Esnaf dert yandı… Çevrimiçi komisyon vurgunu

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayımlanan “Son Devir Yiyecek Hizmetleri Dalı Fiyatlama Gelişmeleri” başlıklı tahlilde, yiyecek-içecek hizmeti sunan işletmelerdeki fiyat artışlarının maliyetlerin üzerinde gerçekleştiği tabir edildi. Raporda, 2023 yılı sonrasında dalda gözlenen fiyat artışlarının, besin, akaryakıt ve fiyat üzere temel maliyet kalemlerindeki yükselişle tam olarak açıklanamadığına dikkat çekildi.

Aydınlık gazetesinin haberine nazaran, kesim temsilcileri ve işletme sahipleri artan fiyatların gerisinde çevrimiçi sipariş platformlarının aldığı yüksek kurul, POS aygıtı kullanım maliyetleri, KDV oranları, kira artışları ve sigorta primleri olduğunu vurguladı.

İzmir Lokantacılar ve Gazinocular Esnaf Odası Başkanı Doğan Kılıç, çalışmanın masa başında hazırlandığını belirterek, yılbaşından bu yana 60 işletmenin kepenk kapattığını söyledi.

ESNAFIN KARI KOMİTEYE GİDİYOR

Doğan Kılıç, internet üzerinden siparişlerin ve POS aygıtı kullanımlarının yaygınlaştığını hatırlatarak, bu hizmetlerin yüksek kurul oranları nedeniyle esnafı kâr edemez hale getirdiğini söyledi. Çevrimiçi sipariş platformlarının yüzde 46, POS aygıtlarının ise yüzde 5 oranında kurul aldığını belirten Kılıç, “Bu komitelerden sonra bir lokantacı nasıl para kazanabilir?” dedi.

Kılıç, kelamlarına ise şöyle devam etti:

“Çevrimiçi sipariş siteleri ve POS aygıtları, satış bedelinden önemli bir kurul alıyor. Örneğin, bir lokantacı kuru fasulye ve pilav sattığında, bunun yüzde 46’sını sipariş platformuna, yüzde 5’ini kredi kartı kuruluna, yüzde 10’unu ise KDV’ye veriyor. Bu durumda esnafa çıkar kalmıyor. Kimi işletmeler fahiş kâr elde ediyor olabilir fakat mahallelerdeki küçük esnaf hayatta kalma uğraşı veriyor”

KİRA ARTIŞLARI DENETİM EDİLEMİYOR

Kılıç, esnafın karşılaştığı bir öteki sorunun kira artışları olduğunu söz ederek, şunları söyledi: “TÜİK’in açıkladığı yüzde 60’lık kira artışı sonuna kimse uymuyor. Dükkan sahipleri yüzde 100’e varan artırımlar talep ediyor. Yıllardır birebir yerde işletme yapan esnaf, bu durumu kabullenmek zorunda kalıyor zira öbür bir yere taşınmak daha büyük ziyan manasına geliyor”