Doha Havalimanı skandalı: Zorla muayene davası

2020 yılında yaşanan olayda, bir havaalanı çöp kutusunda terk edilmiş bir bebek bulunmasının akabinde bayanlara uçaktan indirilmeleri ve doğum yapıp yapmadıkları denetim edilmeleri emredildi. Bu olay dünya çapında büyük bir öfkeye yol açtı.
Avustralyalı bir yargıç geçen yıl, devlet havayolu şirketinin global seyahati düzenleyen yasalar kapsamında yargılanamayacağına hükmetti ve çalışanlarının müdahale edebileceği teklifin “hayal eseri, kıymetsiz, mantıksız, ihtimal dışı ve zayıf” olduğunu söyledi.
FEDERAL MAHKEME YANLIŞLI BULDU
Kadınlar temyize başvururken Federal Mahkeme’nin tüm üyeleri, baş yargıcın davayı reddetmesinin kusurlu olduğunu tespit etti.
Beş bayan, 2021 yılında Katar Havayolları, Katar Sivil Havacılık Otoritesi ve Hamad Milletlerarası Havalimanı’nın işletmecisi Matar isimli firmaya dava açtı.
Depresyon ve travma sonrası gerilim bozukluğu da dahil olmak üzere ruh sıhhati meselelerine yol açtığı tez edilen “yasadışı fizikî temas” ve haksız yere alıkoyma nedeniyle tazminat talep ettiler. İngiltere ve Yeni Zelanda’dan gelenler de dahil olmak üzere, zorla arama yapılan öteki yolcular davanın bir modülü değildi.
Davalıların üçü de davanın yargılama kademesine gelmeden evvel düşürülmesini talep etti.
BBC’nin haberine nazaran Yargıç John Halley, Nisan 2024’te Katar Havayolları’nın, yolcuların vefatı yahut yaralanması durumunda havayolu sorumluluğunu tespit etmek için kullanılan Montreal Kontratı ismi verilen çok taraflı bir antlaşma kapsamında sorumlu tutulamayacağına karar verdi.
Havayolu şirketine dava açılsa bile, bayanların davasının gerçek bir muvaffakiyet bahtı olmadığını söyleyen uzman, Katar Havayolları çalışanının, bayanları uçaktan indiren Katar polisinin yahut onları pistte ambulanslarda muayene eden hemşirelerin aksiyonlarını etkilemiş olamayacağını belirtti.
Yargıç Halley ayrıyeten bayanların Katar havacılık düzenleyicisine karşı açtığı davayı, yabancı kovuşturmalardan muaf olduğunu belirterek düşürdü fakat Matar’a karşı açtıkları davanın kimi kısımlarına devam edebileceklerini söyledi.
Ancak Yargıç Angus Stewart, Yargıç Debra Mortimer ve Yargıç James Stellios, birinci yargıcın sadece duruşmada karara bağlanabilecek hususlarda kararlar aldığını tespit etti.
Yargıç Halley’in Katar havacılık düzenleyicisine karşı açılan davayı reddetme kararını onadı lakin şikayetçilerin hem Katar Havayolları’na hem de Matar’a dava açma hakkına sahip olduğunu söyledi.
Kadınların avukatı Damian Sturzaker, davanın artık Federal Mahkeme’de görülmeye devam edilmesinin beklendiğini söyledi.
ZORLA MUAYENE
The Australian’a nazaran avukat Sturzaker, “Müvekkillerimiz Doha’daki o gece travmatik bir tecrübe yaşadılar ve mahkemede yargılanmayı ve çektikleri acıların tazmin edilmesini hak ediyorlar” dedi.
Kadınlar daha evvel yaptıkları açıklamada, muayenelere onay vermediklerini ve kendilerine ne yapıldığına dair bir açıklama yapılmadığını belirtmişti.
Soyadının açıklanmasını istemeyen İngiliz yaşlı bayan Mandy, “Tecavüze uğramış üzere hissettim” tabirlerini kullanırken, oburu bir bayan ise kaçırıldığını ve rehin tutulduğunu düşündüğünü söyledi.
Körfez ülkesi, bir havaalanı görevlisinin ertelenmiş mahpus cezasına çarptırılmasına yol açan bir ceza kovuşturması başlattı. Lakin Sturzaker 2021’de yaptığı açıklamada, bayanların Doha’nın harekete geçmemesi nedeniyle dava açtıklarını söyledi.
Katar’dan ise resmi bir özür dilenmesi ve havalimanında birebir olayın tekrarlanmaması için prosedürlerin değiştirilmesi isteniyordu.