Eşcinsel olduğunu açıklayan futbolcunun dramı: İntihar etti

“23 Mayıs 2025 tarihinde İstanbul’da düzenlenen Milletlerarası Aile Forumu’nda konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, aile kurumunun “kadın ve erkekten oluştuğunu” söz ederek LGBT’yi “faşizan bir zorbalık” ve bir “bela” olarak tanımladı.

O konuşma vesilesiyle, Ada futbolunda bir milyon sterlinlik kontrata imza atan birinci siyah futbolcu olarak ismini futbol kitaplarına yazdırmış yeni futbol nesillerinin fazla bilmediği, en fazlasından büyüklerinden dinleyecekleri ‘eşcinsel’ futbolcuyu hatırlayalım, anlatalım dokunaklı kıssasını kalemimiz yettiğince.

Takvimler 19 Şubat 1961’i gösterirken, Doğu Londra’nın yoksulluğu ile tanınmış Hackney semtinde avukat bir babanın oğlu olarak dünyaya gelmiş. Şimdi çocuk yaşlarda annesi ve babası ayrılınca, kendisinden bir yaş küçük kardeşi ile soluğu, İngiltere’de ‘Barnardo’s Home’ olarak bilinen ‘Kimsesiz Çocuklar’ yurdunda almış. Bu vesileyle tanıtalım Barnardo’s Home Vakfı’nı. 1866 yılında İrlandalı doktor Thomas John Barnardo tarafından kurulan vakıf yardıma muhtaç çocuklara el uzatmasıyla bilinir. Altı yaşına kadar vakfın himayesinde yaşayan iki kardeşi, 1967’de Alf ve Betty Jackson evlat edinmiş. İngiltere’nin güneyinde, Norfolk bölgesinin Shropham kasabasında yaşayan ailenin yanına yerleşen iki kardeş burada yeni yaşantılarına başlarken, ilerleyen vakitlerde büyük kardeş boks sporuna merak salmış ve iri, güçlü fiziği ile kısa müddette bölgede ismini duyurmuş. Profesyonel boks hayatına adım atması beklenirken, şaşırtan bir kararla talihini futbolda denemeye karar vermiş ve 1978’de bölgenin değerli gruplarından Norwich City’nin genç kadrosuna katılmış. Genç ekipte kısa müddette parlarken, o yılın aralık ayında profesyonel ekiple mukavele imzaladı. Kadroyla birinci maçına, 13 Ocak 1979 tarihinde West Bromwich Albion’a karşı çıktı. Kısa müddette güçlü fiziği ve golleri ile ismini duyurdu. 1980’de Liverpool’a karşı oynadığı maçta attığı harika gol, BBC’nin Match Of the Day programı tarafından dönemin golü seçildi. 1981 Ağustos ayında, Brian Clough’un teknik yöneticiliğini yaptığı Nottingham Forest’e 1 milyon sterlin karşılığında transfer oldu. Milyon sterlinlik mukaveleye imza atan birinci siyah futbol olarak futbol literatürüne geçerken, kadrodan ayrılan Trevor Francis’in yerini doldurması planlanmıştı…

Ancak işler beklendiği üzere gitmedi. Sert mizacı ve disiplinden taviz vermemesiyle bilinen Brian Clough’la yıldızı bir türlü barışmamıştı. Onun gece hayatına düşkünlüğünü, eşcinsellerin gittiği kulüplerin müdavimi olduğunu oğrenen Clough, bir müddet sonra ekiple antremanlara çıkmasını yasakladı. Hayatını anlattığı kitabında, futbolcu ile olan tansiyonu bir soyunma odası diyaloğunda anlatan Clough’un kelamlarına kulak verelim:

“Bir gün soyunma odasında, öbür futbolcuların içinde sordum ona: ‘Sen bir somun ekmek istersen nereye gidersin?’

‘Fırına’ diye yanıt verdi.

‘Peki’ dedim, ‘Canın pirzola çekerse nereye gidersin?’

‘Kasaba’ diye yanıt verdi.

‘O vakit, neden daima o boktan eşcinsel kulüplerine takılıyorsun?’ diye sorduğum vakit susmuştu.”

Clough ile alakasını bir türlü yoluna koyamayan futbolcu, 1982 Ağustos’unda Southampton’a kiralandı. Nottingham Forest’te 32 maçta forma giymiş, o maçlarda yalnızca üç gol atabilmişti. O devirde grubun yıldızı Kevin Keegan gruptan ayrılmıştı ve taraftarlar hayal kırıklığı içindeydi. Kısa müddette Keegan’ın yerini doldururken, oynadığı dokuz maçta üç gol atarak taraftarın gönlünü kazandı. O yıllarda Southampton’un teknik yöneticiliğini yapan Lawrie McMenemy onu bırakmak istemedi. Fakat bonservis fiyatının yüksekliği ve iki kadro ortasındaki rekabet nedeniyle bu transfer gerçekleşmedi. O yılın aralık ayında, 150 bin sterlin karşılığında Ada futbolunun en eski gruplarından Notts County’e transfer oldu. Forma giydiği 64 maçta 20 gol kaydetti. Burada geçirdiği üç dönemden sonra, 1985 Haziran’ında Brighton&Hove Albion bir sonraki durağı oldu. Lakin dizinden geçirdiği sakatlık yüzünden iki dönemde lakin 16 kere forma talihi bulabildi. Ameliyat olmak için gittiği Amerika’da, Los Angeles Heat grubuyla anlaştı. Bir müddet burada forma giydikten sonra, soluğu Kanada’nın Edmonton Brickmen kadrosunda aldı. 1989 güzünde İngiltere’ye dönüş yaparak, Manchester City’de antremanlara çıkmaya başladı. Grupta yalnızca iki maçta vazife yaptıktan sonra birebir dönem West Ham United’a geçiş yaptı, lakin kalıcı olamadı. Sonrasında alt liglerde, Leyton Orient, Southall, Leatherhead ekiplerinde bahtını denedi. 1991-1993 dönemleri ortasında, alt liglerde Torquay United’da 41 maçta 13 gol attı, ancak ekibini üçüncü ligden düşmekten kurtaramadı.

Bütün bu transfer furyasının ortasında, 1990 sonbaharında bulvar gazetelerinin birine yaptığı söyleşide ‘eşcinsel’ olduğunu açıkladı. Kimbilir, tahminen en büyük hatası! 22 Ekim 1990 tarihinde, İngiltere’nin en çok satan bulvar gazetesi The Sun’un manşetinde, “1 Milyon sterlinlik futbol yıldızından – Ben Eşcinselim!” açıklaması büyük puntolarla yer alıyordu. Futbolcunun, yakın geçmişte Muhafazakâr Parti’den bir milletvekili ile eşcinsel bağlantı yaşadığı, o münasebetin en mahrem ayrıntıları detayları, yatak odası öyküleri Ada basınında uzun mühlet gündemden düşmedi. Futbol dünyası ayağa kalkmış, eski ve yeni futbol yıldızları eşcinsel bir futbolcunun yeşil alanlarda yeri olmadığını, yeni futbol jenerasyonlarına makûs örnek olduğunu lisana getiriyordu. Kısa vakitte taraftarların gayesi haline gelirken, ünlü futbolcu olan öz kardeşi bile ona cephe aldı. O haberden bir hafta sonra, The Sun gazetesinin manşetinde o ünlü futbolcunun eşcinsel kardeşini artık görmek istemediğini, onu hayatından sildiğini duyuruyordu. Gittiği her kadroda daima ‘eşcinselliği’ ile gündeme gelen futbolcunun ilerleyen vakitlerde mesleğini ülkede devam ettirmesi zorlaştı. Hiçbir kulüp onunla mukavele imzalamaya yanaşmıyordu. Bir müddet İskoçya’da forma giydikten sonra, 1995-96 yıllarında Avustralya’da Adelaide City, sonrasında Yeni Zelanda’da Miramar Rangers gruplarında oynadı. 1998 Mart ayında 17 yaşında bir genç, onun kendisini Maryland’deki apartmanında taciz ettiği savıyla polise şikâyette bulundu. Hakkında tutuklanma kararı çıktığı günlerde, o İngiltere’ye, doğup büyüdüğü topraklara dönmüştü.

2 Mayıs 1998 sabahı, Doğu Londra’nın göçmen nüfusu yüksek Shoreditch semtinde terk edilmiş bir garajda ölüsü bulundu. Kendini asmıştı. Geride bıraktığı birkaç cümlede intiharının nedenini anlatıyordu:

“Suçlu olduğumu sanıyorum. Ailemi ve arkadaşlarımı daha fazla utandırmak istemiyorum. Umut ediyorum ki çok sevdiğim İsa Mesih beni yanına kabul eder, nihayet huzur bulurum…”

Futbolcunun intiharından sonra başlatılan soruşturmadan bir mühlet sonra, takvimler 9 Eylül 1998’i gösterirken, Amerikan polisinin dava hakkında kâfi delil olmadığı için hakkında açılan davanın düştüğünü, futbolcunun hatasız olduğunu yazıyordu gazeteler. Eşcinsel futbolcunun vefatı kayıtlara intihar olarak geçti…

Çok küçük yaşlarda hayata yenik başlamış, kimsesiz çocuklar yurdu ile tanışmak zorunda bırakılmış, sonrasında evlat edinilmiş, İngiltere futbolunda bir milyon sterlinlik mukaveleye imza atan birinci siyahi futbolcu olarak ismini duyurmuş, İngiltere Genç Ulusal Takımı’na kadar yükselmiş, Şubat 1980’de Liverpool’a attığı gol dönemin golü seçilmiş, sonrasında eşcinselliği nedeniyle ailesi tarafından bile dışlanmış lakin futboldan asla kopmamış, bir Londra sabahında şimdi 37 yaşında hayatına son vermiş o futbolcunun ismi Justin Soni Fashanu idi…

Yakın geçmişte BBC tarafından yayınlanan makalede, onun eşcinsel olduğunu açıkladığı 25 sene içinde çok az sayıdaki futbolcunun ‘eşcinsel’ olduğunu açığa vurduğu, eşcinsel topçuların gelecek yansılardan çekindikleri için cinsel tercihleri konusunda sessiz kalmayı tercih ettikleri vurgulanıyordu”