Markette plastik poşet vermeyene ceza
Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK)’na başvuran bir vatandaş, bir zincir markette alışveriş yaptıktan sonra plastik poşet istedi fakat markette yalnızca kağıt ve bez çanta satışı olduğu istikametinde cevap aldı.
Bu durumun Plastik Poşetlerin Fiyatlandırılmasına Ait Yol ve Temeller’in “satış noktalarının yükümlülükleri” başlıklı 8. unsuruna alışılmamış olduğunu tabir eden vatandaş, marketlerin denetlenmesi talebiyle KDK’ye başvurdu.
KDK, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına “zincir marketlerde yasal yükümlülüklere alışılmamış olarak plastik poşet satışı yapılmamasının idari kontrol kapsamına alınarak gerekli yaptırımların uygulanması” tarafında tavsiyede bulundu.
Kararda, Plastik Poşetlerin Fiyatlandırılmasına Ait Tarz ve Esaslar’da market yahut mağazaların plastik poşet satışını ortadan kaldırıp yalnızca “kağıt, file ve bez” üzere daha değerli alternatifleri sunmasına müsaade verilmediği belirtilerek şu tabirler yer aldı:
“Zincir marketin kelam konusu uygulaması, tüketiciye seçim hakkı tanımamakla birlikte piyasaya dayalı etraf müdafaa sistemlerinin temel maksadı olan davranışsal dönüşümü değil, mecburî ve ekonomik külfet yaratan bir dayatma ortaya çıkarmaktadır. Bilhassa plastik poşetlerin belli bir fiyat karşılığı sunulması istikametindeki yasal düzenleme, tüketiciyi bilinçlendirmeyi ve tercihini etraf dostu istikamette şekillendirmeyi amaçlarken, poşete göre daha yüksek fiyat karşılığı sırf kağıt torba sunulması suretiyle tüketiciye seçenek bırakılmaması, düzenleyici kararların özüne ve ruhuna alışılmamıştır. Plastik poşet tedarik ve satışının tekrar sağlanması, buna paralel olarak da alternatif taşıma ekipmanlarının da sunulmaya devam edilmesi gereklidir.
Zincir marketlerin çevreyi müdafaa gerekçesiyle plastik poşet satışını büsbütün kaldırarak sırf alternatif torba satışı yapmasının bir yandan mevzuatla getirilen plastik poşet bulundurma yükümlülüğünün ihlaline neden olduğu, başka yandan tüketici hakları ve ekonomik yükümlülük istikrarı açısından hukuka ve hakkaniyete uygun olmaması sebebiyle zincir market tarafından yapılan uygulamanın idari kontrol kapsamında kıymetlendirilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır”
