Küçük ortaktan bir milyaldere… Federer’in ticari sırları

Profesyonel tenis mesleğinin kıymetli kısmını dünyanın en güzellerinden biri olarak geçiren Roger Federer tenis dışındaki hayatını ve faaliyetlerini de bir İsviçreli titizlikle ördü. Forbes mecmuasına nazaran 2009 prestijiyle dünyanın en çok para kazanan atletleri listesindeydi daima. Hatta mesleğinin sonuna hakikat, 2020’de 106,3 milyon dolarlık gelirle listenin birinci sırasına kadar çıktı. Tekrar Forbes’a nazaran sporculuğu sırasında milyar dolar sonunu geçmiş yedi şahıstan biri oldu. Basketbolcu LeBron James, golfçüler Tiger Woods ve Phil Mickelson, futbolcular Cris­tiano Ronaldo ve Lionel Mes­si ve boksör Floyd Mayweat­her ile bir arada 2020’de bu listeye dahil olmuştu.

Dünya gazetesinin derlediği habere nazaran, Federer, 24 yıllık tenis mesleğini bıraktıktan sonra da bu ticari muvaffakiyetini sürdürdü.

Aktif sporculuk periyodunda yola nasıl çıktığına baktığımızda; öncelikle, Avrupa’nın göbeğindeki son derece müreffeh İsviçre’de yetişmiş olmasının ona sağladığı avantaj dikkat çekiyor. Tekrar de İsviçre 1990’ların sonuna kadar ismi tenisle sık sık anılan bir ülke değildi. Za­ten birinci büyük muvaffakiyetlerini ka­zanmadan önce Federer’in turnuva dışı gelirleri şimdi mütevazıydı. Mesela 2002’de Nike’tan yılda yalnızca 200 bin dolar kazanıyordu. Yeni söz­leşme için Nike 600 bin dolar önermişti. O zamanki menajeri Bill Ryan onun yakın bir gelecekte dünyanın en âlâ oyuncusu olacağına emindi ve çok daha yüksek bir sayı talep etmişti. Açıkçası sponsorlar şimdi Federer’in imajından emin değildi.

TİCARİ MESLEĞİNE İSTİKAMET VEREN İKİ OLAY

Bu devirdeki iki olay bu durumu kökten değiştirdi ve onu ticari açıdan büyük bir yıldıza dönüştürdü. Birincisi elbette kortta yaşandı. Roger, 2003’ün temmuz ayında Wimbledon’da şampiyon oldu ve mesleğinin birinci grand slam turnuvasını kazandı. Altı ay sonra da dünya sırala­masında bir numaraya çıktı. Böylelikle tenis dünyasındaki şöhreti büyük bir süratle arttı. İkincisi de 2005’te Federer ve ailesinin dev menajerlik şirketi IMG ile yine anlaş­masıydı. IMG’den Tony Godsick büsbütün Federer’den sorumlu menajer olarak kol­ları sıvadı ve bu noktadan itibaren para muslukları açıldı.

2005’te İsviçreli tenisçinin toplam geliri 14 milyon dola­ra çıkmıştı. O yıldan itibaren global markalar yağmaya başlamıştı. Mercedes-Benz, Rolex ve Lindt çikolataları Federer’in yeni sponsorları oldular. Gillette 2007’de tıpkı ünlü golfçü Tiger Woods üzere onu global marka elçilerin­den birisi yaptı. 2008’de Nike ile 10 yıllık yeni bir kontrat yaptı. Lakin bu sefer yıllığı 10 milyon dolardan…

KARİYERİNİN ZİRVESİ

2009’da bir sefer Wimbledon şampiyonu olduğunda Pete Sampras’ın grand slam turnuvası kazanma rekorunu tarihe gömmüştü. Sportif açıdan mesleğinin tepesindeydi. Federer ve grubu korttaki bu ba­şarıyı ve bir o kadar da şık imajını o denli akıllı kullandılar ki tenis dışındaki kitleler bile onu takdir eder hale geldi. 2010’a gelindiğinde turnuva ve sponsorluk gelirleri toplamı 43 milyon doları bulmuştu bile. 2013’teyse Forbes’a nazaran 71.5 milyon dolar gelirle tüm dünyada en çok para kazanan ikinci atletti.
Federer kendisini milyarderliğe taşıyan asıl atakları 2018’den itibaren attı. Mesleğinin sonuna yaklaştığını tenisseverler olarak görüyorduk. Roger, bir yıl önce mesleğinde dokuzuncu kere Wimbledon’ı kazanmıştı. 2018’e de Avustralya açığı kazanarak başlamıştı. Nike kontrat yenileme döne­minde biraz tereddüt edince Federer şoke eden bir atak yaparak Japon spor giysi markası Uniqlo ile 10 yıllık bir mukavele imzaladı. Üstelik Uniqlo yılda 30 milyon dolar ödeyecekti ona! Emekliye ayrılsa bile mukavele devam edecekti. Ayrıyeten ayakkabılar buna dahil değildi. Bu sayede para almadan Nike giymeye devam etti.

Bu sayede 2019’da toplam 93,4 milyon dolarlık gelir­le açık orta dünyanın en fazla para kazanan tenisçisiydi. Ve bunun büyük kısmı da kort dı­şındaki faalyetlerden geliyordu. Uniqlo’nun yanı sıra Credit Suisse, Mercedes-Benz, Rolex, Moet & Chandon, Ba­rilla, Wilson üzere sponsorlar­dan ve şov maçı üzere faali­yetlerden tam 86 milyon do­lar kazandı o yıl.

ON’UN KÜÇÜK ORTAĞI

Federer ticari zekasını o yıl bir sefer daha gösterdi. Eşi Mirka’nın spor yaparken giydiği ‘On’ marka spor ayakkabısı dikkatini çekti. Bunun emekleme etabında yeni bir İsviçre markası olduğunu öğrenince kurucularıyla tanıştı. Sonunda On’a küçük ortak olarak yatırım yapmaya karar verdi. On, 2021’de New York borsasında halka açıl­dı. Bu tarihten dört yıl sonra On’un piyasa pahası yaklaşık 15 milyar dolara yükseldi. Federer’in yüzde üçlük hissesinin bugünkü bedeli 375 milyon doları buluyor.

Federer, 2022’de tenisi bı­rakmasına rağmen son derece aktif. Başta Wimbledon olmak üzere büyük turnuvalarda onu sık sık locada görüyoruz. Sponsorlarının büyük kısmı onunla yola devam ediyor. Bunun yanı sıra 2017’de biz­zat kurduğu Laver Cup yılda 20 milyon dolar gelir getiren bir şov turnuvası olarak işlemeye devam ediyor.

MÜTEVAZI YÖNÜ

Federer’in imajına dair ünlü tenis muharriri Christopher Clarey’nin yazdığı bir kıssayı ekleyelim buraya. Federer, bir ayakkabı testi için Nike’ın ABD’nin Oregon eyaletindeki merkezine masraf. Testler tamamlandıktan sonra Nike’ın tenis yöneticisi Mike Nakajiima’yla merkezden çıkarlar. O anda Federer “Ayakkabıyla ilgili bana bugün yardım edenlere teşekkür etmeyi unuttum” diyerek güvenlik aramasından geçerek tekrar içeri girer.

FEDERER’İN SPONSORLARI

Sunrise
6.7 milyon $

Uniqlo
30 milyon $

Rolex
8 milyon $

LVMH
6 milyon $

Net Jets
5,9 milyon $

Mercedes-Benz
4,8 milyon $

Lindt
4 milyon $

Jura
3,3 milyon $

Wilson
350 bin $