Film gibi hikaye: Beyin kanaması tüm anılarını sildi

Evrak imha makineleri ile tanınan Alman şirketin bölge temsilcisiydi. Başarılı, disiplinli oluşu ile biliniyor, buyruğunda onlarca kişi çalışıyordu. Her şey hoş gidiyorken, bir gün olduğu yere yığıldı. Beyin kanaması geçirmişti. Hastanede en uygun formda müdahale edildi, fakat birkaç gün sonra tıpkı durum tekrarladı.

Bu sırada uyutulan Berat Öztürk, uyandığında kim olduğunu, kızını, annesi babasını, kardeşini, işini bilmiyordu. Vakitle bu bilgiler az çok geri geldi, lakin konuşamayan, okuma yazması olmayan, otomobil kullanamayan, çalışamayan biriydi artık Ankara’da. İşini, malvarlığını tedavisi sırasında kaybetmişti. Artık tanımlayamadığı sayılardan oluşan bir maaş ile geçinen emekliydi.

Fizik tedavilerle geçen 5 yılın akabinde, baba memleketi, kardeşinin de yaşadığı Ordu’ya gitti. Tekrar hayata dönmesini sağlayan tabiplerinden birinin önerisi üzerine yazıldığı Altınordu Halk Eğitim Merkezi’nde, öğretmeni Hikmet Pala da ona konuşma, okuma yazma, toplumsal hayata katılma konusunda adeta ömür koçluğu yaptı.

Okuma yazmayı öğrenen, röportaj yapılabilecek kadar konuşabilen, Halk Eğitim Merkezi’ne devam etmek için gün sayan Berat Öztürk’ü fazla yormamak için bilgileri daha çok öğretmeni Hikmet Pala’dan aldık.

Hafızanın, Türk sinemalarındaki üzere bir otomobil çarpışıyla kaybedilip, bir diğer otomobil çarpması sonucu geri gelmediğini çok âlâ anladığımız söyleşiyi daha anlaşılır kılmak için Berat Öztürk’ün cümlelerini biraz toparlayarak yazdık.

-Ne vakit rahatsızlandınız?
Beynime 8 yıl evvel pıhtı attı. İnme oldu. Bundan 10 gün sonra tekrar beynime pıhtı attı. O yüzden de uyuttular. Uyandığımda büsbütün her şey gitmişti.

-Gitti derken neyi kastediyorsunuz?
Yani hiçbir şey hatırlamıyordum. Konuşamıyor, isimleri bilmiyor, söyleyemiyordum. Saymayı bilmiyordum. Parayı bilmiyordum. Yani beynim büsbütün boşalmış. Çocuk üzeresiniz yani. Konuşamıyor, yürüyemiyorsunuz, okuyamıyor, sayamıyorsunuz.

-Bunları yapamadan kaç yıl yaşadınız?
Ben o vakit Ankara’daydım. Uzun vakit yattım. Fizik tedaviyle yavaş yavaş yürüdüm ancak tam değil. Yürüyordum lakin nereye, nasıl gideceğimi de bilmiyordum. Ehliyetimi iptal ettiler. Otomobil kullanamıyorum. Otobüslerin nereye gittiğini de okuyamıyordum. Oradan 5 yıl sonra Ordu’ya geldim.

-Nasıl hissettiniz kendinizi? Yalnız mı?
Tabii, geçmişiniz yok. Ameliyattan çıktıktan sonra annemi, babamı, kardeşimi hiç bilmiyordum. Kızımı bile hatırlamadım. İsmini uzun yıllar söyleyemedim. Annemin, babamın, kardeşimin isimlerini falan söyleyemiyordum. Sonuçta birini görüyorsunuz, ancak ismiyle söyleyemiyorsunuz. Bir yerde yemek yemek isteseniz, yemeği de yiyemiyorsun. Bir yere gitmek istediğin vakit da ismini söyleyemiyorsun. Onlar bir şeyler söylediği vakit, onu bile söyleyemiyordum. Konuşamıyordum yani.

-Kızınızı sevdiğinizi hatırladınız mı yoksa yine mi sevdiniz?
Sonuçta bir kızınız olduğunu tam bilmiyorsunuz, lakin kızınız olduğunu söylüyorlar. O denli kızınız olduğunu biliyorsunuz, fakat ismini bile söyleyemiyorsunuz.

-Ordu’ya neden gittiniz?
Biz Orduluyuz. Annem, babam, Orduluydu. Kardeşim Ordu’da yaşadığı için buraya geldim. Olağan ben paraları falan hala bilmediğim için her şeyimi kardeşim yapıyor. Lakin tekrar okula gideceğim. Artık bu türlü hasta olan birini kim ister? Değil mi?

-Evde kim yardımcı oluyor size?
Çok evvelce üniversiteye gitmeden evvel annem, ‘’Her şeyi bil, bir tarafında kalsın’’ dediydi. Yemeğimi, ütümü, mesken ile ilgili her şeyimi kendim yapabiliyorum şükür. Lakin benim sağ tarafıma vurduğu için tam tutamıyorum bıçak falan üzere şeyleri. Bir de en azından şu anda bir emekliliğim var. Para işlerine kardeşim bakıyor. Ondan diğer her şeyimi kendim yapıyorum.

-Halk Eğitim Merkezi’ne gitmeyi kim size önerdi?
Ben fiziğe giderken bir hekimim vardı. O bu türlü bir yer var dedi. O vakit konuşamıyordum, yazamıyordum, şey yapamıyorum. Oraya gittikten sonra konuştum. Okula 2 yıldır gidiyorum.

-Hastalanmadan evvel uygun bir işiniz, geliriniz de vardı, hepsini kaybettiniz o denli mi?
Evet, hastalığımda gitti. Fazla bir şey kalmadı.

HİKMET PALA
-Berat Bey size birinci geldiğinde nasıldı?
İlk başladığı vakit hiç konuşamıyordu. Bakkala ekmek istiyorum diyemiyordu. Birinci söylediği söz ekmek oldu aslında. Berat 2017 yılında bir beyin kanaması geçiriyor. O vakit, kıymetli bir Alman firmasının bölge müdürü. Firma, şirketlerde kullanılan evrak imha makineleri satıyormuş. Yani 20’nin üzerinde kişinin müdürlüğünü yapıyormuş. Ondan evvel sıhhat eserleri satan bir firması da varmış.
Ve bir gün gündelik hayatını yaşarken, 2017 yılında düşüyor. Beyin kanaması geçirdiği yahut beyne pıhtı attığı ortaya çıkıyor. Bitkisel hayata giriyor. Mamalarla, serumlarla besleniyor, ilaçlar falan hayatta kalıyor. Oldukça uzunca bir mühlet hastanede bu halde yatıyor. Sonra hastaneden çıkartılıyor, lakin beyin sıfırlanmış. Ne kendi ismini anımsıyor ne çocuğunun ismini ne annesinin, babasının, hiçbir şeyi anımsamıyor ve konuşamıyor. Sonra tedavilerine başlıyor.

-Size ne vakit geldi?
Bana, 2023 yılı Eylül ayında geldi. Okuma yazmayı tekrar öğrenmek için müracaat etmişti Altınordu Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğüne. Ben de oranın sınıf öğretmeni olduğum için bana gönderildi kursiyer. Bana geldiğinde kaygısını tabir edemiyordu. Esasen yarı felçli üzere sol taraftan aksama var. Elleri titriyor, kalem yeterli tutamıyor, yazamıyor falan. Biz Berat ile sıfırdan başladık. Yani ilkokul birinci sınıf öğrencisini alıp, yazı öğretir, çizgi çalışmaları yapar üzere başladık.

-Birebir mi ders verdiniz?
Evet, aslında Halk Eğitimde şöyle bir sistemimiz var. Bir kişi bile ‘’Ben okuma yazma öğrenmek istiyorum’’ dediği vakit ona kurs açıyoruz. Yani o denli sayı 10 olsun, 15 kişi olsun üzere bir kural yok. Halk Eğitimin sisteminde okuma yazma kursları için bu. Okuma yazma kursu istisna.

Onu da sanırım 3 kişilik bir sınıfa almıştım ben. Lakin çok çabalıydı. Sabah farklı, öğle farklı gruplarım vardı. İkisine de geliyordu. Orada sosyalleşiyordu, kantine gidiyordu, beşerlerle sohbet etmeye çalışıyordu.

Normal 1. sınıf okuma yazma öğrencisine hangi sistemi uyguluyorsak, yani çizgi çalışmalarıyla başladık. Vakit içerisinde okumaya başladı. Okumaya başladığı üzere konuşma performansı da çok arttı. Çok memnun oldu.

Kendisindeki bu değişimleri görünce de kendine itimadı geldi. Artık dışarı çıkıyor, sohbet ediyor, bakkala gidiyor, ekmek alabiliyor, marketten alışverişini yapabiliyor. Paraları falan hiç tanımıyordu mesela. Para hesabını hiç yapamıyordu. Sayıları bilmiyordu. Günleri bilmiyordu. Onları çalıştık. Baktık biraz ilerleme kaydetti, 2. kademe kursuna yazdım ben Berat’ı. 2. kademe kursu da içinde matematik, fen, toplumsal ve Türkçe derslerinin, dört tane temel dersin olduğu bir küme. Ona da katıldı.

-Siz dışarıda da ilgilenmeye devam etmişsiniz…
Arkadaş üzere olduk. Dışarıya çıktık, çay içtik. Birlikte bir yerlere gittik. Meskenine çağırdı. Yemek yaptı bize. Konuğu olduk. Toplumsallaştı böylelikle. Aşikâr bir noktaya kadar geldi. En azından meskende tek başına oturmaktan, irtibat kurma hünerinin olmayışından kurtuldu. Onun için büyük bir açılım oldu bize gelmesi. Yani hayat koçu üzere bir şey olduk. Bir arada çay içiyoruz, birlikte yürüyüş yapıyoruz Ordu’nun trafiğe kapalı caddelerinde. Bir arada plan yapıyoruz falan. O manada ona bu türlü konuşmak uygun geldi. Konuşma eğitimi de olmuş oldu.

-Bu hastalar için özel konuşma kursu yok mu?
Halk Eğitim’de yok. Özel eğitim rehabilitasyon merkezlerinde olabilir. Bunlar da ekseriyetle zihinsel engelli, özel eğitim isteyen, öğrenme zahmeti yaşayan insanlara yönelik kurslar. Berat’ın durumu doğal farklı. Berat üniversite mezunu.

-Üniversitede ne okumuş?
Akdeniz Üniversitesi Kimya Kısmı mezunu. Akli olarak bir geriliği yok. Yabancı lisan de biliyormuş. Yalnızca hafıza gitmiş, lisan hünerleri gitmiş. Onların tekrar geliştirilmesi gerekiyor. Halk Eğitim’in programları esnek. Bizde “Abi sen okuma yazmayı öğrendin. Tamam daha sana kurs vermiyoruz” üzere bir şey yok. İstediği kadar bizim kurslarımıza gelebilir. Ki kendisi de hem sabah hem de öğlen geliyor kursumuza.

Bu ortada ben lisan, konuşma eğitimini de bilhassa veriyorum. Mesela kimi şeyleri söyleyemedikçe ben onları tekrar ederek söylemin nasıl yapıldığını daima gösteriyorum. Alışılmış şöyle bir olumsuz tesiri de oluyor. Öbür öğrenciler çok olursa sınıfta onunla ders yaparken öbürleri sorun yaşıyor. Zira ona daima konuşma eğitimi vermiş oluyoruz. Geldiğinde ekmek bile diyemiyordu. O yüzden akşam saatinde birebir bir kurs da açtım ona ayrıyeten.

-Her şey Berat Bey’e özel yani…
Derdimiz gündelik hayatını kolaylaştırma, toplumsal hayatı sürdürebileceği kadar konuşma, okuma, yazma, nakdî hususları yönetim edebilecek kadar matematiksel hesaplamalar öğretmek. Onun gereksinimi neyse onu çalışıyoruz. Mesela hala ülkelerin, vilayetlerin isimleri konusunda eksikleri var. Fakat öğrenme süreci bu. Onun artık bu saatten sonra işe girmek üzere bir kaygısı yok, esasen emekli.

-Berat Öztürk nasıl bir öğrenci? Üniversite mezunu olması işlerinizi kolaylaştırıyor mu?
Bence üniversite okumuş olmasından ötürü daha kolay öğreniyor. Çok tertipli, tertipli. Deri bir çantası var. Okula gelirken bütün gereçlerini içine koyar. Kadro elbisesini, giyer, saati, yüzükleri, kravatı ile çok şık gelir okula. Okula gelemeyeceği vakit kesinlikle arıyor. Sıhhat problemleri var. Bir sürü ilaç kullanıyor. Çantasına bir sürü ilaç var esasen. Daima doktor kontrolleri var. Ama ne vakit doktor kontrolü varsa mutlaka haber verir.

Eskiden bir harfi yazarken elleri aşağı üst kayıyordu. Silmeyi de çok başaramıyordu. Hakikat yeri silemiyordu. Artık çok düzgün bir biçimde yazıyor ve ona kitaplar veriyorum. Bunlar okunsun, bir sayfa yaz diyorum. Bakıyorum tamamını yazmış getiriyor. Çok uğraşlı. El kasları uyumu tekrar geri gelmiş oldu böylelikle. Artık artık beşerlerle yazışabiliyor, mesajlaşabiliyor.

-Bu sene de devam edecek galiba? İstediği sürece ders verecek misiniz?
Evet, devam edecek. Halk Eğitim’de sistem o zati. Yetişkin eğitiminde şahısların muhtaçlığına ve durumuna nazaran programı ayarlıyoruz. İstediği sürece gelebilir.

Berrin Tuncel Birer