Büyük yangınların dile getirilmeyen gerçeği: Köylüler
Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran, tarım kesiminde çalışanların oranı 2024 içinde yüzde 14,6–14,8 ortasında değişiyor. Her biçerdöverle yapılan hasat sonrası toprakta kalan saplar, mibzer ve pulluk makinelerinde tıkanmaya yol açar. Ekimi zorlaştıran bu tıkanmaların önüne geçmek için hasat kökünün toprağa karışmadan sökülmesi gerekir.
Alternatif tarım yollarının kıymetli olması nedeniyle birçok çiftçi, süratli, kolay ve daha az maliyetli olması nedeniyle anız yakma süreci gerçekleştiriyor. Bir noktada çiftçiler yeni ekim devrine hazırlanırken bir yandan da yaz mevsiminde ağır sıcak ve rüzgarın olması nedeniyle dev orman yangınları yaşanabiliyor.
Türkiye’de bu nedenle anız yakma uygulaması 1993 yılında yasaklansa da her yıl meydana gelen yangınların büyük bir kısmı, anız yakma nedeniyle yaşanıyor. Anız yakmanın büyük yangınlara tesiri ise şu biçimde;
Kontrolsüz Yayılma Riski
Anız yakma süreci esnasında rüzgarın tesiriyle yangın, etraftaki kuru ot, çalı ve ormanlık alanlara sıçrayabilir. Bilhassa 30–40 km/saat suratındaki rüzgar, anız yangınını birkaç dakika içinde kilometrelerce uzağa taşıyabilir.
Yangının Denetim Zorluğu
Tarla kenarlarında yangın çizgisini durdurmak için hendek yahut su bariyeri birçok vakit bulunmaz. Bu yüzden anız yangını dakikalar içinde dakikada denetimden çıkarak orman yahut yerleşim yerlerine sıçrayabilir.
Ekonomik ve Ekolojik Zarar
Anız yangınları sadece tarladaki organik maddeyi yok etmekle kalmaz, etraftaki canlılara ziyan verir ve önemli maddi kayıplara yol açar. Bilhassa ormanlık bölgeler yakınında çıkan bir anız yangını, yüzlerce hektarlık alanın yanmasına sebep olabilir.
2872 sayılı Etraf Kanunu’nun 20. hususunda yer alan yasak uyarınca anız yakan çiftçilere dekar başına para cezası kesiliyor. 2024 yılında 3 bin 797 yangın meydana gelirken İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doğanay Tolunay’ın değerlendirmesine nazaran bu yangınların yüzde 7’si anız yakma teşebbüsüyle meydana geldi.
SADECE BİR HAFTADA…
Öte yandan Anadolu Ajansı haberlerine nazaran, Türkiye’de 16-23 Temmuz tarihleri ortasında Tekirdağ, Bilecik, Bursa, Amasya başta olmak üzere dokuz vilayette anız yangını çıktı.
4 YILIN BEDELİ
Resmi istatistiklere nazaran 2015, 2016, 2017, 2018 ve 2019 yıllarında çıkan orman yangınlarıyla sırasıyla 3 bin 219, 9 bin 156, 11 bin 993, 5 bin 644 ve 11 bin 332 hektar olmak üzere toplam 41 bin 344 hektar (yaklaşık 55 bin 150 futbol sahası) orman alanı tahrip oldu.
