MESEM nedir, ne değildir: MESEM’li çocuklar 23 Nisan’da neyi kutlayacak
MESEM’in açılımının “Mesleki Eğitim Merkezi” olduğunu hatırlatan Akış’ın değerlendirmesi şöyle:
Türkiye’de Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren bu merkezler, bilhassa örgün eğitime devam etmeyen öğrencilerin bir meslek öğrenerek istihdam edilebilir hale gelmelerini gayeler. Çoklukla 9. sınıftan itibaren öğrenciler haftanın 1 günü okulda teorik eğitim alırken, 4 günü işletmelerde çalışarak pratik yaparlar. Bu uygulama dual eğitim modeli olarak da bilinir.
(Sosyal Politikacı-Yazar Özgür Hüseyin Akış)
MESEM VE ÇOCUK PERSONELLİĞİ TARTIŞMASI
Son vakitlerde MESEM uygulamaları, birtakım çevreler tarafından “çocuk işçiliği”ne taban hazırladığı gerekçesiyle eleştiriliyor bunun haklı tabanları olduğu programın uygulanmaya başladığı vakitten itibaren yaşanan aksiliklerle görülüyor.
ÇALIŞMA KOŞULLARI
Öğrencilerin çalıştıkları işletmelerdeki kontrol yetersizliği nedeniyle iş sıhhati ve güvenliği riskleri oluşabiliyor. Nisan ayında İSİG Meclisinin açıkladığı sayılara nazaran 5 çocuk çalışırken iş cinayetleri nedeniyle ömrünü yitirdi.
UZUN ÇALIŞMA SAATLERİ
Haftanın 4 günü işyerinde olan öğrencilerin bazen yasal hudutların üzerinde çalıştırıldığı savları var. Çocukların eğitimlerini geliştirici teorik eğitimleriyle birleştirici sömürü şartlarının dışında gelişimlerine katkı sağlayıcı, iş öğrenmelerine yardımcı işlerde yer almaları sağlanabilir.
EĞİTİMDEN UZAKLAŞMA
Okulda haftada sadece 1 gün eğitim alındığı için çocukların akademik gelişimlerinin aksadığı öne sürülüyor. Zıddı mümkün değil. Çocuklar bu programla öğrenci değil personel statüsünde akranlarıyla vakit geçirmeleri gerekirken kendilerinden büyük bireylerle bir arada paylaştıkları iş yerinde karşılaştıkları baskılayıcı davranışlar çocukların gelecekte a toplumsal olmalarını içe kapanık davranışlar sergilemesini yada unsur bağımlılığına yatkın olmalarına da neden olabiliyor.
ÜCRET VE SİGORTA SORUNLARI
Her ne kadar sigorta ve minimum fiyatın muhakkak bir yüzdesi ödenmesi zarurî olsa da, birtakım iş yerlerinin bu kurallara uymadığı bildiriliyor. klasik bakış açısı usta-çırak bağı meslek öğreniyor birde maaş mı vereceğim niyeti işverenler da hakim olan fikir. yemek ve yol masrafını karşılanması kâfi görülüyor. Ailelerde bu duruma itiraz genel olarak geliştirmiyor.
Çocuk personelliği Dünya’da resmi sayılar baz alınsa bile 160 milyonu bulmuş durumda. Ülkelerin uyguladığı neoliberal iktisatların sonucunda halkın yoksulluğu derinleşirken çocukların temel gereksinimlerini karşılamak için işçileşmesi kelam konusu. Türkiye’de de durum emsal özellikler taşıyor. Ekonomik kriz insanların alım gücünü zorlarken uygulanan iktisat siyasetlerinin halkta nefes alacak imkanlar sağlamadığı aksine darboğazın arttırdığı görülüyor. Çocuk personelliği ile uğraş yıllarında MESEM programını hayata geçirmek çocuk işçiliğini teşvik etmek manasına geliyor.
Asgari fiyatın çalışanların büyük bir kısmı için ortalama bir fiyat haline gelmesiyle birlikte, sendikaların açıkladığı açlık sonunun altında geçimlerini sağlamaya çalıştıklarını söyleyebiliriz.İşçilerin örgütsüzlüğü, sendikaların içinde bulunduğu bürokratik yapı, hükümetin sendikal örgütlenmeyi zorlaştırıcı yasal düzenlemeleri bunlardan sendikal baraj en değerlisini oluşturmakta.İşçilerin toplu kontrat hakkını büyük oranda kısıtlayan iş kolun da yüzde %1 barajı iş yerinde de yüzde 50+1’lik baraj toplu kontrat yapma yeterliliğini kısıtlamaktadır.
Sermaye sınıfının bu şartlarda hükümetten talep ettiği ucuz iş gücünü devlet garantisiz bir biçimde çalıştırılan mültecileri hizmetlerine sunarken tıpkı vakitte mülteci çocuklarda tekrar ucuz işgücü piyasasında değerli bir yer kaplıyor. MESEM projesi de yeniden işverenlerin ucuz işgücü muhtaçlığına denk düşen çocukların yetişkinlerle bir arada ağır işlerde çalıştırıldığı meslek edindirmek ile açıklanamayacak çocukların örgün eğitimden kopmasına neden olan bir eğitim ile ilişkilendirilemeyecek programdır.
TÜİK’in açıkladığı son datalarda 15 ile 17 yaş ortasında her dört çocuktan birisi emekçi. Çocuk işçiliğin 2 milyonu geçtiği bu şartlarda çocukların okul bahçesinde olmazda iş yerlerinde olduğu bir günde bayramlarını kutlamaları mümkün mü?
Bugün mümkün olmayanın yarın mümkün olacağı bütün çocukların doyasıya kutlayacakları bu bayramın kurulacak yeni bir cumhuriyette mümkün olduğunu hatırlatarak bütün çocukların bayramı kutlu olsun.
