Günün makalesi: Kredi kartları gerçeği… Ekonomiye ayna tutuyor
BirGün gazetesi müellifi Hayri Kozanoğlu, “Sosyal bir sorun olarak kredi kartları” başlıklı yazısında, “Gelirleri geçimlerine yetmeyen milyonlarca kişi kredi kartlarına bağımlı hale gelirken ferdi kredi kartı borçları toplumsal bir sorun haline geldi. Yurttaşın borç yükü katlanarak büyürken borçluların örgütlenmesi, kendilerini iflasa sürükleyen sistemi teşhir etmesi şart” diye yazdı.
Kredi kartı ödemelerinin toplumsal bir sorun hale gelmesinin en kıymetli sebebinin, geniş halk bölümlerinin gelirlerinin ihtiyaçlarına yetmemesi olarak tabir eden Kozanoğlu, “Aylık faizlerin 25 bin TL üzerinde devir borcu için yüzde 4.25, nakit avans çekim için yüzde 5 üzere çok yüksek bir seviyede olmasıdır. Şöyle düşünelim, 22 bin 105 lira minimum fiyat alan bir kişi daima takla attırdığı 50 bin liralık bir kredi kart borcu varsa her ay 2 bin 125 lirayı, toplam gelirinin yüzde 10’a yakın kısmını yalnızca faiz ödemesine ayırmak zorundadır” tabirlerini kullandı.
MEYDAN DAR GELİRLİLERE KALDI
Kozanoğlu, kredi kartı kullanımındaki yavaşlamayı şu satırlarla özetledi:
“Zayıflayan ferdî kredi kartı (BKK) kullanımının gerisinde iki neden var. Birincisi, Mayıs 2023 seçimleri periyodunda BKK aylık faizleri yüzde 1,29’du. Enflasyon ile karşılaştırıldığında adeta bir sebil fonksiyonu gören borçlanarak harcama imkanı, limitleri yüksek, geçim problemi çekmeyen tuzu kuru kesitleri de bu imkanı kullanarak mobilya, beyaz eşya üzere sağlam tüketim malları almaya, hatta nakit çekip dövize yatırmaya yöneltti. Bu periyotta dar gelirli kısımlar de adeta borçlanarak harcamanın müptelası oldular. Faizler seçim sonrası süratle yükselince, sadece finansal şartların elverişliliği nedeniyle BKK’ye yüklenen kısımlar ortadan çekildiler. Meydan dar gelirlilere kaldı. İkinci neden ise, BKK limitlerini dolduran birtakım yurttaşlar devayı gereksinim kredilerine yüklenmekte buldular. Yılbaşından beri BKK bakiyesi 45 milyar lira artarken muhtaçlık kredileri 86 milyar lira yükseldi.”
KREDİ KARTI BORÇLULARI NE YAPMALI
BKK’nin hem imkan hem de tuzak olduğunun altını çizen Kozanoğlu, “Kredi kartı kapitalizmin tüketimi uyarmak için çıkardığı bir imkan, birebir vakitte bir tuzak. Kartınızı bir ödeme aracı olarak kullanırsanız, yani borçlanmadan her ay tüm bakiyenizi kapatırsanız, sizi nakit taşımak zorunluluğundan kurtaran, evvel harcayıp sonra ödeme fırsatı tanıyan pratik bir araç. Ancak ‘Minimumu ödeyeyim, gerisini borçlanayım’ diyenler için, kartopu üzere süratle büyüyen, bir müddet sonra katlanılmaz hale gelen, çok maliyetli bir felakete dönüşebilir. Bugünkü ekonomik şartlarda, geçinemeyen insanlarımızın yüksek maliyetinin ayırdında da olsa, son deva görerek BKK’ye başvurması, önümüzdeki günlerde tablonun ağırlaşacağını gösteriyor. Madem BKK giderek toplumsal bir sıkıntıya dönüşüyor, tahlili de ferdi değil toplumsal olmalı. BKK borçluları örgütlenmeli, kendilerini iflasa sürükleyen sistemi teşhir etmeli, iktidardan borç yüklerinin hafifletilmesi talebinde bulunmalı, bunun çabasını vermeli” dedi.
