Konkordato fırtınası: İnşaat ve imalat darbe yedi
Türkiye’de son beş yılda toplam 2 bin 718 konkordato başvurusu yapılırken, 2025 yılı 994 müracaatla rekor düzeye ulaştı. Bu sayı, geçen yılın tamamına nazaran yüzde 73 artış manasına gelirken, son iki yılda yapılan müracaat sayısı ise bin 565’e ulaştı.
Başvuruların büyük kısmını küçük ve orta ölçekli işletmeler oluştururken, artan faizler, yükselen hammadde ve güç maliyetleri ile iç talepteki yavaşlama, firmaların nakit akışını olumsuz etkileyerek konkordato müracaatlarının yükselmesine yol açtı.
İNŞAAT BİRİNCİ SIRADA, İMALAT TAKİPTE
Sektörel dağılım, krizin hangi alanlarda ağırlaştığını gösterdi. Yılın birinci sekiz ayında inşaat dalı 268 müracaatla tepede yer aldı. İmalat sanayi 214 müracaatla ikinci sırada gelirken, toptan ve perakende ticaret 145 müracaatla üçüncü sıraya yerleşti. Ulaştırma ve depolama faaliyetlerinde 88, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde 61, öteki hizmet faaliyetlerinde ise 52 müracaat gerçekleşti. Güç, madencilik, tarım ve finans üzere alanlarda toplam 159 müracaat kaydedildi.
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİLERDE RİSK YÜKSEK
Konkordato müracaatlarındaki sert artışın nedenleri ortasında yüksek finansman maliyetlerini, talep daralmasını ve tahsilat problemleri ön plana çıktı. İnşaatta yarım kalan projeler ve artan girdi maliyetleri nakit akışını zorlarken, imalat endüstrinde ihracat pazarlarındaki sakinlik ve iç talepteki zayıflama tesirli oldu. Toptan ve perakende ticarette ise tüketici inancındaki gerileme ve borçlanma maliyetlerindeki artışın şirket bilançolarını baskıladı.
Sektör temsilcileri, mevcut gidişatın yılın kalan aylarında da devam etmesi halinde 2025’in son yılların en yüksek konkordato sayısına sahne olabileceğini öngörüyor. Bilhassa küçük ve orta ölçekli işletmelerin bankalara olan borçlarını çevirmekte zorlandığı, tedarik zincirindeki aksaklıkların da durumu ağırlaştırdığı tabir ediliyor.
“SANAYİCİDEN İHTAR: ÖNCELİKLE GERÇEK DALA OLAN BORÇLAR ÖDENMELİ”
Sanayiciler, mevcut konkordato sisteminin firmalara süreksiz mühlet tanıyıp kayyum atanması üzerine kurulu olduğunu ve bu süreçte gerçek kesim borçlarının öncelikli olarak gözetilmediğini vurguladı. Sistemde, firmaların ellerinde para yahut mal bulunsa bile kayyum atanmasıyla borçlarını ödeyemediklerini belirten endüstriciler, “Elimizde mal var, piyasaya satsak 1 günde borcu kapatabiliriz fakat müsaade verilmiyor” tabirlerini kullandı.
Bu durum, bilhassa banka borçları yüksek olan firmalar için önemli risk yaratıyor. Kimi firmaların iç piyasaya borcu olmasa da toplam borcun yüzde 95’i bankalara olduğu için zincirleme iflas tesiri oluşabiliyor. Endüstriciler, “Konkordato çeksek 50 firma beraberinde batar. 30 batıyor, 20’si konkordatoya giriyor; böylelikle ekonomiyi zora düşürüyoruz” ihtarında bulundu.
Sanayiciler, probleme tahlil olarak ise konkordato yasasının güncellemesi ve gerçek bölüm borçlarının öncelikli hale gelmesi gerektiği teklifini yaptı. Konkordato talep eden firmalara tanınan süreksiz mühlet sırasında öncelikli olarak gerçek kesim borçlarının ödenmesi gerektiğini belirten endüstriciler, bunun sağlanamadığı durumlarda konkordato talebinin kabul edilmemesini önerdi.
