Futbolun görünmeyen yüzü: Yeme bozukluğu
UEFA U19 Avrupa Şampiyonası’nda Norveç Ulusal Kadrosu takımında yer alan 18 yaşındaki futbolcu Mikkel Hope, profesyonel mesleğinin en kritik devirlerinden birinde yaşadığı yeme bozukluğunu birinci defa kamuoyuyla paylaştı.
Aydınlık müellifi Kamil Erdoğdu, “Futbolda yeme bozukluğu” isimli yazısında Hope’un yeme bozukluğu ile uğraşına değindi.
Erdoğdu’nun yazısı şu halde:
“Norveç’in İngiltere, Almanya ve İspanya ile UEFA U19 Şampiyonası için paylaştığı otelin dışında, 18 yaşındaki Mikkel Hope, kameranın karşısına oturmuş, futboldan çok daha önemli bir husus hakkında konuşmaya başlıyordu.
Genç oyuncu yarım saat boyunca, en değerli anda aldığı alarm zilini, kız arkadaşının ona “kendini toparla” demesini, ailesine duyduğu suçluluk hissini ve en uygun olma hayalini anlattı. Hope, artık erkek futbolunda tabu sayılan bir bahis olan yeme bozuklukları hakkında konuşacaktı.
Mikkel Hope’un öyküsü Kasım 2024’te başlıyor. Ekibi FK Haugesund, Norveç’in en üst ligi Eliteserien’deki yerini korumak için uğraş ederek küme düşme play-off’larına hazırlanıyordu. Fakat 18 yaşındaki oyuncunun etrafındakiler, bir şeylerin yolunda gitmediğinin farkındaydı.
SAĞLIK İZNİ
Antrenörler onu ofisine çağırdı. Ona en güzelinin sıhhat müsaadesi alıp ailesinin yanına, sıhhatine odaklanmak için meskene dönmesi olduğunu söylediler. Hope, “Playofflar bitene kadar bekleyip bekleyemeyeceğini nazikçe sordum. Lakin tıpkı vakitte gereksinimim olan şeyin bu olduğunu anladım; zira vücudum, zihnim, her şeyim büsbütün bitkindim” diye hatırlıyor.
Çoğu kişinin ferdî bir kriz olarak tanımlayacağı bu durumun ortasında, 18 yaşındaki oyuncu kadro arkadaşlarına karşı derin bir sorumluluk hissediyordu. Orada olması gerektiğini, ne olursa olsun kadroma katkıda bulunması ve desteklemesi gerektiğini düşünüyordu. “Bu yüzden, müsaade verildiğinde onları biraz hayal kırıklığına uğrattığımı hissettim” diye ekliyor.
YEMEK VE ENERJİ
Bir şeylerin zıt gittiğinin farkında değildi, fakat yemekle münasebeti bir müddettir gergindi. Genç oyuncu için beslenme ve güçle ilgili kanılar, profesyonel olmadan çok evvel başlamıştı.
“Yemek konusunda kendime karşı her vakit katıydım. İdman, diyet, uyku hepsi. Çocukken futbol eğlencelidir. Yalnızca arkadaşlarınızla birlikte keyfini çıkarırsınız. Lakin bölgesel kadrolara, gelişim kamplarına ve ulusal elemelere katıldığınız anda her şey daha da ciddileşir” diye açıklıyor.
Ulusal seçkin seçme kampında Hope, bedenine ne koyduğunu iki defa düşünmesine neden olan bir şey duydu. “Çok fazla şeker yemememiz söylendi. İşte o vakit mevzuyu daha önemli düşünmeye başladım. O vakitten beri pizza, hamburger yahut şeker yediğimde suçluluk duymaya başladım, telafi etmek için idman yapmam gerektiğine inanıyordum. Ancak bu sıhhatsiz bir münasebet değildi zira hâlâ besleyici ve güç dolu yiyecekler yiyordum. Cips yerine fındık ve gibisi şeyler yiyordum, böylelikle gereksinimim olan tüm enerjiyi alıyordum” diyor.
ETİKET TAKINTISI
2024’te Mikkel işleri bir adım öteye taşıdı. Kadro için sıkıntı bir periyotta, her marjinal kazanım için çabalama fikri dengeyi bozan şey oldu. “Futbol alanında işler yolunda gitmediğinde yahut işler yolunda gitmediğinde, her vakit denetim edebileceğiniz bir şey vardı. Uygun beslenirseniz, kendinizi uygun hissedersiniz” diyor ve ekliyor:
“Ama sonunda, çok ileri gitti. Her şeyin, hatta kuruyemişlerin etiketlerini okumaya başladım. ‘Vay canına, bunun gücü sahiden yüksek.’ Biraz yiyin, bir ton kalori alıyorsunuz.” Gereğince yemek yeme tasasıyla başlayan şey, kısa müddette Hope’un giderek daha az yemesine dönüştü. Hope, “Sonunda bedenimi mahvettim,” diyor.
YAKINLARINDAN DESTEK
İlk başta ne olduğunu tam olarak anlayamadı. Yaptığımın güzel olduğunu düşünüyordu. Etrafındaki beşerler, yakınları bir şeylerin zıt gittiğini fark etti. Ailesi endişelendi ve kız arkadaşı ona “kendini toparla” dedi. Bunun bu türlü devam edemeyeceğini gördüler.
Bunu bir hastalık olarak kabul etmek bile zordu. “İlk başta bu terimi kullanmadım zira kabul etmek zordu. Yeme bozukluğum olduğunu asla kendime söylemezdim,” diyor ve ekliyor: “Evde annem ve babamla konuştuk. Bu kelimeyi pek kullanmazdık lakin ben farkındaydım. Vakitle kendim de anlamaya başladım.”
‘YANIMDA OLDUKLARI İÇİN MİNNETTARIM’
Açık ve dürüst olmak, alanlara geri dönmenin birinci adımı oldu. Tekrar de yardım kabul etmek kolay değildi. “Çevremdeki beşerler için de kolay olmadı. Hem aileme hem de kız arkadaşıma vakit borçlu olduğumu hissediyorum. Bu işe inanılmaz vakit harcadılar. Beşerler yardım etmeye çalıştığında, yalnızca ‘Hayır, istemiyorum. Kendi başıma yönetim edebilirim’ diyordum. Bu nedenle yanımda oldukları için minnettarım” diye anlatıyor.
Şimdi Hope, hem ulusal grup hem de FK Haugesund aracılığıyla kendisine sunulan yardımı kabul ediyor. Ayrıyeten ilerlemek için bir mental koçla da çalıştı.
Genç oyuncu, “Elbette bu zorluklardan büsbütün kurtulmuş değilim. Hâlâ güç durumlar var ve zihinsel çalkantılardan büsbütün kurtulmuş değilim. Ancak hangi kanıları takip edeceğimi yönetmede çok daha güzel oldum. Geriye dönüp baktığımda hem bir insan hem de bir atlet olarak bu durumdan daha güçlü çıktığımı görüyorum. Artık yaptığım tüm kusurları görebiliyorum.”
‘GENÇ OYUNCULARA NE SÖYLEDİĞİNİZE DİKKAT ETMELİSİNİZ’
Hope, birçok kişinin de tıpkı meselelerle gayret ettiğine, ya farkında olmadıklarına ya da konuşmaktan korktuklarına inanıyor. “İnsanların akşamları pizza yemenin, hamur işi yemenin yahut biraz eğlenmenin tehlikeli olduğunu düşünmemeleri çok değerli. Bu yalnızca bedeninize güç verir.”
Norveçli oyuncu, bilhassa genç atletlerin beslenmeyle nasıl tanıştırıldığı konusunda kaygılı: “Yemeklerden bahsederken, genç oyunculara ne söylediğinize dikkat etmelisiniz. Zira her şey kolay kolay yanlış anlaşılabilir.”
Norveç ekip tabibi Amir Iranmanesh 2019’dan beri Norveç Futbol Federasyonu’nun genç kadrolarıyla çalışıyor. Genç atletler ortasında beslenme ve yeme bozukluklarıyla ilgili meselelerde bir artış gözlemledi. Iranmanesh, “Özellikle hem erkek hem de kız kadrolarında yer aldığım futbolda, pandemi sırasında en büyük artışı fark ettim. Bu eğilim pandemiden sonra bile devam etti” diyor.
