Karar gazetesinden Çin’e tepki: ‘TOGG’u bitirmeye geldiler’
ABD, iktisadını korumak ve yerli üretimi teşvik etmek maksadıyla Çin’e yüzde 34, Türkiye’ye yüzde 10 gümrük vergisi uygulaması başlattığını hatırlatan Karar gazetesi, “Göstere göstere TOGG’u bitirmeye geldiler” başlığıyla mevzuyu manşetine taşıdı. TOGG’un, “Türkiye’nin ’60 yıllık hayali” olduğunu hatırlatan gazete, TOGG’un rakibi üreticilere vergi muafiyeti uygulamasını eleştirdi. Son olarak Çinli BYD’nin getirdiği araçlara dikkat çeken gazetede şunlar yer aldı:
FABRİKA KURMAK YERİNE ÇİN’DE ÜRETTİKLERİ GELDİ
“TOGG’un önünü kesmemesi için daha evvel uygulanan yüzde 40 verginin ‘fabrika kurmaları’ kaidesiyle ‘sıfırlanması’nın akabinde üreticilerin fabrika çalışmalarına sürat vermek yerine Çin’de ürettikleri araçları gemilere doldurup getirmeleri dikkat çekti.
PİYASADA RAKİBİNE YENİLDİ
TOGG için Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İşte fabrika, işte Cumhuriyetimizin yeni asrının birinci kıvılcımı…” tabirlerini kullanmıştı. TOGG’un imtiyazlı rakibi BYD’nin 2025’in birinci çeyreğinde, evvelki yılın birebir devrine kıyasla Türkiye Binek Araba Pazarında en çok büyüyen marka olması tehlikenin boyutunu ortaya koydu. Çinli firmanın Manisa’daki inşaat çalışmalarının 2026 birinci çeyreğine kadar tamamlanmasıyla üretime başlaması hedeflenirken, fabrikanın temelinin atılmaması soru işaretlerine yol açtı.
GÖZ NAZARAN GÖRE TOGG’A DARBE
Elektrikli araç devleri BYD ve Cherry ile imzalanan yatırım mutabakatlarının akabinde devasa bir gemiyle Türkiye’ye 7 bin araç getirildi. Son periyotta Çin firmalarına sağlanan ayrıcalıklar birebir soruyu tekrar gündeme getirdi: Ulusal gurur diye lanse edilen TOGG bitirilmeye mi çalışılıyor?
Yerli arabamız Türkiye’nin Arabası Teşebbüs Kümesi (TOGG), 29 Ekim 2022 tarihinde görkemli bir merasimle banttan indi; birinci satışlar 2023’ün mart ayında yapıldı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Anadolu Kümesi, BMC, Şiddetli Holding ve Turkcell’in ortak teşebbüsüyle Bursa’da üretilen araç, seri üretime geçilmesiyle kısa müddette pazar liderliğine yükseldi. 20024’te en çok satan (30 bin 93 adet) elektrikli araba oldu. Yeni yılla birlikte trafikteki T10X modelinin sayısı, 50 bini geçti. Sedan stili T10F’nin de bu ay sonuna gerçek pazara sürülmesi bekleniyor. Yeni model, 600 kilometre menzile sahip. 2030 yılına kadar 5 farklı modelde 1 milyon araç üretme vizyonu kelam konusu.
CHERY TEMSİLCİLERİNE TEŞEKKÜR BELGESİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan, araca yönelik boykot davetlerine sert reaksiyon göstererek “Birçok yerli ve ulusal markamız üzere TOGG’un da kimi kendini bilmezler, kimi köksüzler tarafından kelamda boykot listesine konulmasını aziz milletimizin takdirine havale ediyoruz. Allah’ın müsaadesiyle milletimiz, bu ülkede üreten, istihdam sağlayan hiçbir yerli ve ulusal markayı 3-5 muhterisin faşizan siyasetine yem etmeyecektir” sözlerini kullanmıştı. Lakin Erdoğan, geçen hafta Çinli otomotiv devi Chery’nin temsilcilerine teşekkür dokümanı verdi. Merasimde Chery’nin Türkiye’ye 1 milyar dolarlık yatırım yapacağı ilan edildi. Buna nazaran; marka, Samsun’da kurulacak tesislerde, yeni kuşak elektrikli araçlar ve modüllerinin üretimini gerçekleştirecek. Yıllık 200 bin kapasiteyle kurulacak tesislerde 5 binden fazla bireye istihdam sağlanacak.
7 BİN ARAÇLA KOCAELİ’DE LİMANA GELDİ
Aynı formda bir öbür Çinli şirket BYD ile geçen temmuzda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasında sözleşme imzalanmıştı. Muahede kapsamında BYD’ye Manisa’da fabrika kurması emeliyle 1 milyon 647 bin metrekarelik alan tahsis edildi. Burada yaklaşık 1 milyar dolarlık yatırımla yıllık 150 bin araç kapasiteli elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araba üretim tesisi ile sürdürülebilir mobilite teknolojilerine yönelik AR-GE merkezi hayata geçirilecek. Lakin TOGG’un önünü kesmemesi için daha evvel uygulanan yüzde 40 verginin ‘fabrika kurmaları’ koşuluyla ‘sıfırlanması’nın akabinde üreticilerin çalışmalarına sürat vermek yerine Çin’de ürettikleri araçları gemilere doldurup getirmeleri dikkat çekti. BYD’nin ‘CHANGZHOU’ isimli gemisi dün, 7 bin araçla Kocaeli’nin Derince ilçesindeki Safiport Limanı’na ulaştı. Şirket ayrıyeten martta TANG modelini satışa sundu. Böylelikle Türkiye’ye sunulan model sayısı DOLPHIN, ATTO 3, SEAL U DM-i, SEAL U MESKEN, HAN, SEAL AWD ve TANG ile 7’ye çıktı.
Çin menşeli içten yanmalı ve hibrit araçların ek vergisi, 31 Aralık 2024 tarihinde Resmi Gazete’nin yinelenmiş sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına nazaran; yüzde 40’tan yüzde 50’ye yükseldi. Lakin elektrikli ve şarj edilebilir hibrit araçlar için uygulanan yüzde 40’lık ek vergi oranı sabit kaldı. Türkiye otomotiv pazarında şu 12 Çin markası bulunuyor. Pazar hissesi, yüzde 8’lerde. 2025’te bu hissenin artması bekleniyor. Chery, sadece 2 yıl üzere bir müddette 100 bin adetlik satışı aştı. Dünya genelinde 2024’te 4 milyondan fazla araç satan BYD ise, ülkemizde daha atılgan bir siyaset izlemeye başladı. Çin markaları, Türkiye’yi “Avrupa’ya açılan bir kapı” olarak görüyor.
