Evanjelikler, Sinop’taki kiliseye akın edecek

Sinop’ta, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesinin katkısıyla yürütülen Balatlar Yapı Topluluğu hafriyatı, 16’ncı yılında devam ediyor.

Bugüne kadar 1600 yıllık döşeme mozaikler başta olmak üzere Roma İmparatorluk hamamı, heykel modülleri ve çeşitli hayvan figürlü nesneler ile çok sayıda mezarın gün yüzüne çıkarıldığı hafriyatlarda elde edilen eserler, kent tarihine ışık tutuyor.

ROMA İMPARATORLUĞU HAMAMI

AA’da yer alan haberde, Mimar Sinan Hoş Sanatlar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi ve Balatlar Yapı Topluluğu Hafriyat Lideri Prof. Dr. Gülgün Köroğlu, Balatlar Yapı Topluluğu’nun Roma periyoduna ilişkin bir imparatorluk hamamı olduğunu söyledi.

Tarihi yapının birtakım kısımlarının daha sonra kiliseye çevrildiğini belirten Köroğlu, onarımı yaptıkları kısmın dört başka devirde kilise olarak hizmet verdiğini lisana getirdi.

Köroğlu, 13. yüzyılda kilise olarak kullanılmaya başlanılan yapının bu kısmın 1924 yılına kadar da bu biçimde kullanıldığını tabir etti.

MÜBADELENİN AKABİNDE ÖZEL MÜLKİYETE GEÇTİ

Türkiye ile Yunanistan ortasındaki nüfus mübadelesiyle Rumların Yunanistan’a gitmelerinin akabinde kilisenin özel mülkiyete geçtiğini belirten Köroğlu, yapının 2010 yılına kadar tütün kurutma ve atölye üzere işler için kullanıldığını lisana getirdi.

FARKLI FONKSİYONLAR İÇİN KULLANILAN KİLİSE RESTORE EDİLDİ

Köroğlu, yapının tekrar gün yüzüne çıkarılması için 16 yıldır titizlikle çalışma yürüttüklerini ve sürecin sonuna geldiklerini söz ederek, “16 yıl boyunca yapının dışarısını, mimarisini restore ettirdik. Yapı artık su almıyor. Duvar fotoğrafları çok tahrip olmuştu, bakım ve tamirlerini yaptık. Kollayıcı çatısını yaptık” dedi.

Kilisenin duvarlarında yer alan fotoğrafların de onarım süreçleri tamamlanarak muhafaza altına alındığını belirten Köroğlu, yapının yerinde yer alan mezarlardaki hafriyat süreçlerinin ise devam ettiğini söyledi.

RESİMLER, TEVRAT VE İNCİL TEMALI SAHNELER İÇERİYOR

Köroğlu, yapının duvarlarında bulunan ve İsa’nın hayatını betimleyen fotoğraflardan bugüne ulaşanları restore ederek kurtarmayı başardıklarını lisana getirerek şöyle devam etti:

“Apsis dediğimiz mihrabın üst kısmında İsa, ilahi bir tahtta oturuyor. İki yanında Mikail ve Cebrail ile görüşüyor. Onun altında eli gözüken bir Meryem tasviri ​​​​​​​var. Meryem iki elini yana açmış insanlığı kucaklarken gösteriliyor. Duvarda üzerlerinde hac olan din adamlarını görüyoruz. Bunlar Hristiyanlığı kurumsal hale getiren, dini merasimleri düzenleyen, dini ömrü düzenleyen kıymetli din adamları. İkona dediğimiz taşınabilir fotoğraf üzere ince detaylarla yapılmış. Yeniden tek aziz figürleri var, azizeler görüyoruz.”

İBRAHİM PEYGAMBER’İN OĞLU İSHAK’I KURBAN ETTİĞİ SAHNE VAR

Yapıdaki fotoğraflarda Tevrat bahisli sahnelerin de yer aldığını belirten Köroğlu, “Örneğin İbrahim Peygamber ile ilgili sahneler var. İbrahim Peygamber’in oğlu İshak’ı kurban etmesi sahnesi de bulunuyor” diye konuştu.

NEDEN BEŞERLER GEMİ GRAFİTİLERİ ÇİZERLER

Hristiyanlıkta şeytandan dehşetin çok ağır olduğunu, fotoğraflarda bilhassa buna atıfta bulunulduğunu söyleyen Köroğlu, şunları kaydetti:

“Özellikle fotoğraflarda görülen sahneler, şeytanın yenilmesi. Bir de hastalıklara şifa veren sevgililer çok betimlenmiş. Yeniden gemi grafitileri var. Neden beşerler gemi grafitileri çizerler? Uzun deniz seyahatlerine çıkmadan evvel fırtınadan korunmak için dua ediyorlar ve hatıra olarak da gemi grafitisi yapıyorlar. Onlarla ilgili birtakım çizimler görüyoruz. Yani Hristiyanlık inancıyla ilgili Rab’dan korunma dileyen, sevgililer ve azizeler, sıhhatle ilgili dilekler ön planda fotoğraflarda.”

EVANJELİKLER

Protestanlığın bilhassa ABD’de gelişmiş bir kolu olan Evanjelizm, sırf İncil’e değil, Tevrat’a da sıkı sıkıya bağlı. Onlara nazaran Tanrı’nın insanlık için kurtuluş planı, Tevrat’taki yaratılış, peygamberlik ve Mesih beklentisiyle başlar; İncil’de ise İsa’nın gelişiyle tamamlanır. Bu yüzden Tevrat’taki anlatılar, Evanjelikler için “İsa’ya işaret eden önsöz” niteliği taşır.

HRİSTİYANLIĞIN BAŞKA MEZHEPLERİNDEN AYRILIYOR

Evanjelikler, Musevilerin Tevrat’ta “Tanrı’nın halkı” olarak tanımlandığına inanır. Bilhassa ABD’deki Evanjelik topluluklar, İsrail’in 1948’de tekrar doğuşunu İncil’deki kehanetlerin gerçekleşmesi olarak yorumlar ve bu nedenle İsrail’e siyasi, mali ve dini seviyede güçlü takviye verir. İnançlarına nazaran Mesih’in dönüşü, lakin Musevilerin kendi topraklarında toplanmasıyla mümkün olacak.

Bu yaklaşım, Evanjelizmi öbür Hristiyan mezheplerinden ayırır: Evanjelikler Tevrat ve İncil’e eşit derecede bağlanırken, öbür Hristiyan gelenekleri Eski Ahit’i daha çok kilise otoritesi ve gelenek üzerinden yorumlar.