İlber Ortaylı: Türkiye’de antimilitarizm ahmaklıktır
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Büyük Taarruz’un 103. yılı kapsamında, Prof. Dr. İlber Ortaylı ve Okan Bayülgen’i İzmirlilerle buluşturdu.
“Büyük Taarruz ve Cumhuriyet’in Kurucu Ruhuna Yolculuk” isimli söyleşi, Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde yapıldı.
Büyük Taarruz’un askeri ve siyasi boyutları, cumhuriyetin kuruluş sürecine tesirleri, günümüz gençliğine bıraktığı miras üzerine kapsamlı bir değerlendirmenin yapıldığı söyleşiye İzmirliler büyük ilgi gösterdi.
“İZMİR ATATÜRK İÇİN ÇOK KUTSAL BİR YERDİR”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, Ortaylı’ya, Atatürk’ün İzmir’e dair hislerini sordu. Ortaylı, “İzmir’e karşı çok büyük hisleri var, niçin? Bir kez Selanikli. Bütün vatanını, Rumeli’yi kaybeden beşerler, adaları kaybeden beşerler bu bölgeye sığındığı için ve burası onları çok memnun ettiği için İzmir onun için çok kutsal bir yerdir. İstanbul’dan falan çok daha tatlı bir yerdir. Mantalitesi ona yakın. Burası onun vatanı” sözlerini kullandı.
ORTAYLI’YA KÜTÜPHANE SÜRPRİZİ
Ortaylı konuşmasında, İzmir’den bir opera binası daha beklediğini söyledi. Lider Dr. Cemil Tugay, “Biz arkadaşlarımızla bu periyot, en az 4 tane kültür merkezi yapacağız. Bunlardan birisi Karşıyaka’da bitmeyi bekleyen opera binası olacak, yapacağız. Dün Kültürpark’ta iki stant açtık, bir tane yeni stant salonu açtık. Kente yeni kütüphaneler kazandıracağız. İçlerinden kimileri Türkiye’nin en düzgünleri olacak, kelam veriyoruz. Bir tane de şu anda Kültürpark’ın içinde hazırlanıyor, yapılıyor. O kütüphaneye sizin isminizi vermek istiyoruz, kabul eder misiniz? 20 Eylül üzere açmayı düşünüyoruz. Biz arkadaşlarımızla bu türlü bir karar verdik, kabul ederseniz büyük onur duyarız” dedi. Ortaylı, “Çok büyük armağan oldu” diyerek teşekkür etti.
“ORDU MÜHİMDİR”
Büyük Taarruz sürecini anlatan ve o periyoda ait anekdotlar paylaşan Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın konuşması büyük ilgi çekti. Okan Bayülgen, Ortaylı’ya Büyük Taarruz’u nasıl tanımladığını sordu. Ortaylı, “Türkiye’de antimilitarizm ahmaklıktır. Şayet şuurlu olarak yapılıyorsa ihanettir. Bunun faşizmle, komünizmle alakası yoktur. Ordu çok önemli şeydir. İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyetler Birliği’ni sovyet ve komünist ruhu kurtarmadı. Kimse bana masal okumasın. İkinci Dünya Savaşı’nda her şeye karşın Rusya’yı Rusların ruhu, askerleri kurtardı. Bu çok değerli. Bu Türkiye için de bu türlü. Birinci Dünya Savaşı’na girdiğimiz vakit Türk ordusundaki en değerli kumandanlar şimdi daha general olmamışlardı” dedi.
“KENDİ BAŞINA KURTULAMAZSIN, BU MÜMKÜN DEĞİL”
Öğrencilerin okuyup farklı ülkelere gitmesine karşı olduğunu söyleyen Ortaylı, eğitim sıkıntılarını da anlattı. Ortaylı, “Liselerimizin düzeyini çok düşürdük. Hiç kimse sesini çıkarmıyor. Kendi başına kurtulmaya bakıyor, kendi başına kurtulamazsın, bu mümkün değil. Eğitim bir prosedürdür, topluca yapılır. Kendi başına Müslüman da olamazsın Hristiyan da olamazsın. Mescide, kiliseye toplu girmek zorundasın. Eğitim de o denli. ‘Ben çocuğumu kurtarırım, Amerika’ya gönderirim’, kurtaramazsın, bir işe de yaramaz. Bu bir sistem sıkıntısıdır. Eğitim konusunda herkesin birleşmesi lazım” sözlerini kullandı.
“SAYGI ÖNEMLİ”
Saygının kıymetine vurgu yapan Ortaylı, “Bir toplumda farklı düşünenler olabilir. Her vakit her yerde birbirine karşı kümeler olur. Örtülü yahut açık. Önemli olan birbirlerinin hakkına tecavüz etmesinler. Onun yaşama hakkı vardır, eğitim hakkı vardır, sıhhat hakkı vardır. Çok kıymetli bir şey bu. Hiçbir vakit hiçbir küme ‘iktidardayım’ diye muhalefete karşı bu hali takınamaz. Birtakım olayları mazeret ederek sabahtan akşama karşı tarafın hudutlarıyla oynaması yanlışsız bir şey değildir. Bunu yaptığınız an orada saygısızlık başlıyor. Onun gerisinden facia geliyor” diye konuştu.
“BÖLÜNME İHTİMALİ HER VAKİT VARDIR, HAYIR DEMEYECEĞİM”
Bir izleyicinin, “Bizim şanlı vatanımızın bölünme ihtimali var mı?” sorusuna yanıt veren Ortaylı, şunları söyledi:
“Bölünme ihtimali her vakit vardır, hayır demeyeceğim. Bu göründü, artık gizlemeye gerek yok. Rastgele yerde suladığın toprakları oraya buraya satarsan, sonra uygun gelmez. Türkiye’de bu türlü bir baş var. Avusturya, Avrupa Birliği üyesi. Giden herkes konut, arsa alırsa olmuyor işte, bir formda önlüyorlar. Suladığın toprakları kendin tutacaksın ve emniyetini alacaksın. Topraklarımız terk ediliyor, köylüler terk ediyor. Genç nüfus kaçıyor. Miras sistemimizi değiştirmemiz lazım. Ailenin denetiminin, ihtiyar köylü babanın elinden alınması lazım, Avrupa’da o denli. Kim çalışıyorsa onun da kelam hakkı olacak. Münasebetiyle genç çocuk kente kaçmaz. İkincisi de sahiden nüfus azalıyor, azalacak da. Herkes dokuz çocuk doğurmak zorunda değil. Çok da hoş bir şey bu. Ancak bunun yerine alacağımız nüfus var, o da 30’larda iskan kanununda belirtildiği üzere. Bizim Asya’daki nüfusumuzdur, yakınlığımızdır.”
BAYÜLGEN: “TARİHİMİZDE ÇOK KIYMETLİ BİR DÖNÜM NOKTASI”
Okan Bayülgen de “Buradan demek ki bu kalabalıkla Büyük Taarruz’u başlatacağız” diyerek kelamlarına başladı. Bayülgen, “Burada sizlerle birlikte olmak mükemmel. Bir milletin, kendi yazgısını çizme yüreğini ve var olma iradesini gösterdiği, tarihimizde çok değerli bir dönüm noktası Büyük Taarruz’un 103. yılındayız” sözlerini kullandı.
KİMLER KATILDI
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay’ın yanı sıra; 1989-1991 yılları ortasında Bayındırlık ve İskan Bakanlığı yapan Cengiz Altınkaya, İzmir Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcıları Prof. Dr. Pınar Okyay ve İsmail Mutaf, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi CHP Küme Lider Vekili Altan İnanç, belediye meclis üyeleri ile bürokratlar söyleşiyi takip etti.
