Dünya devi Türkiye’den çıktı: Üretim Asya’ya kayıyor
Türkiye hazır giysi kesimi artan maliyetler ve Uzakdoğu ile birtakım segmentlerde yüzde 100’e ulaşan fiyat farkı, dünya üretiminde kelam sahibi olduğumuz markaları kaçırmaya devam ediyor. Son örnek, ABD merkezli VF Corporation’ın ikonik markası The North Face oldu.
Nasıl Bir Ekonomi’den Yener Karadeniz’in haberine nazaran, şirket, uzun yıllardır tedarikçisi olan Gelişim Tekstil’den alımlarını büyük ölçüde azaltma kararı aldı. The North Face’in dünyada ikinci, AB’de ise en büyük üreticisi pozisyonundaki Gelişim Dokuma, artık markadan sırf 4-5 milyon Euro’luk sipariş alabilecek.
TÜRKİYE’DEN ÇIKIP VİETNAM VE BANGLADEŞ’E GİDİYORLAR
Gelişim Tekstil Yönetim Kurulu Lideri Mustafa Akçay, “En büyük müşterimiz VF Corparation idi. The North Face, Vans, Timberland, Dickies, Supreme, Eastpak, JanSport, Napapijri, Smartwool, Icebreaker, Kipling ve Altra üzere global ölçekte tanınan markalarına üretim yapıyoruz. The North Face’in ise dünyada ikinci, AB’de ise en büyük üreticisi idik. Geçen yıldan itibaren aldıığı karar ile Bangladeş’e ve Vietnam’a gidiyor. Yüzde 10-20 civarında üretim kalacak. 30 milyon Euro üretim yapıyorduk yaklaşık 25 milyon Euro’luk kısmı gidecek. Öbür bir tabir ile 4 milyon adet eserin 400-500 bin adedi bizde kalacak gerisi maliyetlerin yüksekliği nedeni ile gidiyor” dedi.
ÜRETİMDEN ÇEKİLMELER ARTACAK
Mustafa Akçay, son üç yılda maliyet makasının süratle açıldığını belirtti. “Asgari fiyat yüzde 302, enflasyon yüzde 290 artarken döviz yalnızca yüzde 132 yükseldi. Döviz bazında maliyetimiz 2,5 kat arttı. 2023’te personellik yüzde 110 artarken kur yüzde 50 yükseldi, ortadaki farkı iplik fiyatlarıyla tolere ettik. Fakat sonraki yıllarda personellik artışı kurun çok üzerinde kaldı, AB’den bile değerli hale geldik” dedi.
Çalışanların gerçek gelirinin düştüğüne dikkat çeken Akçay, “Ücretler döviz bazında yüksek görünse de alım gücü üç yıl öncesinin yarısına indi” diye konuştu. Tahlil için kur ve enflasyonun dengelenmesi gerektiğini vurgulayan Akçay, “Kurun yükselmesini istemiyoruz lakin enflasyonun altında kalınca üretim sürdürülemez. Dolar/TL 80 düzeyinde olsa üç yıl evvelki işlerimizi yapabiliriz. Aksi halde üretimden çekilmeler artacak” ihtarında bulundu.
BÜYÜK MARKALAR FİYATTAN KAÇIYOR
Gelişim Dokuma Lider Yardımcısı Vedat Yavuz, The North Face’in en büyük tedarikçilerinden biri olduklarını ve 10-12 yıldır da birlikte çalıştıklarını anlattı. Yavuz, “Üretici, kalite ve termin olarak dünyada ikinci, AB’de ise birinci sıradaydık o küme için. Büsbütün fiyat nedeni ile gitme kararı aldılar. Bizim üretim yaptığımız markalar Mısır üzere bir ülkede üretim istemiyor. Diğer ülkede açarsanız o zamanki durumu görüp ona nazaran kıymetlendiririz diyorlar. Garanti veren yok. Türkiye’de çalışan hiçbir marka aslında bu türlü bir alım garantisi vermiyor. Farklı markalara bakıyoruz lakin şu an gelen de yok. Lakin Türkiye’den almak zorunda olanlar var. Biz bu süreçte onlara bakıyoruz. Onların da adetleri çok yüksek olmadığı üzere, terminleri de çok kısa. O denli görünüyor ki artık hiçbir vakit bu kadar büyük adetlere ulaşamayacağız” dedi.
