‘Irak kasabı’ Tony Blair’in milyarder ekibi: Gazze değil küçük İsrail planı

ABD Başkanı Donald Trump’ın hazırladığı yeni Orta Doğu planına nazaran Gazze’nin idaresini devralacak süreksiz otoritenin başına eski İngiltere Başbakanı Tony Blair getiriliyor. ‘Gazze Memleketler arası Süreksiz Otoritesi (GITA)’ ismi verilen bu yapıda Blair’in yanında Sigrid Kaag, Naguib Sawiris, Marc Rowan ve Aryeh Lightstone üzere isimler yer alacak. İsrail dostluğu ile bilinen milyarder isimlerin ortasında tek bir Filistinli yok.

Blair, 11 Eylül sonrası dönemde ABD Başkanı George W. Bush’un en yakın müttefikiydi. Irak Savaşı’na verdiği dayanak yüzünden yüz binlerce insanın vefatından sorumlu tutulmuş, İngiltere’de savaş zıddı şovların gayesi olmuştu.

Bugün tıpkı Blair’in, İsrail taarruzlarının akabinde ‘yeni Gazze’ projesinin başına getirilmesi hem bölge halkı hem de memleketler arası kamuoyu tarafından işgalin devamı olarak görülüyor.

Blair’in grubundaki isimler:

SIGRID KAAG

Sigrid Kaag Hollandalı bir diplomat, siyasetçi ve insani yardım uzmanı olarak biliniyor. Birleşmiş Milletler’de misyon yaptı, Orta Doğu’da BM misyonlarını yönetti. 2025 prestijiyle Gazze için BM tarafından atanan insani yardım ve yine inşa koordinatörü olarak misyon yapıyor. Hollanda’da dış ticaret, kalkınma işbirliği ve dışişleri bakanlığı görevlerinde bulundu. Arapça dahil birçok lisan biliyor, Ortadoğu üzerine eğitim aldı.

Eşi Anis al-Qaq ise Filistinli; geçmişte Filistin idaresinde misyon yaptı. Yürüttüğü misyon gereği, Gazze’deki yardımların ve geçişlerin sağlanabilmesi için İsrail hükümetiyle sık temas kuruyor. Bu nedenle birtakım çevreler onu “Batı merkezli ve tarafsızlığı tartışmalı” bulsa da, Kaag kendisini büsbütün insani diplomasi çerçevesinde konumlandırdığını söylüyor.

NAGUIB SAWIRIS

Naguib Sawiris, 1954 doğumlu Mısırlı milyarder iş insanı. Orascom Holding’in kurucularından ve Afrika’nın en güçlü isimlerinden biri. Telekomünikasyon, inşaat ve medya alanlarında yatırımları var. Mısır’ın en tesirli iş insanlarından biri olarak siyasette de vakit zaman rol alıyor.

Sawiris’in İsrail’le ilgili güç dalındaki birtakım açıklamaları dikkat çekmişti. Bilhassa Mısır’ın güç muhtaçlığını karşılamak için İsrail’den doğalgaz ithal etmesi gerektiğini savunmuş, bu nedenle kamuoyunda ‘İsrail’le ticari yakınlık’ tenkitlerine maruz kalmıştı. Öte yandan İsrail’in Gazze’ye yönelik akınlarını siviller açısından eleştiren açıklamaları da oldu.

Yani Sawiris, İsrail’le siyasi değil ancak ekonomik manada bağlantı kurulmasını savunan pragmatik bir tavra sahip.

MARC ROWAN

Marc Rowan, Amerikalı milyarder yatırımcı ve finans yöneticisi. 1962 doğumlu olan Rowan, özel sermaye devi Apollo Küresel Management’ın kurucularından biri ve hala şirketin CEO’su. Finans dünyasında yüksek profilli bir isim olarak biliniyor; bilhassa sigorta, kredi ve güç yatırımlarında tesirli bir figür.

İsrail’le kontağı direkt finansal bağlar üzerinden kuruluyor. Rowan, Yahudi-Amerikan topluluklarında faal bir isim; uzun müddettir ‘Israel Bonds, Birthright Israel Foundation’ ve ‘United Jewish Appeal (UJA-Federation of New York)’ üzere kuruluşlara büyük bağışlar yapıyor. Ayrıyeten İsrail’deki birtakım teknoloji ve altyapı projelerine yatırım yaptığı da biliniyor.

Siyasi olarak da İsrail yanlısı lobi kümelerine yakın bir çizgide yer alıyor. ABD’deki kimi İsrail takviyeli niyet kuruluşlarının finansmanına katkıda bulunduğu çeşitli kaynaklarda belirtiliyor. Bu nedenle Rowan, finans kapitalin İsrail dostu kanadı olarak tanımlanan etraflarda değerli bir aktör olarak görülüyor

ARYEH LIGHTSTONE

Aryeh Lightstone, Amerikalı bir teşebbüsçü, iş insanı ve diplomat. Donald Trump periyodunda ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’nde kıdemli danışman olarak vazife yaptı. Ayrıyeten Trump idaresinin Orta Doğu barış süreci kapsamında kurulan Abraham Muahedeleri grubunda yer aldı.

Lightstone, bu süreçte İsrail lehine yürütülen siyasetlerin en faal isimlerinden biri olarak tanındı. Kudüs’teki ABD Büyükelçiliği’nin açılışında da değerli bir rol oynadı. Vazifesinden sonra kurduğu teşebbüslerle İsrail merkezli teknoloji ve güç projelerine yatırım yaptı.

Kısacası Aryeh Lightstone, hem siyasi hem ekonomik seviyede İsrail’le direkt ilişkili bir isim. Hem Trump idaresindeki diplomatik misyonlarıyla hem de İsrail’deki iş faaliyetleriyle İsrail yanlısı çevrelerin içinde yer alıyor.

Bu tablo, konseyin “uluslararası” değil, Batı ve İsrail eksenli bir idare modeli olacağı yorumlarını güçlendiriyor.

GAZZE HALKI DIŞARIDA
Planın hiçbir basamağında Filistinli bir temsilciye yer verilmemesi, barış telaffuzunu de tartışmalı hale getiriyor. Uzmanlara nazaran bu plan, Gazze’yi milletlerarası sermaye ile Batı’nın denetimindeki bir vesayet bölgesine dönüştürecek.

Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un BM Genel Kurulu sırasında sunduğu bu plan, İsrail-Filistin diyalogundan çok, İsrail’in güvenliğini ve Batı’nın ekonomik çıkarlarını merkezine alan bir proje olarak bedellendiriliyor.