İhracatta alarm: Türkiye, gıda ihlalinde zirveye oturdu
Türkiye’den ihraç edilen fakat müsaade verilenin çok üzerinde pestisit (zirai ilaç) ya da aflatoksin (küf hastalığı) bulunduğu münasebeti ile iade edilen eser sayısı her geçen gün artıyor.
Avrupa Birliği’nin süratli besin ve yem ikaz sistemi RASFF bilgilerine nazaran, Türkiye 2025’in birinci dokuz ayında 384 bildirim ile öne çıktı. Türkiye’yi 223 bildirimle Çin takip etti. Türkiye’den AB’ye ihraç edilen eserlerde 169 bildirimle meyve ve zerzevat kümesi birinci sırada yer aldı.
Bunu kuruyemiş, çekirdek ve tohumlar (89), baharatlar ve otlar (30), kanatlı eti ve eserleri (24), incir şekerleme türevleri (15) takip etti. Bunların yanında, diyet besinler ve destekler (12), tahıllar ve fırın eserleri (10), kakao/çay/kahve eserleri (8), besin ile temas eden materyaller (5) ve öbür besin eserleri (5) de bildirime bahis oldu.
BİLDİRİMLER ARTTI
Nefes’ten Songül Dalgıç Bilgili’nin haberine nazaran kuru incir, aflatoksin ve okratoksin A nedeniyle 70’ten fazla bildirim alarak tepeye oturdu. Biber, çeşitli pestisit kalıntıları sebebiyle 20’den fazla bildirim alırken, üzüm yaprağı, armut, kayısı, domates ve nar da öne çıkan öteki eserler ortasında.
Bildirimin en büyük kısmı mikotoksinler (özellikle aflatoksin), pestisit kalıntıları ve mikrobiyolojik riskler (özellikle salmonella) kaynaklı oldu.
EN FAZLA İADE ALMANYA’DAN
Türkiye menşeli eserlerle ilgili en çok bildirimi yapan ülkeler ortasında birinci sırada Almanya (99 bildirim) yer aldı. Almanya ile birlikte Bulgaristan (49), İtalya (48), Hollanda (33), Fransa (28) listenin birinci 5’ini oluşturdu.
“DENETİMİ TARLADAN BAŞLATMAK GEREK”
AVRUPA Birliği’nden dönen eserler iç pazarda da kaygıya yaratıyor. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Baki Remzi Suiçmez, üretilen zerzevat ve meyvenin yüzde 15’inin yurt dışına gittiğini, yüzde 85’inin iç pazarda tüketildiğini kaydederek, sıhhati tehdit eden eserlerin tezgaha gelmeden tespit edilmesinin değerine işaret etti.
Geri dönen eserlerin imha edilip edilmediğin de belirsizliğini koruduğunu belirten Suiçmez, “Denetim tarlada başlamalı. Kalıntı laboratuvarları kurulmalı, hallerde ve zincir marketlerde tüketiciye ulaşmadan tahlil edilmeli. Geç yapılan kontrol denetim değildir” dedi. Sorunun stoklarda kalan yasaklı ilaçlar, ucuz kaçak ilaçlar, ruhsatlı ilaçların yanlış kullanımın kaynaklandığını vurgulayan Suiçmez, besinde taklit tağşiş yapan firmalar üzere yurt dışında geri gelen eserler de dahil fazla ilaç kullanan firmaların isimlerinin ifşa edilmesini istedi.
