Ekonomide gizli işsizlik: Çalışma saatleri arttı
TÜİK aylık işgücü datalarını yayımladı. Temmuz ayına ait datalara nazaran işsiz sayısı bir ayda 164 bin kişi azaldı. İşsizlik oranı görünürde 0,4 puan azalarak yüzde 8,0 düzeyinde oldu.
İşsizlik oranı düşerken çalışan sayısı ise artmadı. Haziran ayında 32 milyon 564 bin kişi olan istihdam edilenlerin sayısı Temmuz’da 32 milyon 582 bin kişi oldu. Bir ayda sırf 18 bin kişi istihdam edildi.
ÇALIŞMA SAATLERİ ARTTI
Birgün’den Havva Gümüşkaya’nın haberine nazaran, halihazırda istihdamdakilerin haftalık ortalama fiili çalışma müddeti Temmuz ayında bir evvelki aya nazaran 1,2 saat artarak 42,6 saat olarak gerçekleşti. Bu da vakte bağlı eksik istihdam oranının azalmasına neden oldu. Bir evvelki aya nazaran yaklaşık 3 puan azalan vakte bağlı eksik istihdam yüzde 19,9’a geriledi.
Eksik istihdamdaki bu azalma, iktisadın istihdam yaratma kapasitesi olmadığını, fiyatların geçim şartlarına yetmediğini ve çalışanların istekli değil, zarurî olarak daha çok çalışmak zorunda kaldığını bir sefer daha açığa çıkardı.
Öte yandan daha fazla çalışmak isteyenlerin sayısındaki yıllık artış sürüyor. Haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyen vakte bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 681 bin kişi artarak 3 milyon 254 binden 3 milyon 935 bine yükseldi.
5,3 MİLYON KİŞİ İŞ ARAYIŞINDA
15 yaşın üzerinde olmakla bir arada rastgele bir biçimde istihdamda olmayan, son 4 hafta içinde faal biçimde iş arayan ve gelecek 2 hafta içinde çalışmaya hazır olan bireyleri işsiz kabul eden TÜİK, çalışma isteğini beyan edenlerini işsiz olarak saymıyor. Meğer iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan lakin çabucak çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü büyüyor.
Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 1 milyon kişi artarak 4 milyon 264 binden 5 milyon 267 bine yükseldi. Öbür bir sözle Temmuz prestijiyle 5 milyon 267 bin kişi, çalışmak istemesine karşın iş bulamıyor.
Temmuz 2024 ve Temmuz 2025 ortasında dar tarifli işsizlik yüzde 8,9’dan yüzde 8’e düşse de geniş tarifli işsizlikte artış hızlanıyor. Temmuz 2024’te yüzde 26,8 olan geniş tarifli işsizlik oranı Temmuz 2025’te yüzde 29,6’ya yükseldi. Geniş tarifli işsiz sayısında bir yıllık artış ise 1 milyon 337 bin oldu.
DİSK-AR’a nazaran geniş tarifli işsiz sayısındaki artışın sebebi vakte bağlı eksik istihdam ve ümitsiz işsizler ile potansiyel işgücü sayısındaki artış. Temmuz prestijiyle geniş tarifli işsizlik oranı yüzde 29,6 olarak hesaplanırken geniş tarifli işsiz sayısı 12 milyon 30 bin kişi oldu.
İşsizlik oranları şu biçimde:
• Gerçek işsizlik: Yüzde 29,2
• Resmi işsizlik: Yüzde 8,0
• Genç erkek işsizliği: Yüzde 11,3
• Genç bayan işsizliği: Yüzde 21,7
• Geniş tarifli erkek işsizliği: Yüzde 23,4
• Geniş tarifli bayan işsizliği: Yüzde 39,4
YÜZDE 83’Ü İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALAMADI
DİSK-AR’ın raporuna nazaran işsizlik ödeneğinden yararlanma şartlarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının gayesi dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Temmuz 2025’te TÜİK toplam dar tarifli işsiz sayısını 2 milyon 828 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Temmuz 2025 İşsizlik Sigortası Bültenleri bilgilerine nazaran ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 480 bin 602 oldu. Böylelikle Temmuz 2025’te resmi işsizlerin yüzde 83’ü işsizlik ödeneği alamadı. Yaklaşık 2,4 milyon işsiz işsizlik ödeneğinden yararlanamadı.
