MÜSİAD: Vergi sistemi adaletsiz

Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Burhan Özdemir, basın mensuplarıyla bir ortaya gelerek yeni periyot gayelerini açıkladı ve gazetecilerin sorularını yanıtladı. Özdemir, 7 başlık ile stratejik çerçeve sunulmuş olan “Değer Temelli Kalkınma Vizyon Belgesi”ni sundu.

GELİR VERGİSİNDE YÜZDE 96 KURUMLAR VERGİSİNDE YÜZDE 15 ARTIŞ

Aydınlık’ın haberine nazaran, iktisat gündemine ait kanılarını de paylaşan Özdemir, Türkiye’de kalkınma modelinin daha sosyo-ekonomik temele oturması gerektiğini söyledi. Gelir dağılımında önemli bir kopuş olduğunu söz eden Özdemir, ayrıyeten bir adil vergi ıslahatı önerisi üzerinde çalıştıklarının bilgisini verdi. Özdemir, şöyle devam etti:

“Vergi sistemi adaletsiz eksende ilerliyor. Bu mevzuyu sıklıkla muhataplarıyla da görüşüyoruz. Bilhassa dolaysız vergilerde çok önemli kayıp olduğunu görüyoruz. 2024 yılının birinci altı ayında gelir vergisinde, çalışanlardan yapılan kesinti 587 milyar TL, 2025’in birinci altı ayında ise 1 trilyon 154 milyar TL. Yüzde 96,5’lik bir artış var. Beyana dayalı, yani hür piyasa iktisadı içerisinde çalışan doktor, avukat ya da ferdî şirket sahiplerinin vermiş oldukları vergilerin, geçen yılın haziran ayı sonunda 37 milyar TL, bu yılın haziran sonunda da 72 milyar TL olduğu görülüyor. Bir tarafta 1 trilyonun üzerinde vergi toplanırken, öteki tarafta sırf 70 milyar TL seviyesinde kalmış. Yaklaşık 15’te 1’i üzere bir meblağ var. Başlı başına bu data, vergide adaletsizliği ortaya koyuyor.

“Türkiye’deki tüm şirketlerin 2024 yılı Haziran sonunda ödediği kurumlar vergisi fiyatı 465 milyar TL, 2025 Haziran sonu ödediği vergi meblağı ise yalnızca 538 milyar TL. Çalışanların ödediği gelir vergisinde yüzde 96 artış varken şirketlerin ödediği kurumlar vergisinde artış sırf yüzde 15. Bunun olağan enflasyon muhasebesi uygulaması üzere farklı teknik nedenleri var lakin evvelki yıllarda gelir vergisi ile kurumlar vergisinin baş başa gittiğini görüyorduk. Son yıllarda makas açılmış durumda.

“Bu alanda ‘Adil Vergi Reformu’ isminde bir çalışmamız olacak. Çalışmayı yetkililere sunacağız. Yıl sonunda kamuoyuyla paylaşmayı düşünüyoruz.”

‘GERÇEKTE MALİYETİN NE OLDUĞUNU ÇALIŞAN YOK’

Fiyatlama davranışlarını düzeltmeye yönelik proaktif çalışmalar yapacaklarını bildiren Özdemir, Türkiye’de fiyatlama davranışlarının bozulduğunu öne sürdü. Bu alanda tam maliyet temelli fiyatlama hesap metodolojisi çalışması yapılacağını aktaran Özdemir, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Örnek vermek gerekirse inşaat piyasasında yaklaşık maliyet oluşturulur. O yaklaşık maliyetler devletin 50-60 yıl öncesinden başlatmış olduğu fiyat tahlillerine dayanır. Bu tahlil, her yıl enflasyon oranında güncellenir. Ancak nedense ülkemizde besin, hizmet dalı üzere birçok günlük hayatımızdaki eserin tam maliyetine yönelik bir fiyatlama metodolojisi uygulanmaz. Bunu bazıları hür piyasa iktisadı yani ‘isteyen istediği fiyata satabilir’ olarak tanımlıyor. Halbuki özgür piyasa iktisadı tekelcilik önüne geçmek içindir ama bugün ülkemizde çok farklı algılanıyor. Ülkemizde fiyatların ‘çıpa’ formunda oluştuğunu düşünüyoruz. Birisi bir kilo dondurma ile ilgili fiyat belirliyor. Ondan kendini bir tık daha düşük kalitede gören de ona oranla fiyat belirliyor. Gerçekte maliyetin ne olduğunu çalışan yok.”

Özdemir, hane halkını ilgilendiren eserlerle ilgili ünite maliyet hesaplarını, birinci etapta üçer aylık dilimlerle akabinde ise aylık dilimlerle açıklayacaklarını lisana getirdi.

Faizler düşmezse üretimde soğuma riski var
Merkez Bankasının bugünkü siyaset faizine ait beklentilerini de paylaşan Özdemir, şunları aktardı:

“Daha evvel 350-400 baz puanlık manalı bir indirim beklediğimizi tabir etmiştik. Lakin mevduat ve fonlara getirilen ek stopajların akabinde beklentimiz sönümlendi. 200-250 baz puanlık bir indirim gelirse şaşırmayız lakin aslında ekonomimizin muhtaçlığı olan 350-400 puanlık indirimdir zira buna uygun alan da var. Haziranda da emsal beklentiler taşıyorduk, İsrail-İran gerginliği bunu öteledi. Üretim maliyetlerinin düşmesi ismine artık önemli bir faiz indirimi gelmesi gerekiyor. İşletmelerin ve hane halkının finansman maliyetlerinin düşeceğine olan inancını da pekiştirecek bir indirim olmalı. Çok yüksek finansman maliyetleri biniyor ve üretimin soğuma ihtimali var. Dezenflasyonist ortamın, üretimin soğumasıyla daha da enflasyonist ortama dönüşmesi riski var.”

‘EN DÜZGÜN İHTİMALLE YIL SONUNDA ÇIKARTABİLİRİZ’

MÜSİAD’ın hazırladığı Bedel Temelli Kalkınma Vizyon Belgesi’nde Türkiye’deki eğitim ile iş gücü muhtaçlığı ortasındaki bağın koptuğu belirtiliyor. MÜSİAD Başkanı Özdemir de toplantıda mevzu ile ilgili yapacakları çalışmaları aktardı. Özdemir, şu tabirleri kullandı:

“Ülkemizdeki insan kaynağı envanterinin çıkartılmasına yönelik çalışma yapacağız. ‘Her yıl kaç sanayi mühendisinin mezun olması gerekiyor, kaç tane cnc tezgahımız var ve cnc makinesinin başında bulunacak teknik işçi muhtaçlığı kaç? Kaç inşaat mühendisimiz var lakin kaç inşaat ustasına gereksinimimiz var?’ Bunu ortaya koyacak bir insan kaynağı çalışmamız olacak fakat biraz vakit alacak. En güzel ihtimalle yıl sonunda çıkartabiliriz.”

MESLEK EĞİTİMİ SİYASETİ ÖNERİSİ

Mesleki eğitim ile ilgili hükümete ilettikleri bir öneriyi açıklayan Özdemir, şöyle konuştu:

“Gelişmiş ülkelerde yüksek öğretime iştirak yüzde 50’nin altında. Kelam konusu oran yüksek olduğu takdirde nitelikli işçi ve meslek erbabı eksiği meydana geliyor. İngiltere’de lisenin birinci iki yılında çocuklar olağan eğitimine devam ediyorlar. Son iki yılda isteyen çocuklar muhakkak bir mesleğin çıraklık uygulamasına geçiş yapıyorlar. Bizdeki karşılığı meslek lisesi olabilir. Bunun finansmanı için de ülkede yıllık 3 milyon sterlinin üzerinde maaş ödemesi yapan tüm şirketlere bu uygulamaya katılmayı mecburî tutuyorlar. Kelam konusu şirketlerin 3 milyon sterlin üzerindeki maaş ödemesi harcamasından binde beşlik bir kesinti yapıp, bu parayı bir havuzda topluyorlar ve bu şirketlere öğrenci çalıştırma mecburiliği getiriyorlar. Çocuklar, ilgilendikleri meslek alanlarında haftanın dört günü çalışıp bir gün de okula gidiyorlar. Ödemelerini de devletten alıyorlar lakin devlet bu fiyatı şirketlerden sağlıyor. Bizde de buna emsal bir uygulama yapılabilir.”

Ayrıca mesleksel liselere yönelmeyi teşvik edecek çalışmalar da yapacaklarını vurgulayan Özdemir, meslek lisesi öğrencilerine iş garantisi kampanyası başlatacaklarını ve detayları netleştikçe kamuoyuyla paylaşacaklarını söz etti.