‘Engel’ tanımayan şampiyon: İki çocuk büyüttü, üniversiteyi bitirdi, spor kulübü kurdu

Genç kızlık yolunda ilerlerken önüne gelene çarptığı için ‘ailesi ’sakar’’ olduğunu düşündü. Görme sorunu artınca gittiği doktor, astigmat tanısı koydu ve daha uygun görmesini umdular.
Gözlük meselesini çözmediği için, liseyi bitirdiği yıl Almanya’da yaşayan teyzesinin yanına gidip, bir Alman doktora da muayene oldu. Doktor, henüz gözleri tamamen kapanmadan hayatını zindana çeviren tanıyı koydu, ‘’40 yaşından sonra kör olacaksın’’ dedi. Annesini 3 yaşındayken kaybeden Ümran Öztürk, akraba evliliğinin kurbanıydı.

Doktorun söylediği kadar bile dayanamadı giderek kapanan gözleri. Kendisiyle bir gün görme engelli olacağını bile bile evlenen eşiyle birinci bebeklerini kucaklarına aldıkları yıl, şimdi 22 yaşındayken çok az görmeye başladı, ancak tekrar de bebeğinin hoş yüzünü olabildiğince ezberledi. Ondan 5 yıl sonra doğan küçük kızını ise hiç göremedi. Kızının yüzünü, sevdiklerini, dünyayı tekrar görebilmek için Türkiye’nin birinci biyonik gözü de oldu, teleskopik gözlüğü de denedi, lakin hiçbirinden sonuç alamadı.

Dünyanın renklerini, sevdiklerinin nasıl göründüğünü hiç bilmeden yaşamak mı, yoksa bunların tadını almışken bir hastalık, kaza sonucu görmemek mi daha acı bilinmez. Bilinmesi sıkıntı bir öbür şey de ‘’İnsan görme yetisini sonradan kaybedince nasıl bu kadar güçlü kalabilir, ne görmemeyi ne de yaşını mahzur kabul etmeyip her hususta başarılı olabilir’’in karşılığı.
Bir haber kaynağıma ulaşmaya çalışırken telefondaki nezaketine hayran olup tanıştığım Ümran Öztürk ile hayatını, bana nazaran mucizelerini konuştuk.

-Gözünüzde bir rahatsızlık olduğunu çocuklukta mı fark ettiniz?
Ben sonradan görme engelli oldum. Her şeye çarptığım için bana sakar diyorlardı. Sonra astigmat teşhisi koydular, gözlük takmaya başladım. Görme alanım yavaş yavaş yanlardan daralıyordu. Benim hastalığım, halk ortasında tavuk karası, gece körlüğü diye isimlendirilen rahatsızlık.
Liseyi bitirince hem doktor için hem teyzemleri ziyarete Almanya’ya gittim. Orada bir Alman doktor, ‘’40 yaşında kör olacaksın” dedi.

-Bir genç kız ‘’şu yaştan sonra kör olacaksın’’ dendiğinde ne hisseder?
Ne vakit görmeyeceğim diye beklemek çok vahim bir süreç. Bizim ailemiz Kütahya’nın yerlisi. Malum küçük yerlerde olduğu üzere akraba evliliği var ailemde. Benim annemle babam dayı hala çocuklarıymış. Anadolu’da, ‘’bu kız bu oğlan yabancı değil bize bakar’’, miras bölünmesin, mallar ele gitmesin kanısı var. Bu türlü niyetlerle kardeş çocuklarını evlendirmişler. Akraba evliliği yüzünden bu rahatsızlığa yakalandık. Genlerden kaynaklanan bir görme kusuru.

Annem ben üç yaşımdayken ölmüş fakat babam o vakit sağdı. Babama, teyzelerime çok kızdım bu türlü bir evliliği kabul ettikleri için. Genç kızız olağan. Haşa huzurda isyan etmek değil ancak çok kızdım doğal. Onların akraba evliliğinin ceremesini ben çektim.

Liseyi görerek bitirdim. Üniversite imtihanına birinci girdiğimde bir üniversite kazanmıştım. Ben ailemin tek çocuğuyum. Değerli büyüdüm tıpkı vakitte annem olmadığı için, görme kusurundan değil ancak kıyamadıkları için göndermediler üniversiteye. Ondan sonra tekrar üniversite imtihanına girdim. Bu sefer de Dokümantasyon Sekreterliğini kazanmıştım. Gitmedim. Sonra bir daha girdim. O vakit bayağı bir külfet yaşadım imtihanda. Tahminen o gerilimle, heyecanla süreksiz bir dengesizlik falan yaşamış olabilirim.
Okuma amacı olmayan bir kız ne yapar? Evlendim. Fakat severek evlendim eşimle 91 yılında. Eşim manisiz. Bir gün görmeyeceğimi bilerek evlendi benimle. 35 yıldır çok şükür hoş evliliğimiz var. 93 yılında kızımı dünyaya getirdim, birinci kızımı gördüm. İkinci kızım 98 doğumlu. Onu göremedim maalesef.

-Ne vakit görememeye başladınız?
Büyük kızım doğduğunda çok düzgün göremiyordum. Yavaş yavaş körleştiğim için evvelce dehşetten sokağa çıkamamaya başladım. Çarpılma, düşme tehlikesi yaşarım diye. Sonra yavaş yavaş aynayı görmemeye başladım. Küçük kızım dünyaya geldiği vakit görmüyordum.

TÜRKİYE’NİN BİRİNCİ BİYONİK GÖZÜ
-Biyonik göz takılmış size? Onun faydası olmadı mı?
Türkiye’nin birinci biyonik gözüyüm ben. 2015’te ameliyat olduğumda, dünyada 132’nciydim. Fakat çok uygun sonuçlanmadı. Çok uzun müddettir görme engelli olduğum için diye düşünülüyor. Gözünü kaybeder kaybetmez ameliyat olanlarda daha düzgün sonuç veriyor. Çipi hala gözümde aslında benim. Aldırtmadım. İleride tahminen yeni bir gelişme olur. Hekimlerime minnettarım. Çok hoş bir deneyim yaşattılar bana. Âlâ bir deneyimdi lakin maalesef bende başarılı olamadı.

-Bir yandan da umutlanıp sonra hayal kırıklığına uğramak…
Hayal kırıklığı ya da üzüntüyü, yalnızca görme engelli olacağımı öğrendiğim vakit yaşadım. Sonra her imkanı denedim. Devamlı bir mucize bekliyoruz Allah’tan . Her türlü gelişmeyi okuyorum. Alışılmış biz dinleyerek okuyoruz biliyorsunuz. Sesli bilgisayarlarımız ve telefonlarımız hayatımıza girdikten itibaren hayat kalitemiz ve standardımız yükseldi. Hani engelliler günlerinde bizler birer engelli adayız diye klişeleşmiş laflar yapar beşerler. Onun en yeterli örneklerinden biri benim. Hastalıklı genlerden kaynaklanan bir hastalıkta doğmama karşın sonradan görme engelli oldum. Yaptığımız her şeyi miras olarak bizden sonra gelen engellilere bırakacağız ki rahat yaşasınlar.

-İkinci çocuğunuzu doğurduğunuzda hiç görmüyordunuz. Nasıl büyütebildiniz çocuğu?
İlk çocuğumda da az görendim. Yani doğduğu vakit gördüm lakin 3-5 yaşlarındayken ben görme engelliydim aslında. İkisini de şükür sakatlamadan, rastgele bir mahzur sahibi olmadan düzgün bir formda büyüttük.

Hiç üzmediler, çok gurur verdiler bize. Başarılı öğrenci oldular ikisi de. Gurur duyduğun birisini anlat dediklerinde, beni anlatmışlar. Annemle gurur duyuyoruz diye.

-Ne vakittir çalışıyorsunuz?
İşe çocukları büyüttükten sonra başladım, lakin çocukları büyütünceye kadar da hiç boş durmadım. 2012 yılında engelli memurluk imtihanına girerek 85 puan aldım. Birinci atamam da Kütahya Sanayi Meslek Lisesi’ne oldu.

Daha sonra okulumun yıkılması ve bizim misyon tarifimiz orada olmadığı için Halk Eğitime geçtim. 4 sene de orada çalıştıktan sonra Ordu’ya taşındık. Ordu Halk Eğitim Merkezi’nde misyon yapıyorum. Büyük kızım, Yıldız Teknik İngilizce öğretmenliği mezunu. Hiçbir vakit çocuklarıma ‘’Ben engelliyim başımda duracaksın, bana bakman lazım’’ diye baskı yapmadım. Daha da ittirdim. Ayakları üstünde dikilmeyi öğretmeye çalıştım. Ordu’ya çıktı tayinleri. Küçük kızım İngiltere’de yaşadığı için “Bizim size muhtaçlığımız olur yarın bir gün yaşlanınca’’ dedi, o yüzden Ordu’ya geldik. Küçük kızım da Beykent Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları mezunu. İrlanda’da Şef Ahmet Dede’nin yanında staj yaptı. Artık İngiltere’de şef.

40 YAŞINDAN SONRA ÜNİVERSİTE BİTİRDİ
-Bu ortada üniversite hayalinizi de gerçekleştirmişsiniz…
Memuriyeti kazandığımda, hazır bilgilerim taze diye üniversite imtihanına hazırlandım. 355 falan aldım ancak ben bir düşüncesizlik yaptım. Toplumsal Hizmetler Kısmı seçmek istedim. Sivil toplum kuruluşlarında falan çalıştığım için yararı olsun hem bana bilgi edineyim diye. Memuriyette santral memuruyum. Tahminen bitirince toplumsal hizmetler kısmında uzman olarak çalışırım, yatay geçiş falan yaparım diye düşündüm. Lakin o vakit açık eğitimde 2 yıllığı vardı. Birisi her gün getirip götürecek diye örgün eğitim yahut olağan eğitim seçmedim. Açık eğitim seçmek istedim. Toplumsal hizmetleri bitirdim.

-Kaç yaşındaydınız o vakit?
43 yaşındaydım. Ondan sonra imtihansız geçiş hakkı oldu. 2 yılda bitirince 2 yıllık veriyorlar. Kütahya Engelliler Zafer Spor Kulübü başkanlığını yaptım. Birebir vakitte lisanslı sporculuğum, hatta Türkiye şampiyonluğum da var.

O yüzden spor idaresini seçtim. Artık tek dersim var. Pazar günü imtihana girdim bakalım inşallah geçersem, 2 yıllık 2 okul bitirmiş olacağım.

-Sporda Türkiye birinciliğim var demiştiniz?
Kütahya’daki bir görme engelli bana bilgisayar kullanmayı öğretti. Ondan sonra derneklerle tanıştım. Birinci tanıştığım dernek, Altı Nokta Körler Derneği. Orada kısa bir vakitte beni lider yardımcısı yaptılar. 2011’den 2014’e kadar orada çalıştım.

Dernekte duydum esasen üniversite, memurluk imtihanını falan. Derken, Türkiye Beyaz Baston Görme Engelliler Derneği’ne transfer oldum. Lider yardımcılığı vazifesini aldım iki şubesinde. Ondan sonra da arkadaşlarımızla Görme Engelliler Spor Kulübü olmadığı için, biz kuralım dedik. 2015’in yılbaşında kuruculuğunu da yaptığım Kütahya Engelliler Zafer Spor Kulübü’nün lideri oldum. Sekiz branşta çalıştık. Görme engelli sporu olan golbol oynadım. Lige çıktık.

Naim Süleymanoğlu’nun bir arada geldiği hocamız Hilmi Pekinli ile 2019’da halter yapmaya başladık. Sıkı bir çalışmayla birebir yıl Türkiye Görme Engelliler Spor Federasyonu tarafından düzenlenen karşılaşmalara katıldım ve altını ben aldım. O sırada 48-49 yaşındaydım.

-Görmemenin yanı sıra yaş da pürüz olamamış size?
Aynen. Kulübün başkanlığının yanı sıra sporcusuydum. Bir yandan kültür seyahatleri düzenledik. Satranç kursu açtım. Her açtığım kursa kendim de gittim. Tezli değildim lakin 5 saat maç oynadım mesela turnuvada. 5 saat sonra ben yendim. Altı Nokta Körler Derneği’nde lider yardımcısı olarak çalışırken açtığımız masörlük kursuna da gittim. Engellilerden çok âlâ masör çıkar. 608 saat masörlük kursu sonunda sertifika aldık. Bu mesleği hiç yapmadım ancak memurluğu kazanmasaydım birlikte mezun olduğumuz arkadaşlarımla ortak salon açmak istiyordum. Emekli olduktan sonra da muhtaçlık duyarsam yaparım tahminen. İşimi kurarım ya da işte birinin yanında da çalışabilirim.

Kütahya Engelliler Spor Kulübü Başkanlığını yaparken, bir yandan da Kütahya Kent Kurulu Engelli Meclis Başkanlığı yaptım. Birebir vakitte görme engelli spor kolları Kütahya Vilayet temsilciliğini yaptım ve şu anda da Ordu Görme Engelli Spor Kısımları Vilayet Temsilcisiyim. İngiltere’de bir medya grubumuz, ‘’Engelsiz Medya’’ diye YouTube kanalımız var. Kurucularındanım ben de. Artık alt taraftan dayanak olmaya çalışırım.

-Görme engelli olmasanız ne olurmuş merak ettim…
Gökyüzüne çıkardım herhalde.

-Yapmak isteyip de yapamadığınız bir şey var mı?
Benim dedem milletvekiliymiş. Kütahya’nın en sevilen, sayılan, takdir edilen vekillerinden biriymiş. İki devir vekillik yapmış, hiç milletvekili maaşı almamış. “Benim gereksinimim yok, devletime kalsın” demiş. Bu türlü bir dedenin torunuydum.
Ondan sonra 40’lı yıllarda da Kütahya Belediye Başkanlığını yapmış iki sene savaş vakti. Ben de genlerimde var herhalde siyaset, 4 kez milletvekili aday adayı oldum lakin hiç aday olamadım. Artık ‘’Bizim niçin bir partimiz yok?’’ sorusunun cevabını arıyorum. Engelliler Partisi, Engelliler Bakanlığı istiyoruz. Engelli vekili olmak isterim. Çok güç bir ihtimal ama engelliler bakanı olmak da isterim. Malum devlet elle, ayakla, gözle, kulakla yürümüyor., beyinle yürüyor.

Berrin Tuncel Birer