayrılma hadisesinin en büyük amillerinden bir tanesi de bu birikimler olmuştur. Şayet 1980 öncesi, ufak tefek çatlaklıkları evvelden tamir etme imkânımız olsaydı, (…) darbe bu kadar büyük bir hasar ve tahribat yapamazdı.

Bu çatlakları izale etme imkânı yok muydu? Ağabeyler bu türlü bir vazife açısından gereğini yapabilirler miydi? Yapamadılar mı? Bu ve gibisi sorular zihnimi daima meşgul edegelmiştir. Fakat mevcut gerçekler ve devrin koşulları dikkate alındığında, aşağıda kaydedeceğim değerlendirmeler, tatmin edici olmakla birlikte, tahassürle “Keşke, keşke!” dememi engelleyememiştir.

Ağabeyler bu üzere durumlarda, kararlılıkla sorunun üzerine gitme noktasında; durumları, yapıları, mizaçları prestijiyle buna müsait değillerdi. Buna müsait olan Zübeyir Ağabeydi. O hızla ağabeyleri toplar, bir kadro kararlar alırlardı. Bütün bunlar Zübeyir Ağabeyin hâkimiyeti altında yürüyordu. Onun vefatından sonra, ağabeyler faaliyetlerini kullanamadılar. Toplanıp kararlar alsalar da, kararlara riayet edemiyorlardı.

FETHULLAH GÜLEN’İ ÇOK UYARDIK, DİNLEMEDİ

Meselâ Fethullah Hoca sorunu bu hususta âlâ bir örnektir: Biz, Fethullah Hoca’nın dert çıkaracağını sezdiğimiz için- 1973 olabilir-Hocayı İstanbul’a çağırdık. Bu sezgimiz kanıtlara dayanıyordu.

Fethullah Hoca’nın etrafında bir kadro beşerler toplanmış, hocaya birtakım makamlar izafe ediyorlardı. Kimisi “Hz. İsa,” kimisi “Mehdî,” kimisi de “Kahtanî” diyordu. Hocaya çok iltifatlar yapılıyordu. Bundan ötürü da birtakım yerlerde, “Fethullah Hoca namına,” ona bağlı olduğunu söyleyen beşerler tarafından dershaneler açılıyordu: Edremit, Çanakkale üzere.

Biz sür’atle bunun üzerine gidilmesi lâzım geldiğini, aksi takdirde parçalanmaya, bölünmeye gidileceğini ortaya koyduk.

İstanbul’da, Hizmet Vakfı’nda, Fethullah Hoca’nın da bulunduğu bir toplantı düzenledik. Bütün arkadaşlar, ağabeyler vardı.

Fethullah Hoca’ya şunları söyledim:

“Bak bu türlü böyle bir hadise var. Biz tıpkı Üstadın talebeleriyiz. Parıltı Talebesiyiz. Bu türlü farklı bir hareket, ‘size bağlı, bize bağlı’ diye bir durum olamaz. Kim bunu yapıyorsa, bize istinaden yapıyorsa bunun haddini bildirelim. Size bağlı görünüyorsa siz onun haddini bildirin, bu sıkıntı bitsin.”

HOCA: BEN SİZİN ÜZERE DÜŞÜNMÜYORUM

Hoca şu karşılığı verdi:

“Ben sizin üzere düşünmüyorum. Bunlar olabilir. Hatta bunlar Asr-ı Saadet’te de olmuş. Biliyorsunuz Sahabeler kemiklerle birbirlerinin üzerine yürümüşler. Ben de bu türlü farklı oluşumların olabileceğine inanıyorum. Bu türlü oluşumların üzerine, sizin anladığınız biçimde, şiddetle gidilmesi taraftarı da değilim.”

Konuşmamız karşılıklı olarak şöyle devam etti:

“Onlar Sahabeydi. Hepsi içtihada yetkiliydiler. Ancak biz bu türlü değiliz. Biz tıpkı Üstadın talebeleriyiz. Bizim bu türlü içtihat yetkimiz yok. İçimizde bu türlü bir problemin olmaması lâzım.”

Hoca kabullenmedi.

Ben yeniden şunu söyledim:

“Siz bu türlü devam ederseniz, biz size hal koyarız. İçimizde bu türlü bir oluşuma imkân ve fırsat vermeyiz.”

Hoca, “Sizin bileceğiniz iş” dedi.

FETHULLAH GÜLEN KENDİ YOLUNU ÇİZDİ

Sonuçta Fethullah Hoca kendi yolunu çizdi, lakin bizim cemaatimizden fazla adam alamadı. İzmir’deki kimi arkadaşlar hariç.

Ağabeylere, yanlış hareket edenlere karşı bir türlü hal koydurtamadık; siyasetçiler başta olmak üzere… Natürel o vakit, fitne hareketleri bu davranışlardan güç ve kuvvet alıyorlardı. Biz bunları gördük.

Biz tekrar de (Yeni Asya kümesi olarak) Fethullah Hoca sıkıntısının üzerine gittik. Zübeyir Ağabey o vakit vefat etmişti. Şayet alınan kararlar gereği ağabeyler de problemin üzerine ciddiyetle gitseydi, ne siyasî noktada biz bu kadar ziyan görürdük, ne de Fethullah Hoca noktasında bu türlü bir duruma gelirdik,

Başka problemler de değişik olurdu. Zira, müşterek olarak hal koyduğumuz vakit bu türlü şeylerin gelişmesi, kuvvetlenmesi mümkün olmayacaktı. Cemaat tek sesle karşısına çıkacaktı.

Bu hali lakin Zübeyir Ağabey ortaya koyuyordu.

Kutlular: Gülen hiçbir vakit “Ben Nurcuyum” demedi

Nurculuk hareketinin en kıymetli kollarından olan “Yeni Asyacılar”ın lideri Mehmet Kutlular ve cemaatin yayın organı olan Yeni Asya gazetesinin de sahibi olan Kutlular, Milliyet’in sorularını şöyle yanıtladı:

Fethullah Gülen için “Nur tarikatının lideri” deniyor…

Kutlular: Öncelikle Nurculuk bir tarikat değildir. Said-i Nursi, “Zaman tarikat vakti değildir” demiş, İslâma çağdaş bir yorum getirmiştir. Işıkçı diye, Said-i Nursî’ye ve onun Parıltı Risaleleri’ne bağlı olan, onun ölçü ve prensiplerini kabul eden ve ona nazaran hareket edene denir. Lakin risaleleri okuyup onu kendine rehber kabul etmeyenler de vardır.

Fethullah Hoca Işıkçı değildir

Fethullah Hoca’ya gelince; hiçbir vakit “Ben Nurcuyum” demedi ki bu arkadaş. “Ben şuculuktan, buculuktan nefret ederim” dedi. Fakat makul kısımlar taammüden onu Işıkçı göstermek istiyor. Kendine nazaran bir anlayışı var, ona nazaran bir hizmet başlatmış.

Ama sizinle bir arada değil miydi?

Kutlular: Beraberdi, lakin 1971’den sonra bu hareketi kâfi görmediği için ayrılmayı tercih etti. Bizi biraz dar bakışlı görüyordu. Adalet Partisi’ni desteklememizden, hatta gazete çıkarmamızdan rahatsızdı. Bu gazetede birtakım kümelere yönelik yayımlarımızı tasvip etmiyordu. “Herkesi kucaklamak lazım, birtakım kısımları rencide ediyorsunuz” diyordu.

“Derin devletin işi”

Gülen, 1995’e kadar ortaya çıkmamıştı, sonra da daima gündemde kaldı. Ne değişti ortada?

Kutlular: “Derin devlet” denen şeye dayanıyor bu sıkıntının ucu. 1980’den sonra devletin siyaseti değişti.

Eskiden anarşist ve marksistler tehlikeydi, sonra dindarlar oldu, öyleyse bu dindar kümelerle temas kurmak, onlarla bir arada çalışmak gerekecekti. Hedef onları devletle barıştırmaktı. Bu emelle, görevlendirdikleri beşerler cemaatlerin ileri gelenleriyle temas kurdular.

Fethullah Hoca ve cemaatinin önünü devlet açmıştı, artık de kapatıyor diyorsunuz…

Kutlular: Evet. Bir vakitler Fethullah Hoca’yı, müsamahayla, okullarıyla “örnek bir Müslüman” olarak gösterdiler; devlet büyükleri okullarını ziyaret etti ve Hoca’yı alkışladı. Bir takiye varsa devletin bunu bilmemesi mümkün müydü? Değildi. Niyetlerini yerine getirdiler, akabinde büyüdüğünü görünce de “Devleti ele geçirmek istiyor” dediler.(…)

Gülen cemaatindeki istihbaratçılar

“Cemaate daha fazla istihbarattan olanlar gitti. Bana da geldiler; ‘Yurtdışında Ulusal Görüş ve Süleymancılara karşı bir arada çalışalım’ dediler, fakat ben reddettim. Zira o adamlar sana inandığı için değil, seni kendi amacına nazaran kullanmak için geliyor. Kullandıktan sonra da seni bir kenara bırakacaktır, kırıp dökecektir. Bu ‘derin devlet’ dediğimiz büyük ölçüde bütün İslâmî kümelerle mutabakatlar içine girdi. Bu ortada herhalde Fethullah Hoca ile anlaşacaklardı. Hoca şöyle konuşuyor: ‘Yurtdışında okulları kurmamda devlet, istihbarat bana yardımcı oldu. Devlet yöneticileri ilgili devletlere referans verdi.’ Devlet yardımı olmazsa bu okulları kurmak mümkün değil.

Burada menfaatler karşılıklıdır. Her iki tarafın da amacı başkadır. Tıpkı çetelerde olduğu üzere. Devlet evvel bunları tetikçi olarak kullanmış. Ama çeteler de sonra ‘Biraz da ben devletten yararlanayım’ demiş. Devlet de İslâmî kümelere, ‘Devlete, Atatürk’e saygılı olun, biz de size yardımcı oluruz’ demiştir. Bakın kimi İslâmî kümelere, 12 Eylül’den sonra birden palazlandılar. Sanki kendi güçleriyle mi palazlandılar? Hayır. Fakat devlet vakitle bakıyor ki bu kümeler büyüyor. O vakit da paniğe kapılıyor ve engellemeye çalışıyor.”