Gazetecilikte bir ilk: Tamamı yapay zeka
İtalyan gazetesi Vilayet Foglio, 18 Mart’tan bu yana dört hafta boyunca Vilayet Foglio AI’yı yayınladı.
Bu ek dünyanın büsbütün yapay zekayla üretilen birinci gazetesi olarak sunulan bir deney. Çıkarılan gazetenin sloganı ise “Yapay zeka her şey için kullanılacak: yazı, başlıklar, girişler, alıntılar ve hatta ironi. Biz gazeteciler kendimizi soruları sormakla sınırlayacağız ve yanıtları Vilayet Foglio AI’da okuyacağız” oldu.
“YÜZLEŞMEKTEN KORKMADIK”
Genel Yayın Yönetmeni Claudio Cerasa, bu deney hakkında “Yapay zeka tartışmasını gaz halinden katı hale taşımak, gazetecilikte yapay zeka tartışmasını engellemek, insanlara yapay zekanın gazeteciler için zati bir rakip olduğunu anlatmak istedik . Yapay zekanın esasen tüm beklentilerimizi aştığı açık, fakat yazma biçimimiz eşsiz. Bu yüzden, yapay zekayla yüzleşmekten korkmadık” tabirlerini kullandı.
“EDİTORYAL ÇİZGİDEN SAPARSA UYARIYORUZ”
Cerasa ayrıyeten yapay zekanın işleyişiyle ilgili “Il Foglio’nun 22 çalışanı ve 29 bin tirajı var. Yorum yüklü bir gazete olan Vilayet Foglio bu özel eki Salı ile Cuma günlerinin ortasında yayınlanıyor ve dört sayfadan oluşuyor. Prensibimiz şu makinenin iletilerine dokunmuyoruz. Bir makalenin editoryal çizgiye uymaması durumunda, talimatları değiştirerek yine yazması isteniyor” dedi.
KENDİSİ İCAT EDİYOR
Genel Yayın Yönetmeni Claudio Cerasa yaptığı açıklamada yaşadıkları problemlerle ilgili karşılaştıkları en büyük sorunun yapay zekanın bir olayı kendine nazaran tekrar icat etmesi olduğunu vurguladı. Cerasa, “Kendisine son iki yılda kültürle ilişkili antisemitizm olaylarını sorduk ve o da büsbütün yeni bir tane uydurdu. Ekseriyetle soru çok açık olduğunda onu uydurmaya yönelir” sözlerini kullandı.
ÇARPICI TRUMP ÖRNEĞİ
Yapay zekanın vakit çizelgesinde yanılgı yaptığını vurgulayan Claudio Cerasa, “Donald Trump’ın zaferini tanımama, daha doğrusu ‘henüz seçilmemiş üzere davranma’ üzere tekrarlayan bir eğilimi var programın. Bu durumu sormuşlar. Gelen karşılık, ‘Trump’ı geri dönebilecek bir figür olarak görsem de, onun zati geri dönmüş olduğu gerçeğiyle yüzleşmek zorunda değilim’ oldu” formunda konuştu.
HAYALİ HABERLERİ KULLANDILAR
Makinenin ironi üretmeyi bildiğini fark eden editörler. Vilayet Foglio IA’ya hayali röportajlar, siyasetçilerin konuşmalarının taklitleri, hükümet toplantılarının hayali yine canlandırmaları yahut yapay zekanın kendi kendine psikanaliz seansları üzere sıra dışı makalelerle doldurdular.
ATLANTİKÇİ YAPAY ZEKA
Genel Yayın Yönetmeni Claudio Cerasa, bu bahiste tatmin edici sonuçlar alındığını belirterek “Bir editoryal çalışması yapması gerektiğinde ve tarz ve tema açısından net talimatlar aldığında bunu pek yeterli başarıyor Yani Foglio’nun yayın çizgisine tam olarak uyuyordu: liberal, Avrupa yanlısı, Atlantikçi” dedi.
Haberi Muhabiri Eleştirdi
Folgio’nun Paris muhabiri Mauro Zanon, yapay zekanın metinlerinin tez çalışması üslubunda olduğunu söyleyerek, “Yapay zeka bir cam tavana çarpıyor, yaratıcılık açısından bir hudut hissediyoruz. Fikirlerin asla sezgiye ters çağrışımlarını yapmıyor. Gazeteciliğimiz ise şahsî kültürel bagajın sonucu olan, metaforlara dayanıyor. Örneğin, bir siyasetçinin mesleğini bir futbolcunun mesleğiyle karşılaştırabilirsiniz ve yapay zeka bunu yapamaz. En azından şimdilik” dedi
GAZETE KENDİ KALESİNE GOL ATTI
Gazetenin yazı işleri takımının gözünde bu tecrübe, gazetecilerin yeteneğinin, yeri doldurulamaz olduğunu ortaya koyuyor. Sorun şu ki, içeride başarılı bir operasyon olarak görünen şey, dışarıda birebir halde algılanmıyor. Yapay zeka ve gazetecilik üzerine kitaplar yazan gazeteci Victor Roidi mevzuyla ilgili “Bir makinenin bir insanın yapabileceği her şeyi yapabileceğini kanıtladık. Yayıncılar ise her vakit küçülme fırsatları arıyor” tabirlerini kullandı.
Çevrimiçi medya kuruluşu Slow News’in yöneticisi ve yapay zeka üzerine haftalık bir haber bülteninin editörü Alberto Puliafito ise “Benim için bu gerçek bir kendi kalesine atılan gol, Foglio fikir gazeteciliğinin bir makine tarafından da kopyalanabileceğini gösteriyor” diye ekledi. Puliafito “Ben de yapay zeka kullanıyorum, lakin data tahlili, röportaj transkripsiyonu yahut bir dokümandan bilgi çıkarmak için” dedi.
YAPAY ZEKA SAYESİNDE GAZETEYİ KEŞFETTİLER
Gazetenin Asya bölgesi uzmanı gazetecisi Giulia Pompili “Okurlardan aldığımız geri bildirimlerin %99’u olumlu ve eğlenceli ve satışlarda, gerçek bir tesir oldu. Testin birinci haftasında %70 arttı. Hatta kimileri, yapay versiyonu sayesinde, Vilayet Foglio’yu keşfetti” halinde konuştu.
