Erken Uyarı Tartışması: Deprem uygulamaları işe yaramadı
İstanbul’da bugün öğlen saatlerinde arka arda iki sarsıntı meydana geldi. AFAD bilgilerine nazaran, birinci sarsıntı saat 12.15 sularında Silivri açıklarında gerçekleşti ve büyüklüğü 4.0 olarak ölçüldü. Kısa mühlet sonra yeniden Silivri merkezli ikinci bir sarsıntı daha yaşandı. Bu kere sarsıntı çok daha güçlüydü; AFAD, sarsıntının büyüklüğünü 6.2 olarak duyurdu.
Geniş bir alanda hissedilen zelzeleler, vatandaşlarda paniğe neden oldu. Kimi iş yerleri ve alışveriş merkezlerinde zelzele anı güvenlik kameralarına yansıdı. Toplumsal medyada birçok kişi sarsıntı sırasında yaşadığı kaygıyı ve kaygıyı paylaştı.
Öte yandan, kimi akıllı telefon kullanıcıları zelzelesi şimdi yaşanmadan evvel öğrendi. Kullanıcılar, telefonlarına kurdukları fiyatlı bir erken ikaz uygulaması sayesinde sarsıntıdan saniyeler evvel bildirim aldıklarını belirtti. Uygulamanın gönderdiği bildirimin içeriğinde, “Hafif sarsıntı bekleniyor” tabiriyle birlikte zelzelenin büyüklüğü ve kullanıcıya olan uzaklığı da yer aldı.
Ankara’da yaşayan bir vatandaş da uygulamanın ikaz verdiğini söyledi:
“Ben Ankaradayım. Aşağıda linkini bırakacağım uygulama bana ikaz vererek, ‘60 saniye içinde bulunduğunuz yerin 456 km uzağında orta şiddette bir sarsıntı olacak’ dedi. Sesli alarm çaldı, saniyeler geri saymaya başladı. Çok kıymetli bir uygulama, herkes indirsin.”
Ancak çok daha fazla vatandaş, bu cins uygulamaların kendileri için işe yaramadığını belirtti.
Hiçbir ikaz almadıklarını söz eden kullanıcılar, sistemin her bölgede çalışmadığını ya da gereğince muteber olmadığını lisana getirdi.
Yetkililer, artçı sarsıntıların bir mühlet daha devam edebileceğini hatırlatarak, vatandaşların önlemli olmalarını ve resmi kaynaklardan yapılacak duyuruları takip etmelerini istedi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 2022’de Ankara’da düzenlenen “Afet Bağlantı Çalıştayı”nda yaptığı açıklamada, 12 Kasım’da Türkiye genelinde saat 18.57’de geniş çaplı bir sarsıntı tatbikatı yapılacağını duyurdu. Tatbikat sırasında televizyon ve radyolardan otomatik olarak anonslar geçilecek, cep telefonlarına ise eş vakitli olarak ihtar bildirisi gönderilecek.
Soylu, “12 Kasım’da, 18.57’de birinci sefer bir ülke tatbikatı yapacağız. Radyolar tatbikat anonsu geçecek, televizyonlar tatbikat anonsu geçecek. Otomatik olarak anons geçilecek. Kurulan sistemden tüm Türkiye’ye birebir anda ileti gelecek,” sözlerini kullandı.
Ancak kamuoyunun aklındaki soru hala karşılık bekliyor. Geçmiş yıllarda yapılan benzeri bir tatbikatın bildirim sesi halk ortasında paniğe neden olmuş, kimi bölgelerde kısa müddetli düzensizlik yaşanmıştı. Dahası, yakın vakitte meydana gelen gerçek bir zelzele sırasında cep telefonlarına rastgele bir ikaz iletisinin gelmemesi, sistemin işlerliğine dair önemli soru işaretleri doğurdu.
Uzmanlar, afet anlarında irtibatın hayati ehemmiyet taşıdığını vurgularken, kamuoyunun beklentisi, emsal aksaklıkların bir daha yaşanmaması için sistemin eksiksiz ve emniyetli bir formda çalışması tarafında. Tatbikatın bu manada değerli bir test olacağı bedellendiriliyor.
