Her beş harcamadan biri artık o kartla yapılıyor

Finansal sisteme iştirakin yükselmesiyle banka ve kredi kartı sahipliği her yıl artarken, nakit kullanımı azalıyor ve kartlı ödeme alışkanlığı gide­rek güçleniyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) datalarına nazaran, şu anda kredi kartı, banka kartı ve ön ödemeli kartların toplamı 460 milyonu aştı. Yeni bilgilere nazaran, kartlardan günlük 70 milyar lira­lık, aylık ise 2,16 trilyon liralık iş­lem gerçekleşiyor.

2016 yılında kurulan ve kart pazarında bilhassa son 3 yılda­ki atılımlarıyla agresif büyü­me sağlayan Türkiye’nin Öde­me Sistemi (TROY), 67 milyon kart sayısı ile yüzde 20 pazar hissesine ulaşmış durumda. Yani her 100 liralık alışverişin 20 li­rası bu kartla yapılıyor. 2016 yı­lında kurulmasına karşın son 3 yılda atılım yapan TROY’un bü­yümesindeki bu ivmenin arka­sında yatan faktörleri ve gelecek amaçlarını Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Ozan Deniz ile konuştuk. TROY başlangıçta bir teknolojik olgun­laşma sürecinden geçmiş. Deniz, bu süratli büyümede, teknolojik altyapının daima güçlendiril­mesi ve alandaki kabul noktala­rının yaygınlaştırılmasının kilit rol oynadığını vurguladı. Ayrıyeten, BKM Techpos ve BKM Ulaşım platformu üzere tahlillerinin de farklı dallara yönelik (pera­kende, ulaşım, besin vb.) kampan­ya imkanları nedeniyle tesirli ol­duğunu tabir etti.

TROY’un son üç yıldaki büyü­mesinin, ulusal ödeme sistem­leri alanında Türkiye için bir ba­şarı kıssası oluşturduğunu be­lirten Deniz, bu süratli ivmenin devam edeceğinin sinyalini ver­di. Ozan Deniz, kısa vadede pa­zar hissesini %25’e yükseltmeyi, uzun vadede ise Türkiye’de pa­zar lideri olmayı hedefledikleri­ni açıkladı. “Kısa vadede her dört süreçten en az birinin TROY ile gerçekleşmesini hedefliyoruz” diyen Ozan Deniz, Dünya gazetesinden Jülide Yiğittürk Gürdamar’a konuştu.

“TROY SAYESİNDE YÜKSEK KURULLAR ARTIK TÜRKİYE’DE KALIYOR”

Ozan Deniz’e nazaran, TROY’un ülkeye sağladığı yararların ba­şında ödeme sistemlerindeki teknolojik bağımsızlık geliyor. “Kritik ödeme altyapılarının ül­kemizde olması çok önemli” di­yerek, dışa bağımlılığın getirdi­ği risklerin TROY ile aşıldığını vurgulayan Deniz; bu durumun, siyasi ve global gelişmelere karşı da bir teminat sağladığını, Çin ve Rusya örneklerinde oldu­ğu üzere, yerli bir ödeme sistemine sahip olmanın stratejik ehemmiyetini kanıtladığını belirtti. “TROY sa­yesinde, kritik ödeme altyapımı­zın denetimi bizde. Rastgele bir kısıtlama yahut siyasi gelişme du­rumunda bile, ülke içindeki öde­me sistemimiz kesintisiz bir şe­kilde işlemeye devam eder” dedi.

TROY’un bir başka değerli kat­kısı ise ülke iktisadına sağla­dığı yarar. Ozan Deniz, TROY’un olmadığı durumda yurt içi iş­lemlerden kaynaklanan yüksek komitelerin ülke dışına çıktı­ğını, fakat kâr hedefi gütmeyen bir şirket olan BKM’nin yerli sis­temiyle bu kurulların ülke içinde kaldığını söz etti. Ayrıyeten TROY’un varlığının daldaki rekabeti artırarak toplam mali­yetleri düşürdüğünü, bunun da dolaylı olarak tüketiciye yansı­dığını söyledi.

“TROY KARTLILARA ÖZEL KAMPANYALAR DEVAM EDECEK”

Kart kullanıcılarına seslenen Deniz, TROY kartın bankalar­dan basitçe talep edilebileceğini ve mevcut kartların yerine yahut ek olarak alınabileceğini de söy­ledi. Şu anda 37 banka ve 27 öde­me/e-para kuruluşunun TROY üyesi olduğunu ve çarçabuk TROY logolu kart temin edile­bildiğini belirten Deniz, “Banka­nızdan isteyin” davetini yinele­di.

Deniz, TROY’un yalnızca soyut yararlar sağlamadığını, birebir za­manda tüketicilere somut kam­panyalar sunduğunu da belirt­ti. Bugüne kadar pazar yerleri ve yemek siparişi platformlarında kampanyalar yapıldığını ve bu kampanyaların yıl boyunca de­vam edecek biçimde planlandığı­nı açıkladı. “Bu planların en dik­kat alımlı örneklerinden biri ise Ekim ayında başlayacak ve tüm Türkiye’de geçerli olacak market kampanyası. Ülkemize sağlanan karın yanı sıra bu ve gibisi avantajların vatandaşlarımızla buluşmaya devam edeceğini de göz önünde bulundurarak her­kesin bir TROY’u olsun, önceli­ği TROY olsun diyoruz” biçiminde konuştu.

“YURT DIŞINDA 105 MİLYON NOKTADA TROY KULLANILABİLİYOR”

Ülkemizin ödeme yolunun yurt içindeki muvaffakiyetinin yanı sı­ra memleketler arası alanda da kıymetli adımlarının bulunduğunu vur­gulayan Ozan Deniz, TROY’un şu anda dünya genelinde 105 milyon noktada geçerli olduğu­nu belirtti. Bu geçerliliğin, ulus­lararası kart şemalarıyla yapılan iş birlikleri sayesinde sağlandı­ğını aktaran Deniz, kartların ar­ka yüzünde logosu bulunan fark­lı şemalar aracılığıyla TROY logolu kartların yurt dışında ko­laylıkla kullanılabildiğini söz etti. Bu durumu, GSM operatör­lerinin yurt dışında baz istasyo­nu kurmak yerine memleketler arası dolanım (roaming) mutabakatları yapmasına benzeten Deniz, kelam konusu yaklaşımın hem daha makul hem de daha verimli oldu­ğunu vurguladı. Deniz, TROY’un bu küresel muahedeler sayesinde Avrupa, Amerika, Kanada ve As­ya’nın çeşitli ülkelerinde geçerli olduğunu söz etti.

Farklı şemalarla yapılan bu tıp iş birliklerinin TROY’un gücü­nü artırdığına dikkat çeken De­niz, uzun vadede TROY’un bölge ülkelerinde kabulünü sağlama­yı hedeflediklerini de kelamlarına ekledi. Bu gelişmenin, TROY’un yurt içindeki gücüne ve pazar hissesine paralel olarak uluslarara­sı platformlardaki pozisyonunu da güçlendirdiğini söyledi.

“E-DEVLET İLE ENTEGRASYON SAĞLANACAK”

Kullanıcılarını fiziki kart taşı­ma ve şifre girme zahmetinden kurtaran dijital cüzdan BKM Exp­ress yenilenen altyapısı ile kulla­nıcılarına çok daha kapsamlı bir hizmet sunacak. Deniz, “Yakın za­manda hayata geçecek yeni yüzü sayesinde TROY logolu kart kul­lanıcılarına özel kampanya olana­ğı sunarken gerçekleştirilecek e- Devlet entegrasyonu ile de e-Dev­let ödemelerinde tekrar tekrar kart bilgisi girme meselesini orta­dan kaldıracak. Böylelikle kullanıcı­lar hem inançlı hem de süratli öde­me tecrübesini tek bir platform üzerinden inançla sağlayacak” diye konuştu.

“KAREKOD İLE GÜNDE 3 MİLYON ADET SÜREÇ YAPILIYOR”

BKM Genel Müdürü Deniz, karekodlu ve dijital ödemeler­le ilgili gelinen düzeye ait de bilgi verdi. Karekodlu öde­melerin artık pek çok nokta­da görüldüğünü aktaran Deniz, ATM’lerde para çekerken, ya da satış noktalarında ödeme ya­parken dahi karekodların kulla­nıldığını söyledi. Deniz, şunları söyledi: “Buradaki adetlere bak­tığımızda birinci 8 ayda geçtiğimiz yıl gerçekleşen süreçlerin iki katına ulaştık. Şu anda günlük TR Karekod ile yapılan toplam süreç sayısı 3 milyon adetlere ulaşmış durumda. Bu teknoloji­yi çok önemsiyoruz. Yaygınlaş­ması ismine da değerli çalışmalar yapacağız. TROY kartlarla ger­çekleşen TR Karekodlu süreçler için de indirim ve yarar sağlaya­cak çalışmalarımız olacak.”

“FAST GELECEKTE ÖDEME ARACI OLACAK”

Merkez Bankası tarafından iş­letilen FAST sistemine de deği­nen Deniz, bu teknolojinin sade­ce para transferi aracı olmanın ötesinde, gelecekte bir ödeme aracı olarak yaygınlaşacağını belirtti. Deniz, “Anlık ödemeler hayatımızın bir modülü olacak” diyerek, bilhassa küçük dengeli ticari süreçlerde FAST’ın hava­le yahut kartlı ödemeye alternatif olacağını söz etti. Bu sistemin, kullanıcıların IBAN yerine cep telefonu numarası üzere bilgilerle kolay kolay para gönderip almasını sağlayan kolay adresleme özelli­ğiyle de öne çıktığını vurguladı.

“AÇIK BANKACILIK, ‘AÇIK FİNANS’ EKOSİSTEMİNE DÖNÜŞECEK”

Ozan Deniz, Türkiye’de açık bankacılık ve bu ekosistemin altyapısını sunan BKM Geçit platformunu da anlattı. Banka­lar ve ödeme kuruluşlarını bu­luşturan bu platform ve açık bankacılık hizmeti sayesinde, üçüncü taraf uygulamaların her bankayla başka ayrı mutabakat yap­ma mecburiliği ortadan kalkı­yor ve kullanıcıların verdiği müsaade dahilindeki bilgilere tek nokta­dan erişilebiliyor. Deniz, açık bankacılığın bölümdeki rekabeti artırarak maliyetleri düşürece­ğini ve tüketicilere daha entegre finansal hizmetler sunulmasına imkan tanıyacağını belirtti. Ay­rıca, platformun kapsamının ya­kın gelecekte kredi kartı bilgile­rini de içerecek halde genişle­tileceğini kelamlarına ekledi.

Deniz’in verdiği bilgiye nazaran, açık bankacılık, gelecekte kişisel emeklilik, sigorta ve kredi üzere fi­nansal eserleri de kapsayarak da­ha geniş bir “açık finans” ekosiste­mine dönüşecek.

“YÜZÜK VE BİLEKLİK İLE ÖDEME PERİYODU BAŞLIYOR”

Ödeme tecrübesindeki başka kıymetli dönüşümün ise şifreler­den biyometrik doğrulamaya ge­çiş olacağını tabir eden Deniz, parmak izi yahut yüz tanıma gi­bi sistemlerin yaygınlaşacağı­nı söyledi. Öte yandan giyilebilir teknolojilere adaptasyon nokta­sında TROY’un hazır ve kurum­ları teşvik eden bir pozisyonda ol­duğunun altını çizen Deniz, kimi banka ve elektronik para kuru­luşlarının, yüzük yahut bileklik örneğinde olduğu üzere, giyilebi­lir ödeme tahlillerini sunmaya başladığını kaydetti.

“KARTLARLA GÜNDE 58 MİLYON SÜREÇ YAPIYORUZ”

Ozan Deniz’in verdiği bilgilere nazaran, Türkiye’deki toplam kredi kartı sayısı 138 milyona, banka kartı sayısı 216,6 milyona, ön ödemeli kart sayısı ise 105,5 milyona ulaştı. Ağustos ayında aylık 2,15 trilyon lira meblağında kartlı süreç gerçekleştiğini belirten Deniz, “Gün içinde şu anda ortalamada 58 milyon süreç gerçekleşiyor. Bunu saatlik ortalama 2,4 milyon süreç üzere düşünebiliriz” dedi. Deniz, internetten yapılan ödemelerin toplam kartlı harcamaların yüzde 30’unu oluşturduğunu ve dükkan içinde yapılan her 5 ödemeden 4’ünün temassız olduğunu belirtti. Açık bankacılık kapsamında 15 milyondan fazla hesap sahibinin bu servisi kullandığını ve sistem üzerinde günlük 12 milyon sürecin gerçekleştiğini söyledi. Karekodlu ödemelerin günlük 3 milyondan fazla sürece ulaştığını belirten Deniz, FAST’in cep telefonu kullanılarak başlatılmasını sağlayan kolay adresleme sisteminin de 25 milyondan fazla vatandaş tarafından kullanıldığını kelamlarına ekledi.

“MODELİMİZ İLGİ GÖRÜYOR, YAKIN COĞRAFYAYA AÇILACAĞIZ”

Ozan Deniz, Türkiye’nin ödeme usulü TROY için yeni bir vizyoner gaye belirlediklerini açıkladı: sistemi yurt dışına taşımak. Ozan Deniz, TROY’un yurt içinde pazar lideri olma hedefinin yanı sıra, uzun vadede Türkiye’yi milletlerarası ödeme sistemleri pazarında kıymetli bir oyuncu haline getirmeyi amaçladıklarını vurguladı. Bu maksat doğrultusunda, TROY’un yakın coğrafyadaki ülkelere sistemini taşıyarak ülkemize gelir oluşturmasını ve bölge ülkelerinde kabulünü yaygınlaştırmak için çalışmalara başladıklarını söyledi. Deniz, bu stratejinin temelinde, para transferi ve ticari bağlantıların ağır olduğu coğrafyaların önceliklendirilmesi yattığını söz etti. Türkiye ile yakın ekonomik ve toplumsal bağlara sahip olan – ülkelerin-, bu TROY alt yapısının yurt dışına ihracı planının birinci ve en mantıklı adımı olduğunu lisana getirdi.

Ozan Deniz, TROY’un yakaladığı muvaffakiyet öyküsünün milletlerarası arenada da ilgi uyandırdığını belirtti. Farklı ülkelerden, Türkiye’nin TROY modelini tanımak ve kendi ulusal sistemlerini misal biçimde yaygınlaştırmak isteyen temsilcilerle bilgi alışverişinde bulunduklarını ve bu görüşmelerin devam ettiğini söyledi.

GELECEKTE ŞİFRELER TARİHE KARIŞACAK

BKM Genel Müdürü Ozan Deniz, ödeme sistemlerinin geleceğine dair de vizyoner açıklamalarda bulundu. “Fiziksel kartları taşıma mecburiliği azalacak” diyen Deniz, 2030’lu yıllara gelindiğinde dijital cüzdanların ve tokenizasyon üzere yeni jenerasyon teknolojilerin öne çıkacağını öngördüklerini belirtti. Bu süreçte dijital cüzdan BKM Express’in de yeni fonksiyonlarla güçlendireceğini anlattı.

Ozan Deniz, Türkiye’deki ödeme sistemleri için en çağdaş teknolojileri hayata geçirmeye yönelik çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Deniz, kart güvenliğini en üst seviyeye çıkaracak ve kullanıcı tecrübesini kökten değiştirecek olan “tokenizasyon” teknolojisinin, fizikî kart numaralarını, her alışveriş için eşsiz dijital kodlara dönüştürdüğünü söyleyerek “Bu sayede online alışverişlerde yahut başka dijital ortamlarda gerçek kart numaranızı asla paylaşmanıza gerek kalmıyor. Kullanıcıların kart bilgileri çalınsa bile, bu bilgiler yalnızca anlamsız dijital kodlardan ibaret olacağı için hiçbir işe yaramayacak. Bu ve gibisi gelişmelerle data hırsızlığını da önlemeye yönelik değerli adımlar atmış olacağız” dedi.

Deniz, BKM olarak bu teknolojiye yönelik altyapı çalışmalarını hızlandırdıklarını ve önümüzdeki yıl bu sistemin hayata geçirileceğini belirtti. Bu adımın, yalnızca güvenlik risklerini azaltmakla kalmayacağını, birebir vakitte ödeme süreçlerini daha süratli ve pratik hale getireceğini de vurguladı.

Bu yeni projeyle birlikte, BKM’nin dijitalleşme vizyonunu pekiştirdiğini belirten Deniz, “Amacımız, fizikî kart bağımlılığını azaltmak ve vatandaşlarımıza gurur duyacakları, hiçbir teknolojik eksiği olmayan bir ödeme tecrübesi sunmaktır” diyerek kelamlarını tamamladı.