Faizin verdiği zarar derinleşiyor: Sanayide on ayın dibi
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi İSO Türkiye İmalat PMI endeksi, Temmuz 2025’te üçüncü ay üst üste gerileyerek 45,9 düzeyine indi. Endeks, sanayi dalında kesintisiz daralmanın 16. aya ulaştığını teyit etti. 50 altındaki pahalar daldaki bozulma eğiliminin sürdüğünü ortaya koydu.
SİPARİŞLERDE 25 AYLIK REKOR DÜŞÜŞ
Müşteri talebindeki besbelli sakinlik, yeni siparişlerin marttan bu yana en keskin düşüşünü tetikledi. Siparişler endeksi 44,8 ile 25. ay üst üste gerileme kaydetti. Zayıf dış talep nedeniyle ihracat siparişleri de daralmayı sürdürdü.
ÜRETİMDE SON 10 AYIN EN SERT GERİLEMESİ
Yeni sipariş azalışının tesiriyle üretim, son 10 ayın en süratli düşüşünü yaşadı. İstihdamda ise 10 daldan yalnızca besin eserleri müspet performans gösterirken, dokumacılıkta en bariz azalma gözlendi. Firmalar stok eritme ve maliyet kısma stratejilerine odaklandı.
TL’DEKİ KIYMET KAYBI MALİYETLERİ TEPEYE TAŞIDI
Türk Lirası’ndaki kıymet kaybı, girdi maliyetlerini artırarak üreticilerin finansal baskısını şiddetlendirdi. Satın alma faaliyetleri tüm kesimlerde yavaşlarken, istihdam ve yatırım kararları ertelendi.
İSO BAŞKANI BAHÇIVAN: “ALARM ZİLLERİ ÇOK GÜÇLÜ ÇALIYOR”
İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Bahçıvan’ın Karar’a yaptığı açıklamada, bilgilere ilişkinşu sözleri kullandı:
“Sanayimizin bedel ödeme hudutlarını aştığını artık görmeliyiz. Hiç kimse bu duruma kayıtsız kalamaz. Tahlil için siyasi otorite ve tüm paydaşlara diyalog sağlanmalı.”
Bahçıvan, bilhassa emek-yoğun kesimlerdeki durumun kritik düzeyde olduğunu vurguladı.
FİTCH’TEN KREDİ BASKISI UYARISI
Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türk sanayi şirketlerinin 2025’te yüksek kredi baskısı altında kalacağını açıkladı. Kurum, “TL’deki kıymet kaybı döviz borcunu artırıyor, yüksek enflasyon ise fiyatlama baskısı yaratıyor” değerlendirmesini yaptı. Net borç/FAVÖK oranının 2025’te %3,8’e çıkması bekleniyor.
İSTİHDAMDA SEKTÖREL KAYMA: SANAYİ AZALDI, HİZMET ARTTI
TCMB tahliline nazaran, 2024 Mayıs-2025 Mayıs periyodunda sanayi istihdamı 157 bin kişi (%3,1) azaldı. Buna karşılık hizmet dalı 258 bin kişilik, inşaat ise 83 bin kişilik artış kaydetti. Ekonomik gelişmeye paralel olarak istihdamın hizmetlere kaymasının global bir eğilim olduğu vurgulandı.
İŞGÜCÜ GEÇİŞKENLİĞİ
Rapor, Türkiye’de endüstrinin istihdam hissesinin OECD ortalamasının 5 puan üzerinde olduğunu, fakat ekonomik kalkınmayla bu farkın azalmasının beklendiğini belirtti. İşgücü piyasasının verimliliği için çalışanların bölümler ortası geçiş esnekliğinin hayati kıymet taşıdığına dikkat çekildi.
