Eğitim İş: Okulları ayrıştırmaya son verin

Halıcı Ahmet Urkay Anadolu Lisesi önünde basın açıklaması yapan Eğitim İş, eğitimde fırsat eşitliğine vurdu yaptı, sayısı bugün 2318’i bulan proje okullarının “eşitsizliğin kamusallaştırılması” manasına geldiğini kaydetti. Tüm öğretmenler için eşit ve adil atama sistemi istediklerini lisana getiren sendika, “Proje değil, adalet istiyoruz!” dedi.

Eğitim İş’in basın açıklamasının tamamı şu biçimde:

“Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu ideolojisi, eğitimin kamusal bir hak olduğu ve tüm çocuklara eşit, bilimsel, laik, parasız ve nitelikli biçimde sunulması gerektiği anlayışı üzerine inşa edilmiştir. Ne yazık ki bu anlayış, bilhassa son 20 yıldır sistemli bir biçimde tasfiye edilmektedir. Bugün geldiğimiz noktada, kamusal eğitim ideali yerle bir edilmiş, Millî Eğitim Bakanlığı anayasal sorumluluğu olan eğitimde fırsat eşitliğini sağlama vazifesini açıkça reddeder hâle gelmiştir.

Bu ret, yalnızca kelamda değil; uygulamada da kendisini göstermektedir. Bunun en somut örneği ise “proje okulları” ismi altında sürdürülen siyasettir.

2014 yılında, dönemin Bakanı Nabi Avcı tarafından 44 okulda başlatılan ve başlangıçta ‘ulusal ve memleketler arası projelerin yürütüleceği özel okullar’ formunda sunulan bu model, bugün itibariyle 2318 okula ulaşmış, kapsamı büyütülmüş fakat içeriği boşaltılmıştır. Proje okulları ismi altında yapılan şey, açıkça eşitsizliğin kurumsallaştırılması, öğretmenin tüzel garantilerinin yok edilmesi, eğitimde liyakatin ve yerleşik kültürlerin tahrip edilmesidir.

Bu sürecin mimarı, bugünün Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin. Daha 2014 yılında, devrin müsteşarıyken söylediği şu kelamlar bugün yaşadıklarımızın habercisiydi:

‘Mevzuatlar bize mahzur oluyor. Lakin biz siyasi iradeyle hareket ediyoruz. Mevzuatlara karşın bildiğimizi yapacağız.’

Ve yaptılar. Bugün öğretmenler kıyıma uğruyor, sürgün ediliyor. Okulların yıllardır oluşan iklimi darmadağın ediliyor. Öğrencilerin imtihana aylar kala alıştığı öğretmenlerinden koparılması, eğitimde istikrarı yok ediyor. Bu bir proje değil, bir tasfiye operasyonudur.

Bu itiraf, aslında bütün bu sürecin siyasi ve ideolojik bir projenin eseri olduğunu göstermektedir. Proje okulları uygulaması ile bakan, 80 bine yakın öğretmeni direkt kendisi seçme ve atama yetkisini elinde toplamaktadır. Yani artık öğretmenlerin bilgi birikimi, muvaffakiyet evrakı, akademik unvanı ya da hizmet puanı değil; bakanın onayı belirleyicidir. Bu da açıkça, mülakat tertibinin öğretmen atamalarındaki yeni biçimidir.

Bugün yüzlerce öğretmenimiz, yıllardır vazife yaptığı, okulun kültürüne katkı sunduğu, öğrencileriyle aile üzere olduğu okullardan gerekçesiz ve ani bir halde sürülmektedir. İzmir Atatürk Lisesi üzere Cumhuriyet bedelleriyle özdeşleşmiş esaslı kurumlarda, bir gecede 60 öğretmen görevden alınmıştır. Norm takım fazlası mazeretiyle, on yıllardır emek veren öğretmenler diğer ilçelere, bazen 100 kilometre öteye gönderilmek istenmektedir. Bu yalnızca hukuka muhalif değil, birebir vakitte eğitimin ruhuna, okul kültürüne, öğrenci-öğretmen münasebetine ihanettir.

Şimdi soruyoruz:

-Öğretmenin oradan alınmasının objektif münasebeti nedir?

-Yıllarca vazife yapan, muvaffakiyet evrakıyla ödüllendirilmiş, yüksek lisans ve doktora sahibi öğretmenler hangi kriterle yetersiz görülmüştür?

-Yerlerine atanacak şahısların liyakatini kim ve neye nazaran belirlemiştir?

-Aynı okulda yıllarca çalışan öğretmenleri bir gecede sürgün etmek hangi pedagojiye, hangi hukuk devletine, hangi kamu vicdanına sığar? Devlet memurluğu garantidir.

Devlet memurluğu, siyasi iktidara nazaran değil; anayasa ve kanunlara nazaran misyon yapma sorumluluğudur. Bugün proje okulları aracılığıyla yapılan şey, bu garantiyi ortadan kaldırmak, öğretmenleri itaate zorlamaktır.

Eğitim-İş olarak bir defa daha altını çiziyoruz: ‘Proje okulu’ ismi altında yürütülen bu uygulama, bir okul geliştirme projesi değil; siyasi iktidarın kendi memurunu, kendi kuşağını ve kendi toplumunu yaratma projesidir.

Köklü okulların emekle, alın teriyle, yılların birikimiyle yetiştirdiği öğretmenler bir bir tasfiye ediliyor. Bu yalnızca bir işçi değişimi değil; bir hafızanın, bir kültürün, birikimin ve Cumhuriyet’in eğitim anlayışının sistemli biçimde tasfiyesidir.

Neden mi? Zira onların gayesi açık: Liyakatsizliği teşvik ederek biat eden takımlar yaratmak, düşünmeyen kuşaklar yetiştirerek sorgulama kültürünü ortadan kaldırmak, Cumhuriyet’in temelini oluşturan laik, bilimsel ve kamusal eğitimi çökertmek.

Kırk yıllık bir öğretmeni, yıllarını eğitime ve öğrencilerine adamış bir insanı, tek bir yazıyla, tek bir imzayla misyondan almak kolay. Ancak onun öğrencilerinin yüreğinde bıraktığı izi, niyet dünyasında açtığı kapıları, hayata dokunuşunu silmek imkânsız. Gerçek öğretmen, sınıflarda sadece ders anlatmaz; geleceği şekillendirir, insan inşa eder.

Bugün sistemli bir biçimde vazifeden uzaklaştırılan o öğretmenler, aslında Cumhuriyet’in devrimci eğitim mirasını temsil ediyor. Ve artık çok açıktır ki, yavaş yavaş aşındırdıkları Cumhuriyet’in en derin, en hayati damarına ulaştılar: Eğitime.

Çünkü biliyorlar ki Cumhuriyet’i yıkmanın en kestirme yolu, onu var eden eğitim ihtilalini yok etmektir. Köy Enstitülerinden bugüne taşınan ilerici eğitim anlayışını tasfiye etmek; özgür, eşit, laik bir toplum ülküsünden vazgeçirmek demektir.

Ama unuttukları bir şey var: O öğretmenler sadece bir meslek kümesinin değil, bir halkın vicdanıdır.

Buradan hem Ulusal Eğitim Bakanlığı’na hem siyasi iktidara sesleniyoruz:

-Tüm öğretmenler için eşit ve adil atama sistemi istiyoruz!

-Tüm öğrenciler için eşit ve nitelikli eğitim hakkı istiyoruz!

-Öğretmenlerin sürgünle terbiye edilmediği, eğitimde liyakat ve hukuk prensibinin temel alındığı bir sistem istiyoruz!

Eğitim-İş olarak biz, hiçbir öğretmenimizin yalnız olmadığını bir kere daha hatırlatıyor, bu hukuksuz atamalara karşı her türlü yasal çabayı sonuna kadar sürdüreceğimizi kamuoyuna ilan ediyoruz.

Proje değil, adalet istiyoruz!

Bu adaletsizliğe karşı yalnız biz değil, halk da sessiz kalmıyor. Ülkenin dört bir yanındaki birçok esaslı okulda, öğrenciler ve mezunlar, yıllarını eğitime vermiş öğretmenlerine sahip çıkmak için hareketler başlatmıştır.

Gençlerimiz, kendilerine ışık tutan öğretmenlerinin yanında durarak sırf bir hak ihlaline değil; Cumhuriyet’in eğitim anlayışına da sahip çıktıklarını haykırmaktadır. Bu dayanışma, karanlığa karşı yanan umut ateşidir. Ve biz o ateşi birlikte büyüteceğiz.

Proje değil, adalet istiyoruz!”