Kamu sözleşmesinin perde arkası: Türk-İş ve Hak-İş ne sözü verdi… İşçiler Ergün Atalay ve Mahmut Arslan’a tepkili
Hak-İş ve Türk-İş yöneticileri, 600 bin emekçiyi kapsayan kamu çerçeve protokolünde (KÇP), AYM’nin personeller lehine verdiği karara karşın hükümete KÇP’nin bağlayıcı olacağı, iş kolları kontratlarında ek haklar talep edilmeyeceği ve ek protokolün gündeme gelmeyeceği kelamını verdiği belirtildi.
Kara yollarından demir yollarına, hastanelerden savunma endüstrisine kadar birçok iş kolunda çalışan 600 bin emekçiyi kapsayan KÇP süreci sona erdi. KÇP masasına yüzde 90 artırım talebiyle oturan Türk-İş ve Hak-İş bürokratları yüzde 66 taviz vererek birinci altı ay yüzde 24’e imza attı. Sendikacıların ikinci altı ay ise günlük 50 lira artı yüzde 11 artırıma imza atmasıyla yıllık artırım oranı yüzde 30 düzeyinde oldu.
SON TOPLANTI SAATLER SÜRDÜ
Saatlerce süren son toplantıda iktidarın ikinci altı ay günlük fiyatlara 50 lira yerine 25 lira teklifinde bulunduğu sav edildi. Üniversal gazetesinin haberine nazaran, Harb-İş Eskişehir Şube Başkanı Hasan Atak’ın yaptığı açıklama, son toplantıda hükümetin 25 lira dayatmasından vazgeçme nedenini ortaya çıkardı.
“SONRAKİ MUKAVELEYE DEK ‘İLAVE HAKLAR TALEP EDİLMEYECEK’ ANLAŞMASI”
Hasan Atak imzalanan KÇP’nin çalışanların taleplerini karşılamadığını, bunun muvaffakiyet olarak nitelendirilemeyeceğini söyledi. Atak, “Sadece 50 TL verilerek Türk-İş Genel Başkanı ikna edilmemiş. Sonrasında yapılacak iş kollarındaki mukavelelerde ek hiçbir hak verilmeyecek. Bir sonraki mukaveleye kadar da ek protokol, orta protokol üzere protokollerle ek haklar talep edilmeyecek formunda bir muahede kelam konusu. Bu mukaveleyi bu halde onaylayıp çalışanların taleplerinden çok uzak bir noktaya getirenlerin, Türk-İş Genel Merkezinin, Hak-İş Genel Merkezinin ve bu protokolün altında temsili de olsa imzası olan bütün genel liderlerin istifa etmesi lazım” dedi.
“SENDİKACILAR GELİRLERİNİ AÇIKLASIN”
Demiryol-İş üyesi bir emekçi, “Şimşek programının dışına çıkamayacakları belirliydi. Bunu ispatlamış oldular tekrar” dedi.
Sendikal bürokrasinin personeller üzerinde bir baskı aracı olmaktan öbür bir fonksiyonu olmadığını lisana getiren emekçi, “600 bin emekçiyi hükümetin kucağına bıraktılar. Sefalete imza atanlar iş yerlerinde yoksulluktan bahsettiğimizde ‘Zam alamadık, iktidarın siyaseti bu, bir dahaki seçimde ona nazaran davranın’ diyorlar. Bu türlü cümleler kuruyorlar. Öbür da bir şey yok. Bizim için bu anlayışa karşı uğraş etmekten öteki bir yol yok. Artık somut olarak bunu konuşmamız lazım” diye konuştu.
Demir yolu emekçisi, kendilerini sefalete mahkum eden sendikacıların tüm gelirlerini açıklamasını istedi.
EL ELE VERİP AYM KARARINI DELDİLER
1990’lardan itibaren yetkili konfederasyonla hükümet ortasında imzalanan kamu çerçeve protokolleri, 2018 yılına kadar prensip muahedesi niteliğindeydi. İş kollarındaki yetkili sendikalar için bağlayıcı olmadığından daha ileri TİS imzalama imkanı bulunuyordu. Lakin 2018’deki 696 sayılı KHK ile Sendikalar ve Toplu İş Kontratı Kanunu’na eklenen ek 2’inci husus ile iş kollarında yetkili olan sendikaların TİS yapma yetkisi elinden alındı. 1 Şubat 2018 tarihinde yasaya dönüşen düzenleme ile konfederasyonlar kamuda imzalanacak toplu iş kontratlarının tek muhatabı haline getirildi. Mali ve toplumsal haklarla ilgili pazarlık ve imza yetkisi konfederasyonlara bırakıldı. Düzenlemeye nazaran hükümetle emekçi sendikaları konfederasyonları ortasında imzalanan çerçeve protokolü, konfederasyonlara üye olan sendikalar için bağlayıcıydı.
Anayasa Mahkemesi ek 2’inci hususun “Bu protokol kararları geçerlilik mühleti içinde bu husus kapsamındaki yönetimler ile taraf konfederasyona üye olan sendikalar için bağlayıcıdır” kararını iptal etti. Sendika hakkına ve sendika hakkının bir ögesi olan grev hakkına muhalif olduğu için iptal edilen karar, 17 Nisan 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. AYM, iş kollarında yetkili sendikaların, çerçeve protokolün dışında bir TİS süreci yürütebileceğine karar verdi.
AYM, yasaya nazaran grev kararı alma imkanı olmayan konfederasyonlar eliyle yürütülen TİS sürecinin “sendika hakkına ve sendika hakkının bir ögesi olan grev hakkına” ters olduğunu belirtmişti. Zira iptalden evvel mali ve toplumsal haklar konusunda bağlayıcı mukavele yapan konfederasyonların grev kararı alma yetkisi bulunmuyordu.
Türk-İş ve Hak-İş’in hükümete verdikleri bu taahhütle AYM kararı delinmiş oldu.
47 YILDIR KOLTUKTA
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay işçilik hayatına 1972 yılında Adapazarı Vagon Fabrikasında başladı. Atalay’ın personellik hayatı yalnızca 6 yıl sürdü. 1978 yılında TÜVASAŞ iş yeri sendika temsilciliğine getirilen Atalay, 47 yıldır sendikacılık koltuğunu bırakmadı.
43 YILDIR KOLTUKTA
Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan, işçilik hayatına 1974 yılında Gölcük Tersane Komutanlığında başladı. Sonra Konya Büyükşehir Belediyesine geçiş yaptı. 1982 yılında Hizmet-İş Genel Mali Sekreterliği koltuğuna oturdu. 8 yıl personellik yapan Arslan, 43 yıldır sendikacı.
